سلامتی با طعم خوش‌تیپی| عینک دودی باکیفیت؛ چند؟
کارشناسان عینک می‌گویند مردم این روزها، هم خوش‌تیپی و هم سلامت چشم‌ها را توامان مدنظر دارند
هفت صبح، پروانه توکلی| یکی از پرکاربردترین ابزاری که در وسایل شخصی اغلب افراد وجود دارد، عینک آفتابی است که بدون آن؛ روز آفتابی و غیرآفتابی خیلی‌ها شب نمی‌شود. ما این کالای جذاب را دوست داریم چون بخشی از استایل شخصیتی‌مان را رقم می‌زند ولی مهم‌تر از آن، این وسیله شخصی دوست‌داشتنی، این روزها جزو ضرورت‌های سلامت شده و اشعه‌های خطرناک آفتاب شدید مانند یووی را کنترل می‌کند. درباره وضعیت بازار این روزهای عینک آفتابی از منظر توجه به کیفیت و انواع برند و قیمت‌ها و رقابت‌های احتمالی در بازار عینک دودی، گزارش «هفت‌صبح» را بخوانید.
عینک آفتابی، به قدمت انسان باستانی
جالب است بدانید عینک‌های دودی اولیه یا همان محافظان چشم‌ها، از ابتدا در جهان باستانی بوده و در طول تاریخ، افراد و شخصیت‌های مهم و کاریزماتیک دنیای مدرن، از دیپلمات‌ها تا هنرپیشه‌ها و آنارشیست‌های خیابانی، تاثیرگذارترین ژست‌هایشان را با برندهای مختلف عینک دودی و آفتابی کامل می‌کردند.
انواع ابتدایی عینک آفتابی، نخستین بار با ابتکار انسان‌هایی ساخته شد که در مناطق برفی و سردسیر زمین، ازجمله مناطق قطبی زندگی می‌کردند. این سرما نشینان، برش‌هایی از پوست بدن یا شاخ برخی حیوانات را بعد از ایجاد شکاف برای داشتن دید، به چشمان خود می‌بستند تا از تاثیرات اشعه تند برف‌ها در امان باشند.
اگر این ابزار کوچک در دسترس کوهنوردان نبود، فتح افتخارآمیز قله‌های جهان هم به تاخیر می‌افتاد یا اساساً مقدور نبود.با این حال، انتخاب‌های عینک آفتابی در چند صد سال پیش به همین جا ختم نمی‌شد و گروهی از مردمان متمدن و زیرک شرق دور، در محاکم و دادگاه‌ها برای استتار چهره خود، هنگام صدور احکام از عینک‌های سیاه و دودی استفاده می‌کردند.
ابزاری برای ماجراجویی در دنیای مدرن
با ظهور دنیای مدرن و میل به انواع جلوه‌گری ستارگان هنری دنیای غرب، موقعیت عینک آفتابی در هیاهوی تبلیغات به جایی کشید که در چند دهه اخیر، اغلب شخصیت‌های هنری، تجاری و سیاسی به عینک‌های آفتابی، فراتر از یک ابزار سلامت نگاه می‌کردند تا جایی‌که صنعت مد و فشن در این باره سرمایه‌گذاری‌های جدی را آغاز کرد. «ایتالیا» مهد کمپانی‌های بزرگ تولید برند و عینک آفتابی را به راه انداخت و سبب شد ستارگان هنری و ادبی جهان با ست کردن مدل‌ها، بخشی از هویت‌کاری و حرفه‌ای‌شان را در ویترین‌های تبلیغاتی نمایش دهند.
از مبارزه با نور آبی تا دیدارهای مافیایی
در حالی‌که هنوز بسیاری از مردم، عینک آفتابی را قبل از خروج از خانه در منزل جا می‌گذارند و کودکان اغلب به این وسیله مجهز نمی‌شوند، حدود ۲۰۰ سال پیش در ایتالیا، عینک آفتابی با طیف‌های آبی و سبز نزد بسیاری از مردم محبوبیت داشت. در این میان طبقات مرفه‌تر توجه خاصی به استفاده از عینک آفتابی‌های رنگی داشتند.
همچنین پابه‌پای رشد سینمای هالیوود و به دنبال رواج فیلم‌سازی، استودیوهای فیلم و نورهای شدید در لوکیشن‌های پرده آبی، مکان‌هایی برای دست به دست شدن عینک‌های آفتابی طیف‌دار شد. در واقع کمی قبل از آنکه برند «ری بن» ظهور کند، عینک آفتابی می‌رفت که با طراحی مدل‌های جذاب‌تر، هم جلب توجه کند و هم از چشم‌ها محافظت کند.
