عکس | کشف بزرگترین یوزپلنگ تاریخ
این گربه عظیم‌الجثه، سه برابر یوزپلنگ‌های امروزی است
پژوهش‌های اخیر دانشمندان روی فسیل تازه کشف‌شده‌ای از یوزپلنگی منقرض‌شده نشان می‌دهد که این گربه عظیم‌الجثه، بزرگترین یوزپلنگی است که تابه‌حال روی زمین زندگی کرده و بیش از سه برابر از یوزپلنگ‌های امروزی سنگین‌تر بوده است.
یوزپلنگ تازه کشف‌شده (Acinonyx pleistocaenicus) از حدود ۱٫۳ میلیون تا ۵۰۰هزار سال پیش در اوراسیا رندگی می‌کرد. البته این گونه اولین بار در سال ۱۹۲۵ بر اساس استخوان فک پایینی یافت‌شده در استان شأنشی در شمال چین توصیف شد؛ اما در مطالعه جدید، محققان آن بقایا را به همراه فسیل‌های اخیراً کشف‌شده از چین تجزیه‌وتحلیل کردند و وزن حیوان را بر اساس طول جمجمه، ارتفاع دندان‌ها و عرض ساختار استخوانی که جمجمه و ستون فقرات را به هم مرتبط می‌کند، تخمین زدند. (این معیارها به‌عنوان پیش‌بینی کننده دقیق شاخص توده بدن در پستانداران شناخته‌شده است.)
دانشمندان دریافتند A. pleistocaenicus احتمالاً بیش از ۱۳۰ تا ۱۹۰ کیلوگرم وزن داشته و ازنظر اندازه و وزن شبیه به ببر امروزی (Panthera tigris) یا شیر (Panthera leo) بوده است. این یوزپلنگ به‌طور قابل‌توجهی سنگین‌تر از یوزپلنگ‌های آفریقایی امروزی (A. jubatus) بود که وزن آن‌ها حدود ۳۴ تا ۶۴ کیلوگرم است.
فسیل‌های تازه شامل دو فک پایین یا استخوان فک بالایی که در سال ۲۰۲۱ از غار جین وان در استان لیائونینگ در شمال شرقی چین بازیابی شد و بخشی از یک جمجمه است که در دهه ۱۹۳۰ از سیستم غار ژوکودیان در پکن بازیابی و به‌اشتباه شناسایی‌شده بود. هر سه نمونه مربوط به حدود ۷۸۰هزار سال پیش، در دوران پلیستوسن (۲٫۶ میلیون‌تا ۱۱۷۰۰ سال پیش) هستند.
این تیم به لطف جمجمه بلند، دیواره ضخیم متمایز، پوزه پهن غیرمعمول و همچنین سایر ویژگی‌ها، این فسیل‌ها را به‌عنوان A. pleistocaenicus شناسایی کردند. محققان همچنین دریافتند که یوزپلنگ‌های غول‌پیکر منقرض‌شده شباهت‌های قابل‌توجهی با یوزپلنگ‌های آفریقایی مدرن دارند. برای مثال، چینش دندان‌های یوزپلنگ غول‌پیکر و فضای استخوانی پشت بینی با آنچه در یوزپلنگ‌های مدرن دیده می‌شود مطابقت دارد.
A. pleistocaenicus حدود ۵۰۰هزار سال پیش منقرض شد. چیگائو جیانگ زو، دیرینه‌شناس در آکادمی علوم چین در پکن، می‌گوید:« مرگ این یوزپلنگ عظیم احتمالاً تحت تأثیر تغییرات آب‌وهوایی اتفاق افتاد که در دوران گذار اواسط پلیستوسن رخ داد. در این بازه زمانی، الگوی دوره‌های یخبندان ۴۱هزار ساله به الگوی طولانی‌تر دوره‌های یخبندان شدیدتر در هر ۱۰۰هزار سال تغییر کرد. این تغییر اقلیم، دوره‌های طولانی‌تر و شدیدتر سرما را به همراه آورد که با دوره‌های طولانی‌تر گرما قطع می‌شد.
دریکی از مکان‌های یافت سنگواره، محققان همچنین گونه دیگری از یوزپلنگ منقرض‌شده A. intermedius را شناسایی کردند که فکر می‌کنند گونه‌ای کاملاً متمایز است و فقط یک نسل کوچک‌تر از A. pleistocaenicus نیست. بنابراین احتمالاً هیولای عظیم A. pleistocaenicus جای خود را به گونه‌های کوچک‌تر یوزپلنگ داده است.
