بازار خوراکی‌ها تب دارد| گرانی گوشت و مرغ؛ نبردی در گرمای بازار
کارشناسان معتقدند بدون افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کنترل بازار، این روند ادامه خواهد داشت
هفت صبح| با شروع اولین روز کاری هفته آخر مرداد ۱۴۰۴، بازار خوراکی‌های تهران حال‌وهوایی متفاوت پیدا کرده است. کمبود نهاده‌های دامی، قیمت‌ها را افزایش داده و خانواده‌ها در جست‌وجوی راه‌حل‌های تازه‌اند. در گوشه‌وکنار بازار، می‌توان رنگ افزایش قیمت‌ها را به چشم دید.
میادین تره‌بار، با وعده کالاهای ارزان‌تر، به تنها پناهگاه این روزهای مردم تبدیل شده اما آیا این امید دوام خواهد آورد؟ در این میان، زمزمه‌هایی از افزایش تدریجی قیمت برنج، حبوبات و حتی روغن شنیده می‌شود و چای‌خورها از گرانی چای خارجی گلایه دارند. این بازار، سؤال‌هایی را در ذهن‌ها زنده کرده که آیا کمبود مواد اولیه تنها دلیل این گرانی‌هاست یا محتکران و دلالان پشت پرده، نقش بزرگ‌تری ایفا می‌کنند؟
گرانی گوشت و مرغ؛ نبردی در گرمای بازار
هفته آخر مرداد ۱۴۰۴بازار گوشت و مرغ هم داغ‌تر از همیشه شد. گزارش‌های هفتگی کالاهای اساسی که تا ۲۳ مرداد رصد شده، نشان می‌دهد کمبود نهاده‌های دامی مثل ذرت و سویا که طی چند هفته گذشته شدت گرفته، قیمت‌ها را به‌طرز چشمگیری بالا برده است.
قصاب با صدای بلند می‌گفت: «گوشت سردست گوساله هفته پیش ۶۹۰ هزار تومان بود، حالا ۷۷۰ هزار تومان شده!» این جهش ۱۱.۶ درصدی، تنها بخشی از افزایش قیمت‌هاست. گوشت ران گوساله هم با رشدی ۱۴ درصدی از ۷۱۰ هزار به ۸۱۰ تا ۸۲۰ هزار تومان رسیده و قیمت کلی گوشت گوساله حالا بین ۷۶۰ تا ۸۲۰ هزار تومان در نوسان است. این گرانی‌ها که ریشه در کمبود نهاده‌ها دارد، زندگی روزمره مردم را سخت‌تر کرده است. همین موضوع، مردم را به جست‌وجوی راه‌حل‌های ارزان‌تر سوق داده است.
بازار گوشت گوسفندی هم از این آشوب بی‌نصیب نمانده است. شقه، سردست و راسته گوسفند که هفته گذشته بین ۷۹۰ تا ۸۰۰ هزار تومان بود، همچنان در همین محدوده باقی مانده اما گوشت ران گوسفندی با قیمتی بین ۹۹۰ تا ۱ میلیون و ۳۰ هزار تومان، برای بسیاری رویاهایی دور از دسترس شده است. حتی گوشت منجمد گوساله با ۴۹۵ تا ۵۲۵ هزار تومان و گوشت چرخ‌کرده مخلوط با ۵۹۵ تا ۶۵۰ هزار تومان، نشان می‌دهد که هیچ گوشه‌ای از این بازار از گرانی در امان نیست.
مرغ اما داستان خودش را دارد. قیمت مرغ گرم که ابتدای سال ۹۵ هزار تومان بود، حالا به ۱۲۸ هزار تومان در هر کیلو رسیده و خانواده‌ها را به فکر چاره‌اندیشی انداخته است. ران مرغ بدون کمر با ۱۱۸ هزار تومان (که هفته قبل ۹۹ هزار و ۹۰۰ تومان بود) و با کمر با ۹۵ هزار تومان، هنوز گزینه‌ای ارزان‌تر نسبت به گوشت قرمز است.
