دندان‌های بی‌قانون | حمله یک سگ ولگرد به کودک ۴ساله
آمار بیش از ۷۰۰ مورد حمله سگ‌ها به شهروندان در کشور
هفت صبح، حمیدرضا خالدی| حمله یک سگ ولگرد در خوزستان به کودکی ۴ساله در حالی صورت گرفت که تاکنون کارشناسان و مسئولان بارها در مورد اینکه نبود قانونی مشخص برای مدیریت و ساماندهی این حیوانات در کشور، می‌تواند منجر به افزایش این‌گونه حوادث شود، هشدار داده بودند.
آمار بیش از ۷۰۰ مورد حمله سگ‌ها به شهروندان در کشور، اماری نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن گذشت. «گرچه شهرداری‌ها مسئول جمع‌آوری و مدیریت وضعیت سگ‌های ولگرد هستند؛ ولی هنوز عملاً هیچ قانون مشخصی در این زمینه وجود ندارد!» اینها را پیمان فلسفی عضو کمیسیون محیط‌زیست مجلس گفته و اضافه کرده است: نبود قانون واحد باعث شده مدیریت سگ‌های ولگرد «سلیقه‌ای» انجام شود؛ ولی ما در مجلس «اولویت‌هایی غیر از این مسئله داریم»!
اظهارات این نماینده مجلس در حالی مطرح می‌شود که نگاهی هر چندسطحی به این مقوله به‌ظاهر فاقد «اولویت» چقدر می‌تواند در امنیت و سلامت جامعه مؤثر باشد. بر اساس آمار موجود، سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر در ایران مورد حمله سگ‌های ولگرد یا صاحب‌دار قرار می‌گیرند ضمن آنکه این حوادث بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان برای نظام سلامت کشور هزینه دارد. گرچه گفته می‌شود که این فقط بخشی از بار مالی سگ‌های ولگرد برای کشور است!
سالی پر از سگ گزیدگی
امسال هم حوادث سگ گزیدگی از همان روزهای نخستین سال ۱۴۰۴ شروع شد. یعنی زمانی که ساعت ۶ عصر روز ۵ فروردین، یک کودک چهارساله در حوالی کوچه محل زندگی مورد حمله سگ‌های ولگرد قرار گرفت. این پسربچه سه روز بعد به دلیل شدت زیاد جراحت‌ها و مصدومیت، جانش را از دست داد. ولی مرگ دلخراش این کودک، تنها مورد حمله سگ‌های ولگرد و بدون صاحب به مردم، در طول روزهای ابتدایی سال ۱۴۰۴ نبود.
سیزدهم فروردین در محدوده روستاهای قزوبینق ۹ نفر از اهالی بر اثر حمله سگ دچار صدمه و جراحت و تعدادی از آنها بعضی بستری شدند. ازآن‌پس نیز بارها خبرهای مشابهی در رسانه‌ها در مورد حوادث مشابهی منتشر شده است. آخرین این اخبار، خبری بود در مورد حمله یک سگ ولگرد در خوزستان به کودکی ۴ساله که گرچه خوشبختانه با اقدامات دوباره پزشکان نجات پیدا کرد؛ ولی باعث شد تا دوباره موضوع سبک گزیدگی به صدر اخبار اجتماعی رسانه‌ها و فضای مجازی باز گردد.
چالش جهانی
سالانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان مورد حمله سگ‌ها قرار می‌گیرند و آمارها می‌گویند اغلب این قربانیان کودکان هستند و این به آن معناست که حمله سگ و مدیریت سگ‌های ولگرد معضلی جهانی است. آنان چهارمین گونه مرگبار در دنیا هستند و در ایران بنابر آمار اعلام شده در سال ۱۴۰۱، بیش از چهارمیلیونی و ۲۰۰ هزار سگ وجود دارد.
بنابر اعلام کارشناسان محیط‌زیست، حدود دو تا سه‌میلیونی یا به عبارتی بیش از نصف این رقم را سگ‌های خیابانی تشکیل می‌دهند که به نسبت سگ‌های ولگرد به جمعیت کل آنها در سایر کشورهای جهان آماری نگران‌کننده است. گرچه این آمار قطعاً هم اینک باتوجه‌به ناکامی در کنترل جمعیت سگ‌ها و علاقه شهروندان به نگهداری انواع سگ‌ها، بسیار بیشتر از قبل شده است.
خلأ قانونی و نبودن نهاد مسئول
این حوادث پی‌درپی در حالی رخ می‌دهند که در کشور ما قانون و دستورالعمل جامع و کاملی برای کنترل و ساماندهی جمعیت سگ‌های ولگرد و بدون صاحب تدوین نشده است. تنها بند قانونی در این زمینه، بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها است که به طور غیرمستقیم این وظیفه را به شهرداری‌ها محول کرده و گفته: «جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و اعلام این‌گونه بیماری‌ها به وزارت بهداری و دامپزشکی و شهرداری‌های مجاور هنگام بروز آنها و دور نگاه‌داشتن بیماران مبتلا به امراض ساریه و معالجه و دفع حیواناتی که مبتلا به امراض ساریه بوده یا در شهر بدون صاحب و مضر هستند.»
درعین‌حال ولی به نظر می‌رسد این قانون کارایی و اثربخشی کافی را نداشته و ندارد. در این میان برخی از شهروندان در یک تصمیم هیجانی و خرید یا به سرپرستی گرفتن سگ، متوجه سختی‌های نگهداری حیوان می‌شوند و آن‌را رها می‌کنند. بعضی دیگر از بیماری‌های واگیر یا بیماری‌هایی که از سگ خانگی منتقل می‌شود، اطلاع ندارند و این موارد نیز تعداد سگ‌های بی‌صاحب و موارد حمله و گازگرفتگی را افزایش می‌دهد. اما در مقابل هیچ قانون مشخصی در مورد نگهداری یا ممنوعیت نگهداری سگ‌ها و یا چگونگی مدیریت جمعیت آنها توسط مسئولان وجود ندارد. موضوعی که می‌تواند زنگ خطری برای سلامت جامعه و بخصوص کودکان محسوب شود.