موضوع جالب دیگری که به سرعت رشد کرد، استفاده از عینک آفتابی به خاطر مخفی کردن چهره‌ها حین انجام برخی کارهای خاص یا اکشن اجتماعی بود و دیگر آنکه این وسیله انتخابی بود که به راحتی چهره‌ها را مرموزتر جلوه می‌داد، چنانچه کاربرد این وسیله کوچک به جایی کشید که رفت و آمدهای هدف‌دار و دیدارهای مافیایی و سری و کامل شدن استایل پر زرق و برق هنرمندان و بازیگران، با استفاده از آن رقم می‌خورد.
ظهور برندهای بزرگ جهانی
همه اینها قبل از تولد غول برندها، یعنی ری‌بن بود که قرار شد برای چشم خلبان‌های آمریکایی در برابر باد و مه و اشعه فرابنفش طراحی شود. این برند محبوب در سال ۱۹۳۶ از سوی شرکت باوش اند لامب (تولیدکننده ابزار پزشکی) با قاب فلزی ساخته شد و چیزی نگذشت که نمادی از خاص بودن را در مردان به رخ کشید.
دو سال بعد این عینک با فریم فلزی با نام آویاتور و از آن پس از سوی شرکت ایتالیایی لوکسوتیکا برای همه مردم ساخته شد و انبوه طرفداران خود را پیدا کرد؛ طرفدارانی که از دولتمردان تا شومن‌های خیابانی را مجذوب خود کرد. از هالیوودی‌های سرشناس، تام کروز را می‌توان نام برد که مدل‌های مختلف این برند را به چشم دارد یا عینک‌های آفتابی برد پیت هم اغلب از نوع خلبانی این برند است.
عینک دودی باکیفیت؛ چند؟
«بیات» در یکی از فروشگاه‌های عینک آفتابی شمال غرب تهران درباره راهکار سنجش عینک‌های آفتابی و ضرورت مجهز بودن اغلب عینک‌های اصل به یووی پروتکشن می‌گوید: لایه‌های عینک‌ها باید استانداردهای لازم را داشته باشد، به‌خصوص دارای لایه محافظ یووی باشند. یک‌سری بازارهای پولاریزه هم هست که پولاروید به آن می‌گویند و نورهای افقی و عمودی را که ممکن است وارد شبکیه شوند تا میزان زیادی به بیرون بازتاب می‌دهند.
در واقع عینک آفتابی حتماً باید استاندارد باشد که منجر به آب مروارید نشود، به خصوص در تابستان. از سویی عدسی، نباید موج‌دار یا دارای انحنا باشد و سبب شود محرک شبکه چشم از هم باز شود. این عینک‌ساز به مردم توصیه می‌کند عینک فیک نخرید و در بوتیک هم دنبال جنس خوب عینک آفتابی نباشید. البته حدود هشتاد درصد مردم این آگاهی را دارند که باید عینک آفتابی معتبر استفاده کنند.
بیات می‌گوید: برند همیشه مهم نیست. فقط از جای مطمئن خرید کنید؛ عینک‌سازی‌هایی که زیر نظر وزارت بهداشت باشند. یک عینک ممکن است برند نباشد ولی از مارک دیور یا ری‌بن بهتر باشد.قیمت این دسته عینک‌ها در حال حاضر حدود 600 یا 700هزار تومان است. البته عینک‌سازی‌ها، اغلب مجوز وزارت بهداشت برای ساخت و فروش عینک طبی و عینک آفتابی را دارند. حتی اغلب فروشگاه‌ها دارای مجوز هستند و دستگاه‌های یووی‌تست برای اطمینان مشتری دارند تا قبل از فروش به مشتری اطمینان دهند.
فقط برای زیبایی نیست
«زال» که سال‌هاست فروشگاه بزرگ عینک‌سازی و عینک‌فروشی‌اش را مدیریت می‌کند و با دقت به مشتریان مشاوره می‌دهد، می‌گوید: «الان در تهران به خصوص تابستان‌ها مدام هشدار اشعه یووی داده می‌شود. مردم هم خیلی بیشتر از قبل متوجه شده‌اند که عینک آفتابی فقط برای زیبایی نیست. الان خیلی‌ها می‌پرسند این عینک واقعاً یووی دارد یا نه؟ این خود نشانه خوبیست که آگاهی مردم بالا رفته است.»
