گوشت‌های سرگردان| ماجرای گوشت‌های مرجوعی مغولستان

هفت صبح، لیلا مرگن| این روزها خبرهایی درباره تلاش برای واردات گوشت‌های مرجوعی عراق به بازار ایران در فضای مجازی منتشر شده است. اگرچه سازمان دامپزشکی اعلام می‌کند که این گوشت‌ها را در جریان ترانزیت به مبدا اولیه یعنی مغولستان توقیف کرده است اما طبق پروتکل‌ها، این سازمان حق ضبط محموله‌های مرجوعی را ندارد و رامین سلامتی بر این باور است که هیچ حکم قضایی هم برای ضبط این محموله صادر نشده است.

گویا باز هم محموله گوشت‌های آلوده خبرساز شده است و ضد و نقیض‌های موجود در روشنگری‌های بخش دولتی در رابطه با محموله مرجوعی عراق به سمت مغولستان نیز نتوانسته نگرانی‌های جامعه را کمتر کند. درست مثل سال 92 که آمار گمرک نشان می‌داد از مبدا قطب جنوب گوشت به کشور وارد شده و جوابیه‌های سازمان دامپزشکی درباره عدم پذیرش گوشت از مبدا قطب جنوب، به حل فضای مبهم ایجاد شده هیچ کمکی نکرد.

در نهایت دامپزشکان افشا کردند که محموله‌های سرگردان روی آب دریاها با مبدا قطب جنوب درج می‌شوند و آنچه به ایران وارد شده، در واقع گوشت‌های مرجوعی دیگر کشورها بوده است. حال که بار دیگر بحث ورود گوشت مرجوعی به بازار ایران مطرح شده، نمی‌دانیم چطور سازمان دامپزشکی ایران که طبق قوانین حق ضبط محموله‌های ترانزیتی را ندارد، آن را ضبط کرده است.

نامه نماینده ولی فقیه به دادستان کل کشور

بر اساس اطلاعات موجود، ماجرای گوشت‌های مرجوعی از آنجا آغاز می‌شود که مسئول حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در سازمان دامپزشکی، طی نامه‌ای به دادستان کشور ضمن اشاره به تخلف در واردات گوشت بدون تاییدیه شرعی درخواست می‌کند که به این موضوع رسیدگی شود. در این نامه بر تولید گوشت حلال تاکید شده و از این منظر، ورود گوشت مرجوعی عراق به بازار ایران مورد اعتراض قرار می‌گیرد. 

این در حالی است که بخشی از فعالان حوزه تولید گوشت قرمز مدعی می‌شوند که در شرایطی که دمای هوا در مغولستان خیلی کاهش می‌یابد، دام‌ها یخ می‌زنند و این دام‌های یخ زده از سوی کشورهای اروپایی به مصرف حیوانات خانگی می‌رسند اما حالا این گوشت‌ها قرار است سر از بازار ایران در بیاورند.

البته علیرضا رفیعی‌پور رئیس سازمان دامپزشکی این موضوع را تکذیب کرده و اعلام می‌کند: گوشت‌ها برای بازار ایران سفارش داده نشده و توسط سازمان دامپزشکی توقیف شده است اما این جوابیه پرسشی را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا سازمان دامپزشکی حق توقیف محموله ترانزیتی را دارد؟

ضبط محموله ترانزیتی  طبق قانون امکان‌پذیر نیست

رامین سلامتی به‌عنوان یک دامپزشک در گفت‌وگو با «هفت صبح» توضیح می‌دهد که با توجه به ترانزیت شدن گوشت‌های مرجوعی مغولستان از مسیر ایران، اصلا نیازی به نظارت دامپزشکی روی آن وجود ندارد و فقط در مواردی که دام زنده از کشوری عبور کند، با هدف مقابله با انتقال بیماری‌هایی مثل تب برفکی و غیره، نظارت‌های دامپزشکی ضروری است اما درباره محموله‌های گوشت منجمد، چنین نظارتی وجود ندارد و فقط ترانزیت انجام می‌شود.

سلامتی می‌گوید: از نظر قانونی هم سازمان دامپزشکی نمی‌تواند گوشت‌های ترانزیتی را ضبط کند و صرفا باید گوشت‌های مرجوعی به مبدا اولیه باز گردانده شوند و آن‌طور که در خبرها آمده، خریدار عراقی چون توان تامین پول محموله صادراتی از مغولستان را نداشته است، این محموله توسط شرکتی که کار انتقال را انجام می‌داده در حال بازگشت به مبدا بوده است و ایران امکان ضبط آن را ندارد.

