ژاپنیها در تنهایی میمیرند| انزوای خودخواسته در عصر جدید؛ شروعی جذاب و پایانی تلخ
براساس گزارشهای سازمان ملل متحد، ژاپن در حال حاضر پیرترین جمعیت را در جهان دارد
هفت صبح| در بسیاری از فرهنگها، میز یا سفره غذا جایی برای تعامل و همصحبتی خانوادگی یا دوستانه است. در این محافل، مشارکت در صرف غذا نمادی از اتحاد و ارتباط اجتماعی در نظر گرفته میشود. از این منظر، تنها غذا خوردن ممکن است از نگاه برخی نشانهای از تنهایی و انزوای اجتماعی تلقی شود. اما این دیدگاه در همه موارد درست نیست و این روزها در بسیاری از رستوانها، میزهایی فقط برای یک نفر رزرو میشوند.
این یک روش ژاپنی برای تکریم تنهایی و انزوای در عصر جدید است و مناسب کسانی که میخواهند فضایی دلنشین برای غذا خوردن در آرامش و بدون اجبار به صحبت با دیگری داشته باشند. «بوچی سکی» که به «صندلی تنهایی» نیز ترجمه میشود، مکان غذاخوری تک نفرهای است که در رستورانها و حتی مراکز آموزشی از جمله دانشگاه کیوتو، رایج است. این نقطه نظر ژاپنیها مورد توجه کشورهای دیگر قرار گرفت و اکنون بوچی سکیهای متعددی در فیلیپین، چین، امارات، کانادا و ... افتتاح شده و مشتریان خاص خود را دارد.
زنی جوان تنها در کافه مینشیند، چای مینوشد و کتاب میخواند. کمی مکث میکند تا سریع چیزی را در نوتپد کنار دستش بنویسد و به کافهچی که از کنار میز رد میشود، نشان دهد. «ببخشید سرویس بهداشتی کجاست؟» این داستان آشنایی در «کافههای سکوتِ» توکیو است؛ فضاهایی که در نگاه اول، کافههایی برای گفتوگو به نظر میآیند، اما مشتریانشان اجازه صحبت ندارند و درعوض باید با نوشتن در نوتپدها با هم ارتباط برقرار کنند.
همهروزه، تعداد بیشتری کافه سکوت با محدودیت گفتوگوی خودخواسته در سراسر پایتخت افتتاح میشوند و موج عظیمی از توکیوییهای تنها را بهخود جذب میکنند. آنها مشتاقاند سرعتِ زودپزیِ زندگی شهری را با سکوت و تنهایی معاوضه کنند. این وضعیت در پی تمایل روزافزون جوانان ژاپنی به تنهایی پدید آمده است؛ موقعیتی که حاصل بیثباتی اقتصادی، تغییر الگوهای سنتیِ حمایت خانواده و افزایش انزوای اجتماعی است. این الگوی زندگی، واژ جاافتاده رسانهای خود را نیز یافته است: «بوچی زُکو» و به افرادی اشاره دارد که آگاهانه تصمیم میگیرند تمام کارها را بهتنهایی انجام دهند. نگاهی به جهان اطراف، نشان میدهد تعداد بوچی زکوها روز به روز در حال افزایش است.
زن یا مرد جوانی که تصمیم خود را برای ادامه زندگی گرفته است، وارد کمپانی برگزاری مراسم ازدواج میشود. پشت میز مینشیند و ضمن دریافت فرم مخصوص جشن عروسی با دقت، آیتمهای مختلف را بررسی میکند و در صورتی که نظرش جلب شود، آیتم مورد نظر را به امکانات و ملزومات جشن عروسی خود اضافه میکنند. در این آیتمها، بخشی وجود دارد که ممکن است برای غیر ژاپنیها نامانوس و عجیب به نظر برسد؛
درخواست نفرات برای بازی در نقشهای والدین، خویشاوندان، همکاران و دوستان. نکته عجیبتر اینکه ممکن است در این جشن داماد یا عروسی در کار نباشد. جوانان ژاپنی که تصمیم خود برای گذران زندگی در تنهایی را گرفتهاند، برای تجربه شور و حال مراسم عروسی، مجلسی به پا میکنند که عروس یا دامادی در آن حضور ندارد و صاحب مجلس، به تنهایی و گاه با حضور بازیگرانی که نقش مهمان را بازی میکنند، در این مراسم حضور پیدا میکند.
بر اساس گزارشی از پلیس ژاپن، حدود ۴۰ هزار نفر در نیمه اول سال جاری میلادی (۲۰۲۴)، در این کشور در خانههایشان و در حالی که تنها بودند، درگذشتند.طبق گزارش پلیس، از این تعداد نزدیک به ۴ هزار نفر پس از گذشت بیش از یک ماه از مرگشان، پیدا شدند. جسد ۱۳۰ نفر هم پس از گذشت یک سال از مرگ پیدا شد. براساس گزارشهای سازمان ملل متحد، ژاپن در حال حاضر پیرترین جمعیت را در جهان دارد.
پلیس ژاپن امیدوار است که این گزارش بتواند توجهها را به مسئله مرگ فزاینده سالمندان در تنهایی جلب کند. براساس اطلاعات پلیس ژاپن، در نیمه اول سال جاری میلادی مجموعا ۳۷ هزار و ۲۲۷ نفر که به تنهایی زندگی میکردند در خانههای خود مرده پیدا شدند که بیش از ۷۰ درصد از آنها بالای ۶۵ سال بودند. در حالی که تخمین زده میشود که جسد ۴۰ درصد از این افراد یک روز پس از مردن در خانههایشان پیدا شده است، پلیس گفته است که نزدیک به ۳۹۳۹ جسد پس از گذشت بیش از یک ماه از مرگشان کشف شدند و در مورد ۱۳۰ نفر هم دست کم تا یک سال کسی به مردن آنها پی نبرده بود.
اوایل امسال، موسسه ملی تحقیقات جمعیت و امنیت اجتماعی ژاپن اعلام کرد تعداد سالمندان (افراد بالای ۶۵ سال) که به تنهایی زندگی میکنند تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر برسد. این موسسه همچنین تخمین زده است که تعداد کل خانوارهای تک نفره هم تا سال ۲۰۵۰ به ۲۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر برسد. (ترجمان و بیبیسی)