«از نظر قیمت هم بله، قیمت‌ها افزایش داشته. حالا، هم به خاطر بالا رفتن نرخ ارز هم هزینه واردات و گمرک، خیلی از برندهایی که قبلاً راحت‌تر وارد می‌شدند، الان یا کم شدند یا با قیمت خیلی بالاتر می‌رسند. مردم هم بسته به بودجه‌شان می‌روند سمت عینک‌های اقتصادی‌تر یا گاهی فیک.»
گشاد شدن مردمک چشم خطرناک است!
زال تاکید می‌کند که عینک فیک و تقلبی می‌تواند بسیار خطرناک باشد و می‌گوید: «راستش بازار پر شده از جنس فیک. بعضی از آنها آن‌قدر شیک و قشنگ هستند که مشتری راحت گول می‌خورد به خصوص عینک‌هایی که کنار خیابان یا مغازه‌هایی که تخصصی نیستند، فروش دارند.
ولی متأسفانه خیلی از اینها اصلاً یووی ندارند، یا بدتر، لنزهایشان فقط تیره است و مردم فکر می‌کنند از چشمشان محافظت می‌شود، در حالی‌که مردمک گشاد می‌شود و اشعه بیشتری وارد می‌شود که ضررش دو برابر است. در فروشگاه خود ما یا جاهایی که مجوز رسمی دارند، جنس استاندارد عرضه می‌شود، ولی خب مشتری باید خودش بین اصل و فیک فرق بگذارد.»
تماشای جریان آب با عینک آفتابی
عینک دودی را باید همه جا استفاده کنیم. این عینک‌ساز توضیح می‌دهد: «همیشه به مشتری‌ها می‌گویم در هوای ابری و زمستان هم اشعه هست. مخصوصاً جاهایی که برف یا سطح روشن است و نور برمی‌گردد به چشم. عینک خوب باید در این شرایط هم از چشم محافظت کند. عینک‌های پولاریزه هم مخصوصاً برای رانندگی و استفاده کنار آب خیلی خوب است، چون بازتاب نور را می‌گیرد.»
برندهای لوکس در بازار ایران
زال توضیح می‌دهد: « الان برندهایی مثل «ری‌بن»، «پرسل»، «اوکلی»، «کاررا» و برندهای لوکسی مثل «دیور» یا «پرادا» هم در بازار ایران هستنند ولی قیمتشان بسیار بالاست. مثلاً یک ری‌بن اصل ممکن است 10میلیون تومان قیمت بخورد. خارج از ایران، برندهای خیلی خاص‌تری هم هستند که خیلی گران‌ترند، مثل دیتا یا کروم‌هارتس که بیشتر حالت کالای لاکچری‌اند و بیش از یک عینک آفتابی هستند.»
زال از واردات هم می‌گوید و تاکید می‌کند: «در مورد واردات هم، یک مدت واردات اصلاً بسته بود و جلوی ورود برندهای لوکس بسته شده بود. الان با کلی دنگ‌وفنگ و هزینه بالا این برندها وارد می‌شوند. خیلی از همکاران، از طریق مسافر یا راه‌های غیرمستقیم جنس می‌آورند ولی این باعث شده قیمت بعضی جنس‌ها عجیب بالا برود و از طرف دیگر، فیک‌ها راحت‌تر در بازار پخش شوند.»
هم چشم‌پزشک؛ هم کارشناس یووی
این عینک‌ساز در پایان با خنده می‌گوید: «فروشنده واقعی باید هم چشم‌پزشک باشد، هم کارشناس یووی هم روانشناس مشتری! مردم هم آگاه‌تر شدند، هم حساس‌تر و خیلی‌ها دنبال این هستند که هم خوش‌تیپ باشند و هم چشمانشان آسیب نبیند.»
روایت یک کاسب قدیمی از بازار عینک آفتابی
عینکی برای تمام فصول
در کوچه‌پس‌کوچه‌های پرهیاهوی تهران، مغازه‌ای کوچک اما پرخاطره، سال‌هاست که میزبان نگاه‌های جست‌وجوگر است. «سید صلاح حکیمی»، عینک‌ساز و عینک‌فروش قدیمی پایتخت، با ۵۶ سال تجربه، از پشت پیشخوان مغازه‌اش قصه‌هایی از عینک‌های آفتابی تعریف می‌کند که انگار تاریخچه‌ای از تغییر ذائقه‌ها، اقتصاد و حتی فرهنگ ایرانی را در خود جای داده است. از روزگاری که عیدها، مردم برای خرید عینک‌های جدید صف می‌کشیدند تا امروز که گرانی و ممنوعیت‌های وارداتی، بازار را به سمت عینک‌های چمدانی برده است، حکیمی شاهد همه این تحولات بوده و حرف‌هایی شنیدنی دارد.
