کلید صلح در دستان مودی؟ | نخست‌وزیر هند میانجی صلح روسیه و اوکراین می‌شود؟
نگاهی به سفر نخست‌وزیر هند به اوکراین و نقش احتمالی این کشور در خاتمه بخشیدن به این جنگ ۳ ساله
هفت صبح| نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند روز جمعه برای گفتگو با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در آستانه روز استقلال اوکراین و کمی بیش از یک ماه پس از بازدید مودی از مسکو و دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، وارد اوکراین شد. گفتنی است، این اولین سفر مودی به اوکراین از زمان آغاز تهاجم روسیه در فوریه ۲۰۲۲ و اولین سفر یک رهبر هند به اوکراین در ۳۰ سال اخیر است.
مقامات هند و اوکراین در اظهاری رسمی گفته‌اند که مذاکرات‌شان روی روابط اقتصادی و افزایش همکاری در دفاع و فناوری متمرکز خواهد بود. با این حال، هیچ شک و شبهه‌ای در میان نیست که مسئله جنگ ۳ ساله روسیه و اوکراین در پس‌زمینه این مذاکرات ظاهر خواهد شد و شاید این مسئله، بحث اصلی میان این دو مقام سیاسی باشد. آیا ممکن است مودی میانجی صلح روسیه و اوکراین شود؟
• مودی، حامی صلح
مودی در جریان این سفر روز جمعه متعهد به کمک‌های بشردوستانه به اوکراین شد، در حالی که موضع هند را تکرار کرد که مناقشه میان روسیه و اوکراین تنها از طریق «گفتگو و دیپلماسی» قابل حل است و دو کشور باید حصار میان گفتگوی مستقیم با هم را بشکنند. همچنین، مودی گفت با پیام صلح به اوکراین سفر کرده است. علیرغم انتقاد کیف و متحدان غربی آن، هند پس از تهاجم تمام‌عیار به اوکراین روابط خود را با روسیه حفظ کرد.
به علاوه، هند از مسئول دانستن مستقیم کرملین برای جنگ خودداری کرده است. از این رو، او می‌تواند بهترین گزینه برای میانجی‌گری بین روسیه و اوکراین باشد. البته اینطور که از شواهد و قرائن پیداست، زلنسکی همچنان با لجاجت خود، آثاری از تمایلش برای گفتگوی مستقیم برای برقراری صلح را از خود بروز نداده و در دیدار با مودی، مواضع قبلی خود را تکرار کرده و گفته است که از سفر او به مسکو که در جریان آن تصویری از وی در حالی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را در آغوش گرفته بود، به شدت ناامید و غمگین شده است.
• بازی با کارت هند
کارشناسان می‌گویند این سفر یک اقدام متعادل‌کننده برای هند است که به دهلی نو فرصتی می‌دهد تا این دو کشور را به مذاکرات صلح ترغیب کند و موقعیت خود در جهان را به عنوان رقیبی جدی برای چین در روابط بین‌الملل تثبیت کند. هند از نظر وسعت، جمعیت و جغرافیایی سیاسی مشابه چین است و یکی از قدرت‌های نوظهور اقتصادی در جهان به حساب می‌آید، بنابراین آمریکا سعی دارد تا این کشور را به عنوان بدیل و رقیبی برای چین در قاره پهناور آسیا تقویت کند.
از سوی دیگر، قوای نظامی هند به طور سنتی وابسته به روسیه است و این کشور شریکی جدی و مهم نظامی برای کرملین به حساب می‌آید، به طوری که ۶۰ درصد از تجهیزات و تسلیحات نظامی خود را از روسیه تأمین می‌کند. اگر مودی بتواند به پلی میان روسیه و اوکراین بدل شود، نقش جدیدی در مناسبات جهانی برای خود دست و پا می‌کند که بسیار ارزشمند است.
• هند علیه چین
علاوه بر روابط نظامی، روابط تجاری و دیپلماتیک بین روسیه و هند نیز در حال حاضر عمیق است. هند بیش از ۴۰ درصد نفت مورد نیاز خود را از روسیه خریداری می‌کند. همچنین مقادیر قابل‌توجهی زغال سنگ، کود، روغن نباتی و فلزات گرانبهای هند نیز از مبدا روسیه به این کشور وارد می‌شود. انزوای تجاری و اقتصادی روسیه به دلیل تحریم‌های غرب نیز سبب شده تا نفوذ و ارزش هند در روسیه افزایش پیدا کند.
اما دهلی نو نگران است که انزوای روز افزون روسیه، در نهایت به نزدیکی بیشتر این کشور به چین منجر شود. اتفاقی که زنگ خطری برای هند است. به همین دلیل، هند از برقراری صلح بین روسیه و اوکراین، سودی دوچندان می‌برد و می‌تواند بازیگری مهمی در حل و فصل این معضل جهانی باشد. از این رو، کشورهای غربی، به ویژه آمریکا از نفوذ هند در روسیه و حفظ روابط بین این دو کشور چندان هم نگران نیستند.
