وقتی هفت سال با هفتاد سال برابری می‌کند

هفت صبح| ‌طی چند سال اخیر هزینه‌های درمان آنچنان سربه فلک می‌کشد که بسیاری از خانواده‌ها دیگر توان رفتن به پزشک و تامین هزینه‌های سرسام آور آن را ندارند. مثلا کافی است برای یک سرماخوردگی ساده سری به یک درمانگاه بزنید تا در مجموع بابت ویزیت و دارو و تزریق سرم و آمپول و یا عکس رادیولوژی و.... حداقل یک تا دو میلیون تومان هزینه کنید.

اما در این میان کودکان زیر هفت سال به خاطر شرایط فیزیکی و شکنندگی و مقاومت کمی که در برابر بیماری‌ها دارند، ممکن است با همان سرماخوردگی ساده هم حالشان به شکل خطرناکی خراب شود. برای همین بود که اولین بار حدود دو سال قبل دولت سیزدهم اعلام کرد که  قصد دارد درمان این طیف از کودکان را رایگان کند.

از حرف تا عمل

سال 1402 بود که  وزارت بهداشت، طرح درمان رایگان کودکان زیر هفت سال را برای اجرا به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ کرد. با این وجود اختلاف بر سر نحوه اجرای آن، باعث شد تا این موضوع به هیات دولت برود و در جلسات آن بررسی شود. 

آن زمان بهرام عین‌اللهی وزیر پیشین بهداشت، با بیان اینکه هر حادثه یا بیماری که در هفت سال اول زندگی رخ دهد، در بقیه عمر باقی می‌ماند و سلامت فرد را مختل می‌کند، گفت: بر این اساس به پیشنهاد وزارت بهداشت، در هیئت دولت این طرح به تصویب رسید که خدمات رایگان به کودکان تا زیر هفت سال در مراکز دولتی داده شود تا از این طریق سلامت آنها ایمن شود. این موضوع  به همه بیمارستان‌های وزارت بهداشت نیز ابلاغ شده است.

گرچه گروهی همان زمان هم مدعی بودند که اختلاف بر سر نحوه اجرای آن، مانع اصلی عملی شدن آن خواهد بود. به هر حال موضوع هر چه بود باعث شد تا اجرای این طرح ماه‌ها به تعویق بیفتد تا اینکه تاریخ به اردیبهشت ماه سال گذشته رسید.

 طرح درمانی یا تبلیغاتی؟

اواسط اردیبهشت سال گذشته بود که  وزیر بهداشت در حیاط دولت به اجرایی شدن این دستورالعمل، جنبه رسمی بخشید و قرار شد در تمامی بیمارستان‌های دولتی، درمان کودکان زیر هفت سال رایگان شود. با این حال هنوز مردم چندان اطلاعی از جزئیات اجرایی آن نداشتند.

برای همین سعید کریمی معاون وقت درمان وزارت بهداشت؛ آن زمان برای اینکه خیال والدین را راحت کرده باشد گفته بود که تمامی هزینه‌های درمان سرپایی و بستری این کودکان رایگان بوده و بر عهده دولت است. وی آن زمان گفته بود که هم‌وطنان باید بدانند که لازم نیست پولی بابت درمان فرزندانشان پرداخت کنند و اگر جایی با تخلف مواجه شدند این موضوع را به سامانه ۱۹۰ گزارش دهند.

بدین ترتیب این طرح نیز مانند بسیاری از طرح‌های دیگر، بعد از ابلاغ به ابزاری تبدیل شد برای اینکه دولت و وزارت بهداشت از آن به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای خود یاد کنند به‌طوریکه حتی همین چند وقت قبل، عین‌اللهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم، مدعی شده بود که درمان رایگان کودکان زیر هفت سال اقدامی انقلابی بوده است.

 اجرای نصفه و نیمه قانون

با تمام این تفاصیل طی چند ماه اخیر اخباری در فضای مجازی منتشر می‌شود که حکایت از سرباز زدن برخی از بیمارستان‌ها برابر اجرای این طرح دارد و به بهانه‌های مختلف از پذیرش رایگان کودکان زیر هفت سال طفره می‌روند. این گزارش‌ها باعث شد تا رضا رئیس‌کرمی، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران نسبت به این گلایه‌ها واکنش نشان دهد.

واکنشی که البته تاییدی بود بر گزارش‌های مردمی. وی در مورد اجرای این طرح و چالش‌های پیش روی آن گفته است؛ اگر خواهان ادامه این طرح هستیم باید پرداخت اعتبار جایگزین یعنی آنچه بر عهده سازمان برنامه و بودجه، وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر است در زمان مناسب انجام شود.

وی همچنین گفته است که جامعه پزشکی، طرفدار قطع ارتباط مالی میان بیمار با پزشک یا موسسه درمانی در بخش خصوصی و دولتی است و حد واسطی به نام بیمه در این میان باشد که پرداخت‌ها را انجام دهد. اما به شرط اینکه آن واسطه پرداختی‌ها را در زمان مناسب و به درستی انجام دهد. این انتظار را داریم که پرداخت‌ها در بخش‌های دولتی و خصوصی به موقع انجام شود و همراه با اصلاح تعرفه‌ها باشد. اجرای طرح درمان رایگان کودکان کمتر از هفت سال در بعد مردمی و فی نفسه بسیار خوب بود.

اگر منابع مالی نرسد...!

کرمی در اظهارات خود باز هم تمام تقصیرها را به گردن مقصر معروفی به نام مشکلات مالی انداخته و مدعی است که اعتبار درمان رایگان کودکان کمتر از هفت سال به موقع در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار نمی‌گیرد و همین عاملی شده برای اینکه  بیمارستان‌های تخصصی کودکان دچار مشکلات مالی شوند. آنهم در شرایطی که این رویه سبب افزایش بار مراجعه اضافی و تقاضای خدمات درمانی این مراکز شده است.

این سخنان اما به تنهایی می‌تواند مهر تاییدی باشد بر اینکه طرح درمان رایگان کودکان زیر هفت سال اندک اندک می‌رود تا با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شود. چالش‌هایی که اگر زودتر فکری برای آنها نشود ممکن است عملا باعث توقف این طرح شود و آنوقت است که معلوم نیست در این آشفته بازار گرانی و هزینه‌های نجومی درمانی، چه بر سر کودکانی خواهد آمد که در خانواده‌های کم بضاعت یا حتی طبقه متوسط زندگی می‌کنند! موضوعی چنان جدی که حتی ممکن است آینده کشور که ارتباط مستقیم با سلامت شهروندان آن دارد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.