وقتی عینک‌ها از ایتالیا می‌آمدند
حکیمی با لبخندی نوستالژیک از گذشته‌ها می‌گوید: «قدیم‌ها عینک‌های ایتالیایی و فرانسوی با قیمت‌های معقول به دستمان می‌رسید. آن موقع عینک آفتابی یک کالای لوکس اما در دسترس بود.» حالا اما ورق برگشته است. قیمت عینک‌های اصل از ۱۰ میلیون تومان گذشته و بازار پر شده از برندهای ترکیه‌ای، کره‌ای و چینی. او توضیح می‌دهد که تورم عینک به پای گرانی مواد خوراکی نمی‌رسد، چون این کالا قابل احتکار نیست.
«مدل‌ها زود عوض می‌شوند، عینک مثل برنج یا روغن نیست که انبارش کنند.» با این حال، حکیمی از تصمیم عجیب وزارت صمت گله‌مند است که سه سالی می‌شود عینک آفتابی را از فهرست کالاهای اساسی خط زده و وارداتش را ممنوع کرده است. «عینک آفتابی ضروری است، برای محافظت از چشم در برابر اشعه یووی. اما حالا چمدانی وارد می‌شود، در حالی که ساعت با عوارض ۴ درصدی آزادانه می‌آید. مگر ساعت چقدر ضروری است وقتی همه موبایل دارند؟»
خطر عینک‌های فیک: ماشینی بدون ترمز
حکیمی با جدیت به عینک‌های تقلبی اشاره می‌کند که مثل سایه‌ای شوم در بازار پرسه می‌زنند. «عینک آفتابی باید یووی‌پروتکشن داشته باشد. بدون آن، مثل این است که سوار ماشینی بدون ترمز شوید!» او توضیح می‌دهد که عینک‌های فیک با ایجاد فضای تاریک، مردمک چشم را باز می‌کنند و اگر محافظ یووی نداشته باشند، اشعه‌های مضر مستقیم به چشم نفوذ می‌کنند و خطرناک‌تر از نبود عینک هستند. هرچند مردم کم‌کم آگاه‌تر شده‌اند، اما هنوز مشتریانی هستند که به سراغ این عینک‌های ارزان می‌روند و سلامت چشمشان را به خطر می‌اندازند.
چین، ترکیه یا ایتالیا؟ کیفیت حرف اول را می‌زند
وقتی صحبت به کشور تولیدکننده عینک‌ها می‌رسد، حکیمی با اطمینان می‌گوید: «کشور تولیدکننده مهم نیست، کیفیت مهم است.» او از عینک‌های بی‌کیفیت چینی که از شهر «ایووی» می‌آیند و در ایران گران فروخته می‌شوند، انتقاد می‌کند. اما عینک‌های چینی باکیفیت‌تر تا ۱۵۰ دلار هم در بازار پیدا می‌شوند.
ترکیه اما گوی سبقت را ربوده و بخش بزرگی از بازار ایران را در دست گرفته است. عینک‌های اروپایی هم، به‌ویژه از کانال دوبی، راهشان را به ایران باز کرده‌اند، هرچند برخی برندها به دلیل تحریم مستقیماً وارد نمی‌شوند. حکیمی از ایتالیا به‌عنوان سردمدار صنعت عینک آفتابی یاد می‌کند. «شرکت‌هایی مثل لوکسوتیکو یا سافیلو غول‌های این صنعت‌اند. ری‌بن هم که از قدیم در ایران پرطرفدار بوده، هنوز با مدل‌های کلاسیک و جدیدش دل می‌برد.» اما قیمت بالای این برندها، خریدشان را برای بسیاری به رویا تبدیل کرده است.
عینک، دیگر فقط برای تابستان نیست
حکیمی می‌گوید روزگاری عینک آفتابی خرید تابستانی بود، اما حالا داستان فرق کرده است. «اشعه یووی و گردوغبار همیشه هست. مردم حالا در همه فصل‌ها عینک می‌خرند، نه فقط برای قشنگی، برای محافظت.» این تغییر نشان می‌دهد که عینک آفتابی دیگر یک کالای لوکس نیست، بلکه ضرورتی برای سلامت شده است. اما گرانی و ممنوعیت‌های وارداتی باعث شده مردم به جای نو کردن عینک، سال‌ها با همان عینک قدیمی سر کنند.
