جنگل هیرکانی سوخت / ۴۰ میلیون سال عمر دود شد و هوا رفت
آتش حدود ۲۰ روز قبل، یعنی حوالی ۱۰ آبان آغاز شد. اهالی محلی از همان ساعات نخست هشدار دادند که آتش‌سوزی بسیار جدی است و حتی تصاویر و ویدئوهایی را منتشر کردند.
مقام‌های محلی در روزهای ابتدایی وقوع آتش‌سوزی، شدت بحران را کم‌اهمیت توصیف کردند و حتی آن را «در حد انگشتان یک دست» دانستند؛ اما واقعیت میدانی چیز دیگری است. تاکنون نزدیک به ۱۰ هکتار از جنگل هیرکانی سوخته است؛ جنگلی با قدمت ۴۰ میلیون سال و ثبت‌شده در فهرست میراث طبیعی یونسکو. در این آتش‌سوزی نه‌تنها درختان کهنسال و نهال‌های جوان، بلکه لایهٔ خاک حاصلخیز جنگل نیز از بین رفته و احتمال می‌رود تعداد زیادی از حیوانات محلی که فرصت فرار نداشته‌اند در شعله‌ها گرفتار شده باشند.
آتش حدود ۲۰ روز قبل، یعنی حوالی ۱۰ آبان آغاز شد. اهالی محلی از همان ساعات نخست هشدار دادند که آتش‌سوزی بسیار جدی است و حتی تصاویر و ویدئوهایی را منتشر کردند؛ اما به گفتهٔ آنان، این هشدارها جدی گرفته نشد و همین بی‌توجهی سبب گسترش سریع شعله‌ها شد.
در روزهای بعد، مقام‌های مسئول از جمله استاندار اعلام کردند که تجهیزات اطفای حریق «در حال آماده‌سازی است»؛ اظهاراتی که نشان می‌داد برای مواجهه با چنین بحرانی آمادگی کافی از پیش وجود نداشته است. با وجود تأخیرها، یک فروند هواپیمای ایلوشین وارد عملیات شد، اما به دلیل ناتوانی در برداشت آب از دریا، مجبور بود برای هر بار آبگیری مسیر طولانی تا تهران را طی کند و مخزن ۴۰هزار لیتری خود را پر کند. این رفت‌وبرگشت‌های زمان‌بر باعث شد عملیات هوایی تأثیر قابل‌توجهی در مهار آتش نداشته باشد.
چند فروند بالگرد نیز اقدام به برداشت آب از دریا کردند اما به گفتهٔ اهالی، این تلاش‌ها نیز نتیجه‌بخش نبوده و جنگل همچنان مانند توده‌ای آتشفشانی در حال سوختن است.
به‌دلیل بی‌توجهی به روزهای نخست، آتش اکنون به ارتفاعات ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ متری رسیده؛ مناطقی که دسترسی به آن‌ها بسیار دشوار است و حجم دود، رسیدن نیروهای کمک‌رسان را سخت‌تر کرده است. کارشناسان می‌گویند در این مرحله تنها هواپیماهای تخصصی اطفای حریق می‌توانند کمک مؤثر ارائه دهند؛ تجهیزاتی که ایران فاقد آن است. به همین دلیل درخواست کمک‌های بین‌المللی مطرح شده و گفته می‌شود کمک‌هایی از سوی ترکیه در راه است.
خشکی کف جنگل، انباشت برگ‌های خشک و وزش بادهای گرم، آتش را به سمت ارتفاعات کشاند. محیط‌بانان و ساکنان محلی برای انتقال تجهیزات و رساندن آب تلاش کردند، اما با گسترش آتش به مناطق صعب‌العبور، کار آنان نیز بی‌نتیجه مانده است. برخی خانواده‌ها با نگرانی وضعیت جنگل را دنبال می‌کنند؛ برای بسیاری از آنان جوانانی که به‌عنوان داوطلب در عملیات حضور دارند، از اعضای خانواده‌شان هستند.
تصاویر ثبت‌شده توسط خلبان ایلوشین نشان می‌دهد که دود غلیظ همهٔ منطقه را فرا گرفته است؛ موضوعی که عملیات پروازی را دشوارتر می‌کند. داده‌های ماهواره‌ای ناسا نیز تأیید می‌کند که آتش همچنان در حال گسترش است و دسترسی به کانون‌های اصلی آن هر روز سخت‌تر می‌شود.
فعالان محیط‌زیست می‌گویند آتش‌سوزی در این فصل بی‌سابقه نیست، اما ایران هرگز برای چنین شرایطی از پیش تجهیز نشده است. نبودِ تجهیزات مناسب و آماده‌باش دائمی، سبب شده بحران آتش‌سوزی جنگل‌های شمال هر سال نگران‌کننده‌تر شود؛ نگرانی از این‌که شاید این آتش تا آمدن باران گسترده‌تر شود و خاموشی آن به این زودی‌ها امکان‌پذیر نباشد.
