آنلاین‌ها چرا به سمت فروشگاه‌های فیزیکی می‌روند؟
اکوسیستم استارتاپی کشور تغییراتی را شاهد است که نشانه یک تحول بزرگتر در این فضاست.
روزنامه هفت صبح| در رویداد 9 ژانویه که با تمرکز بر اکوسیستم بلاکچین و رمزارز و دارایی دیجیتال ایران برگزار شد متوجه شدم که بیشتر کسب‌وکارهای این حوزه که اگرچه هنوز سرویس‌های خیلی فناوری محوری ارائه نمی‌دهند اما دغدغه آینده را دارند. اینکه در آینده بتوانند خیلی از تغییرات عقب نمانند.
بتوانند از بلاکچینی که اسم رمز این اکوسیستم در سال‌های گذشته و مایه فخر و تا کمی شواف آن‌ها هم بوده سهمی ببرند و در آن حرکتی بزنند. این همان جایی است که تغییر بزرگ این اکوسیستم کسب‌وکاری در آن رقم خواهد خورد. تعداد کاربران مشتاق رمزارز و تبادل به یک اشباع نسبی رسیده و حالا وقت آن رسیده که در حوزه فناوری بلاکچین از جمله توکن‌سازی حرکت‌های واقعی و سرویس‌های کاربرپسند ببینیم.
اما این تغییر فقط در این بخش از کسب‌وکارهای نوآور کشور رخ نداده و تلاش برای متنوع‌سازی خدمات و محصولات و البته نزدیک شدن بیشتر به زندگی واقعی در کل اقتصاد نوآوری کشور در حال رقم خوردن است. تغییراتی که برخی از آن‌ها از سر جبر زمانه و تنظیم‌گری و مقررات‌گذاری است و برخی دیگر هم به دلیل اینکه بازیگران جدید در حال تزریق سرمایه‌های خیلی زیاد به این حوزه‌های جدید هستند.
از گلرنگ تا کیسون همه با جیب پرپول آمده‌اند
مدت‌هاست که بیشتر سرمایه‌گذاری‌های استارتاپی یا بهتر بگوییم آنلاین‌ها را غیرآنلاین‌ها انجام می‌دهند. برخلاف آنچه به اشتباه گفته می‌شود سرمایه‌گذاری متوقف شده در واقع این همان سنتی‌هایی که مدت‌ها با این واژه نادرست از اکوسیستم رانده می‌شدند هستند که پرچم‌دار ورود سرمایه به این حوزه شده‌اند:
گلرنگ، کیسون، میهن، رامک، زرین و ... کیسون بیش از 70 میلیارد تومان برای خرید آچاره و متعلقاتش داده و گلرنگ هم این روزها هرچه دم دستش بیاید می‌خرد! برخی دیگر از هلدینگ‌های بزرگ صنعتی یا تولیدی کشور هم کم کم دارند در اکوسیستم خود را نمایان می‌کنند. اکوسیستم از مرحله حرف به عمل رسیده است. بسیاری می‌نشینند و می‌گویند خبری نیست اما تغییرات کم کم در حال وقوع است.
صحبت از خرید سهام بنیان‌گذاران تپسی توسط گلرنگ است. ورود جدی کیسون به کسب و کار آنلاین. اما این تغییرات در دنیای آفلاین هم در حال رقم خوردن است. صحبت از افتتاح شعب فیزیکی دیجی کالاست. به نظر می‌رسد دیجی‌لند و تکنولایف و دیگر آفلاین‌ها زنگ خطر را برای فروشگاه خرده فروشی آنلاین به صدا درآورده‌اند.
بماند که دوباره مردم برای خرید بلیت هواپیما به دلیل دستوری شدن قیمتگذاری دارند سراغ آژانس‌ها می‌روند. آژانس‌هایی که حاشیه سودشان دیگر دو درصد و پنج درصد نیست و به دور از نظارتی که روی پلتفرم‌های آنلاین است می‌توانند گاه تا دو برابر قیمت یک بلیت را بفروشند.
شاید چنین فرصت‌های وسوسه‌کننده‌ای است که باعث شده کسب‌وکاری مانند علی‌بابا از مزیت همیشگی و ذاتی خودش یعنی آنلاین بودن کم کم تلاش کند فاصله بگیرد و به فضای آفلاین فروش بلیت هواپیما و... هم پا بگذارد. تغییراتی اگرچه از سر ناچاری اما برای جلوگیری از پیشروی رقبای سنتی از گرفتن سهم بازارش.
آنلاین‌ها از اصولشان پا پس می‌کشند؟
این‌ها همه نشانه‌هایی است برای آنان که می‌اندیشند. برای کسانی که در همه ده سال گذشته فکر می‌کردند بازی را از کسب‌وکارهای آفلاین یا همان فیزیکی برده‌اند و این آفلاین‌هایی مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای و کسب‌وکارهای فروشگاهی هستند که باید به فکر حوزه‌های جدیدی برای خود باشند اما حالا می‌بینیم که از قضا آنلاین‌ها به این فکر افتاده‌اند که باید در فضای واقعی هم شعبه و حضور و نمودی داشته باشند.
اما مشکل اساسی آنلاین‌ها این است که شیفت کردن آن‌ها به فضای فیزیکی به راحتی شیفت آفلاین‌ها به فضای آنلاین نیست. بازی آفلاین مختصات خاص خودش را دارد و با یک افتتاح ساده رقم نمی‌خورد. از گلرنگ تا کله و میهن و شیرین عسل و شهر فرش و بازار موبایل و بازار رضا و پایتخت و تکنولایف و دیجی‌لند و... این‌ها حالا نام‌های خیلی بزرگ و سختی برای رقابت شده‌اند.
کسب‌وکارهایی که یک زمانی رویای دیجیکالا شدن داشتند اما حالا دیجیکالا به چشم خود می‌بیند که چطور دارند از بازارها و کالاهای مختلف آن سهم می‌گیرند. زمانه برای استارتاپ‌ها و آنلاین‌ها از همیشه سخت‌تر شده است.
رقبایی وارد بازار شده‌اند که جیب پرپول دارند و مناسبات بازار آفلاین را هم به خوبی می‌شناسند. اینکه کدام استارتاپ‌ها از این ماجرا جان سالم به در می‌برند و کدام‌ها دچار ضربه‌ها و آسیب‌های سخت می‌شوند هنوز در هاله‌ای از ابهام است اما رقابت‌های کسب‌وکاری در این بخش از اقتصاد کشور از همیشه جذاب‌تر شده است.