به گفته او فقط برای محموله‌هایی مثل مواد مخدر که با قوانین آمره ایران در تضاد است، امکان ضبط وجود دارد و درباره سایر محموله‌ها که مالکش کشور ما یا شرکت‌های ایرانی نیستند، امکان ضبط وجود ندارد و به شرکت فروشنده باید عودت داده شود. ضمن آنکه برای ضبط هر محموله نیاز به رای قضایی وجود دارد و تا امروز، برای ضبط محموله گوشت مغولستان هیچ رایی صادر نشده است. بنابراین محموله باید به مغولستان عودت داده شود.

دست‌هایی برای واردات محموله گوشت مرجوعی در کار است؟

اگر سازمان دامپزشکی امکان ضبط محموله گوشت مرجوعی به ایران را ندارد، چگونه رئیس سازمان دامپزشکی در مصاحبه‌اش از توقیف این محموله سخن به میان می‌آورد؟ آیا گروهی تلاش کرده‌اند که محموله مرجوعی عراق را به جای بازگرداندن به مغولستان وارد بازارهای ایران کنند؟ پیمان فلسفی رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و امور عشایر مجلس در گفت‌وگو با «هفت صبح» در این رابطه بیان می‌کند: این موضوع را فقط در حد اخبار شنیدم. از رئیس سازمان دامپزشکی هم پرسیدم و او گفت که چنین اجازه‌ای نداده‌ایم. بنابراین هیچ کس قصد نداشته است که چنین گوشت‌هایی را وارد ایران کند و این گوشت‌ها ظاهرا مال ایران نبوده است. گوشت مربوط به عراق بوده و مرجوع شده است، یعنی حتما از همان راهی که آمده است، داشتند آن را باز می‌گرداندند که توسط سازمان دامپزشکی ضبط شده است.

او درباره امکان ضبط محموله‌های ترانزیتی می‌گوید: اگر محموله آلودگی داشته باشد، باید آن را ضبط کنند که تعیین تکلیف شود.

درحالی این نکته از سوی رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و امور عشایر مجلس مطرح می‌شود که دامپزشکان معتقدند محموله‌های ترانزیتی صرفا از مرزهای ایران عبور کرده و به کشور مبدا عودت داده می‌شوند. پس آیا قرار بوده گوشت‌ها وارد ایران شود که سازمان دامپزشکی وارد عمل شده و آن را ضبط می‌کند؟ 

فلسفی در این رابطه توضیح می‌دهد: بالاخره به هر دلیلی باید این محموله توقیف شود. می‌گویند قرار بوده است که این محموله وارد بازار ایران شود ولی اگر گوشت مال جای دیگری بوده است، چطور قرار بوده آن را وارد بازار ایران کنند؟ ثابت کردن این موضوع و حرف زدن راجع به آن نیاز به مستندات دارد. من یک خبر که از طرف آقای عالی منتشر شد را دیدم و بعد از رئیس دامپزشکی در این رابطه پرسیدم؛ او گفت چنین چیزی نیست و ما این محموله را ضبط کردیم. مدیر کل دامپزشکی گیلان اعلام کرد که هم با واردکننده و هم مالک این گوشت که نمی‌دانیم چه کسی بوده است، برخورد خواهیم کرد. 

او ادامه می‌دهد: احتمال دارد که قصد وارد کردن گوشت به ایران را داشته باشند اما اکنون سازمان دامپزشکی به وظایف خود عمل کرده است. مردم نگران نباشند، مطمئنا اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاده است که بخواهد این گوشت به بازار ورود کند. شاید موضوع نیاز به بررسی‌های میدانی هم داشته باشد و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در این رابطه اقدام کرده باشد اما من از آن اطلاع ندارم.

موضوع امنیت و سلامت مواد غذایی موضوع بسیار مهمی است. کوچکترین خبر درباره آلودگی محصولات غذایی می‌تواند بازار آن را مختل کرده و با التهاب جدی مواجه کند. در شرایطی که گوشت وارداتی به دلیل قیمت‌های کمتر نسبت به تولید داخل، گزینه مورد توجه اقشار زیادی از جامعه است، انتشار خبر درباره آلودگی محموله‌های وارداتی و جوابیه‌هایی که ابهامات را بیشتر می‌کند، نه تنها به جلب اعتماد افکار عمومی کمک نمی‌کند، بلکه اطمینان به سلامت و کیفیت مواد غذایی در بازار را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. کاش در این رابطه از همان ابتدا مسئولان به جای ارائه توضیحات ضد و نقیض، به صورت شفاف و دقیق اطلاع رسانی کنند تا جامعه بیش از این نگران سلامت مواد غذایی نباشد.