قصه‌ای از یک پیشخوان قدیمی
حکیمی با نگاهی به عینک‌های ردیف‌شده در مغازه‌اش، آهسته می‌گوید: «قدیم‌ها عید که می‌شد، مردم برای عینک جدید می‌آمدند، مثل لباس نو. حالا اما خیلی‌ها همان عینک قدیمی را تعمیر می‌کنند.» این جمله، حکایت تلخی از تغییر روزگار است؛ روزگاری که عینک آفتابی، از نشانه‌ای از مد و تازگی، به کالایی تبدیل شده که بسیاری با احتیاط سراغش می‌روند. حکیمی اما همچنان با همان لبخند گرم، به مشتری‌هایش مشاوره می‌دهد و امیدوار است روزی بازار عینک دوباره رونق گذشته را پیدا کند.
قیمت عینک آفتابی؛ از ۵۰۰ هزار تا چند ده میلیون
در بازار رنگارنگ عینک‌های آفتابی، قیمت‌ها مثل قصه‌ای پرپیچ‌وخم از ۵۰۰ هزار تومان شروع می‌شوند و گاهی به چند ده میلیون تومان می‌رسند. هر عینک، داستانی از برند، کیفیت و ویژگی‌های خاص خودش دارد که خریداران را در انتخاب میان زیبایی، کارایی و بودجه به چالش می‌کشد. اینجا نگاهی به عواملی می‌اندازیم که قیمت عینک دودی را بالا و پایین می‌کنند و نکاتی که هر خریداری باید در این بازار پرزرق‌وبرق بداند.چه چیزی قیمت عینک را تعیین می‌کند؟
برند، امضای گرانی قیمت
وقتی پای برندهای معروف مثل ری‌بن، گوچی یا شنل به میان می‌آید، قیمت‌ها سر به فلک می‌کشند. این عینک‌ها نه‌فقط یک ابزار محافظتی، بلکه نمادی از مد و پرستیژ هستند. یک ری‌بن اصل ممکن است میلیون‌ها تومان از جیب شما کم کند، در حالی که عینک‌های غیربرند با چند صد هزار تومان هم پیدا می‌شوند.
کیفیت، دوام برابر گذر زمان
عینک‌های باکیفیت از مواد مرغوب ساخته شده‌اند؛ فریم‌های تیتانیومی یا فلزی که زنگ نمی‌زنند و عدسی‌های پولاریزه یا ضدخش که سال‌ها همراهتان می‌مانند. این کیفیت اما هزینه دارد و قیمت را به مراتب بالاتر از عینک‌های پلاستیکی ساده می‌برد.
مدل و ویژگی‌ها، تفاوت در جزئیات
عینک‌های خلبانی یا گربه‌ای اغلب گران‌ترند. اگر عینک شما قابلیت‌هایی مثل محافظت UV400، فیلتر نور آبی یا ضدخش بودن داشته باشد، باید بیشتر دست به جیب شوید. این ویژگی‌ها نه‌تنها به سلامت چشم کمک می‌کنند، بلکه به عینک شخصیتی خاص می‌دهند.
چند نکته برای خریدی هوشمندانه
قبل از اینکه غرق مدل‌های رنگارنگ شوید، سقف بودجه‌تان را مشخص کنید. این کار کمک می‌کند در میان انبوه گزینه‌ها، انتخابی منطقی داشته باشید. قیمت‌ها و مدل‌ها را در فروشگاه‌های مختلف مقایسه کنید. گاهی یک مدل مشابه در مغازه‌ای دیگر، قیمتی به‌صرفه‌تر دارد. فروشگاه‌های معتبر و دارای مجوز، تضمین اصالت و کیفیت هستند. خرید از دست‌فروش یا فروشگاه‌های غیرمعتبر ممکن است شما را با عینک‌های تقلبی و بی‌کیفیت تنها بگذارد. برخی فروشگاه‌ها گارانتی ارائه می‌دهند که در صورت خرابی یا مشکل، خیالتان را راحت می‌کند. حتماً سراغ این گزینه‌ها بروید.
نیازتان را اولویت قرار دهید
اگر زیاد رانندگی می‌کنید، عینک پولاریزه برای کاهش انعکاس نور انتخابی عالی است. یا اگر دنبال مد هستید، مدل‌های ترند روز را در نظر بگیرید. عینک دودی فقط یک اکسسوری نیست؛ باید با سبک زندگی‌تان همخوانی داشته باشد. خرید عینک آفتابی فقط انتخاب یک مدل زیبا نیست؛ سرمایه‌گذاری برای سلامت چشم و تکمیل استایل شماست. از عینک‌های ارزان‌قیمت بازارهای محلی تا برندهای لوکس وارداتی، هر انتخابی قصه خودش را دارد. مهم این است که با چشمانی باز، عینکی بخرید که هم به جیب‌تان بخورد و هم از چشمان‌تان محافظت کند.