تخم‌مرغ هم با ۱۴۹ هزار تومان برای شانه ۳۰ عددی و ۱۲۷ هزار تومان برای شانه ۲۰ عددی، ثبات نسبی داشته اما برای خانواده‌های پرجمعیت، این قیمت‌ها هم چنگی به دل نمی‌زند.
پناه بردن به میادین تره‌بار
در این میان، میادین میوه و تره‌بار به تنها امید مردم تبدیل شده است. اینجا گوشت گوسفندی ۲۳ درصد، گوساله ۱۸ درصد و مرغ ۱۵ درصد ارزان‌تر از فروشگاه‌های سطح شهر عرضه می‌شود. تخم‌مرغ شانه ۲ کیلوگرمی با ۱۹ درصد تخفیف، حبوبات با ۲۱ درصد و برنج داخلی درجه یک با ۹ درصد کاهش قیمت، برای کسانی که توان خرید از بازار آزاد را ندارند، شرایط بهتری دارد.
قند با ۳ درصد و شکر با ۸ درصد تخفیف هم در این میادین، کمی از بار گرانی‌ها را کم کرده است. پیرمردی در میدان تره‌بار آل‌احمد می‌گفت: «اینجا حداقل می‌توانم با ۷۰۰ هزار تومان گوشت گوساله بخرم، در حالی که بیرون ۸۲۰ هزار تومان می‌گیرند!» این تفاوت قیمت، بسیاری را به سمت این مراکز کشانده، اما آیا این راه‌حل دائمی است؟
دیگر کالاها در تله افزایش قیمت
بازار کالاهای اساسی دیگر هم از این ماجرا بی‌نصیب نمانده است. برنج هاشمی که هفته قبل ۲۴۰ هزار تومان بود، حالا به ۲۰۰ هزار تومان رسیده، اما طارم با ۲۷۰ هزار تومان و شمشیری با ۲۱۰ هزار تومان هنوز گران است. برنج هندی کیسه ۱۰ کیلویی با ۵۶۹ هزار و ۳۵۰ تومان ثبات داشته، اما لوبیا قرمز ۸۰۰ گرمی با ۳۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان و لپه ۹۰۰ گرمی با ۳۰۳ هزار و ۹۰۰ تومان، بار سنگینی بر دوش خانواده‌هاست.
روغن آفتابگردان ۱.۶ لیتری با ۱۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان و ۱.۸ لیتری با ۱۴۰ هزار و ۷۰۰ تومان، کنسرو ماهی ۱۸۰ گرمی با ۱۰۸ هزار تومان و رب گوجه‌فرنگی ۸۰۰ گرمی با ۹۷ تا ۹۹ هزار و ۹۰۰ تومان، همه نشان از افزایش تدریجی قیمت‌ها دارند. حتی چای خارجی ۵۰۰ گرمی با ۵۷۴ هزار و ۹۰۰ تومان، برای چای‌خورهای حرفه‌ای هم گران تمام می‌شود.
آینده‌ای مبهم در انتظار سفره‌ها
این گرانی‌ها که ریشه در کمبود نهاده‌ها دارد، تنها بخشی از داستان است. برخی فروشندگان می‌گویند اگر تأمین نهاده‌ها ادامه‌دار شود، قیمت‌ها ممکن است بیشتر هم شود. در این میان، مردم با کاهش مصرف گوشت و مرغ و روی آوردن به گزینه‌های ارزان‌تر مثل تخم‌مرغ و حبوبات، سعی در مدیریت هزینه‌ها دارند اما آیا این راه‌حل کافی است؟
کارشناسان معتقدند بدون افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کنترل بازار، این روند ادامه خواهد داشت. مصرف‌کنندگان امیدوارند دولت با تدابیری مثل یارانه یا عرضه بیشتر در میادین، بار این گرانی را کم کند اما تا آن زمان، سفره‌های ایرانی همچنان در گرمای اواخر تابستان، طعم تلخ گرانی را خواهند چشید.
