دوگانه خودروی لوکس و خودروی متعارف
نگاهی دوباره به دو تعریف دردسرساز در قانون مالیات و قانون بیمه ثالث
هفت صبح، هانیه اشتغالی/ وکیل پایه یک دادگستری | مالکان خودرو مدتی است از سوی قانون بیمه شخص ثالث درگیر تعریف خودروی متعارف هستند و از سوی قانون مالیاتی درگیر تعریف خودروی لوکس. اینجا نگاهی کردیم به این تعریف‌ها.
مالیات بر خودروهای لوکس بر اساس بند س تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 شکل گرفته است. حکمی که در قانون بودجه سال 1403 نیز تکرار شده است. بر اساس این بند، انواع خودروی سواری و وانت دوکابین، اعم از این که مالک آن‌ها شخص حقیقی یا حقوقی باشد، اگر قیمتی بیش از 30 میلیارد ریال داشته باشند، نسبت به مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌گردند.
یعنی اگر خودرویی چهار میلیارد تومان ارزش داشته باشد، تا سه میلیارد تومان معاف از این مالیات و برای یک میلیارد مازاد مشمول 10 میلیون تومان مالیات می‌شود. این آستانه برای سال 1403 سی و پنج میلیارد ریال و برای سال 1404 پنجاه میلیارد ریال تعیین شده است و مأخد محاسبه این مالیات، قیمت روز خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات آن است که تا پایان فروردین‌ماه از طرف سازمان امور مالیاتی اعلام می‌گردد. در رویه دیده شده است که برخی ادارات مالیاتی قیمت روز خودرو در بازار را ملاک عمل قرار می‌دهند؛ در حالی که به‌صراحت خود قانون مبلغ درج‌شده در لیست ارائه‌شده از طرف سازمان امور مالیاتی باید مدنظر قرار گیرد.
بر اساس این بند سازمان امور مالیاتی مکلف شده است که مراتب شمول این نوع مالیات را به اطلاع اشخاص مشمول برساند که در حال حاضر در پنل مالیاتی اشخاص در سایت my.tax.org قابل دسترسی است. اگرچه به لحاظ اصول حقوقی، سازمان امور مالیاتی باید این نوع مالیات را نیز به موجب برگ تشخیص به مؤدی ابلاغ کند و فرصت‌های اعتراض مؤدی بر اساس قانون برای وی محفوظ باشد. امری که در رویه، عملاً مورد تضییع واقع می‌شود.
اگر خودرویی متعلق به شخص زیر18 سال باشد، والدین مالک مکلف به پرداخت این مالیات هستند و مهلت پرداخت مالیات سالانه بر خودرو حداکثر تا پایان بهمن‌ماه مشخص شده است. برای عدم پرداخت این مالیات ضمانت اجرایی نیز در نظر گرفته شده است. به این شرح که هر گونه نقل‌و‌انتقال خودرو پیش از پرداخت این مالیات ممنوع است و طرفین معامله متضامناً مسئول پرداخت مالیات شناخته می‌شوند.
بنابراین ملاک تعیین خودروهای لوکس سالانه در قانون بودجه مشخص و قیمت روز خودروها نیز در بخشنامه سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود.اما خودروی متعارف بر اساس ماده 8 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خودرویی است که مبلغ آن تا میزان 50 درصد سقف تعهدات بدنی بیمه شخص ثالث باشد که سقف تعهدات پرداختی در خسارت جانی بیمه شخص ثالث هم برابر با دیه کامل یک انسان در ماه‌های حرام است. نرخ دیه هر ساله توسط قوه قضائیه اعلام می‌شود. این میزان برای سال 1403 یک میلیارد و ششصد میلیون تومان تعیین شده است و بر این اساس خودروهای تا مبلغ 800 میلیون تومان متعارف شناخته شده و خودروهایی با قیمت بیش از این میزان خودروی نامتعارف خوانده می‌شوند.
نحوه محاسبه خسارت در این نوع خودروها بر اساس این فرمول صورت می‌پذیرد:
مبلغ خسارت وارد شده (ضرب در) قیمت روز گران‌ترین خودروی متعارف (تقسیم بر) ارزش خودروی نامتعارف آسیب‌دیدهبا توجه به اینکه سقف تعهدات بیمه ثالث ممکن است برای جبران خسارت خودروی نامتعارف کافی نباشد، جبران مابقی خسارت به عهده مالک یا بیمه بدنه خودرو قرار می‌گیرد. با این تفاسیر می‌توان گفت که در سال 1402 خودروی لوکس از نگاه مالیاتی ارزشی بیش از چهار برابر خودروی متعارف از نگاه بیمه شخص ثالث دارد.
* برای ارتباط با وکیل، از طریق ایمیل
hanie.eshteghali@gmail.com
یا شماره تلفن 09122142982
اقدام کنید.