سهم ناچیز کم درآمدها از سفر

هفت صبح| مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی گزارشی از وضعیت سفرهای داخلی در سال‌های اخیر منتشر کرده که نتایج آن نشان از توزیع نابرابر سفر در بین خانوارها دارد. به طور مثال در سال 1400، 70 درصد خانوارها سفر نرفته‌اند و فقط 18 درصد از مسافران مستاجر بوده‌اند. در ادامه خلاصه‌ای از برخی نتایج این گزارش آماری را می‌خوانید.

براساس نتایج آمارگیری از گردشگران ملی مرکز ملی آمار ایران در سال ۱۴۰۰، از جامعه ۲۶ میلیون و ۳۰۲ هزارنفری خانوار کشور، حدود ۷۰ درصد از آنان در سال ۱۴۰۰ سفر نرفته و تنها هفت میلیون و ۷۸۸ هزار خانوار معادل ۳۰ درصد خانوار‌های کشور در این سال به سفر رفته اند. حدود ۴۲ درصد سفر‌ها با اقامت شبانه و ۵۸ درصد بدون اقامت شبانه بوده که البته درصد خانوار‌های سفر رفته در طول سال ۱۴۰۰ از بهار ۱۳۹۸ کمتر است.

با بررسی آمار سفر‌های نوروزی در سال ۱۴۰۲ مشاهده می‌شود سفر‌ها روند افزایشی نسبت به دوران کرونا به دست آورده است؛ به طوری که طبق گزارش دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در سال ۱۴۰۲ از ۲۵ اسفندماه سال ۱۴۰۱ تا ۱۵ فروردین ماه سال ۱۴۰۲، در مجموع ۱/۵۷ میلیون نفر شب اقامت ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۷ درصد رشد داشته است.

خانوار روستایی و دهک‌های ضعیف‌تر تحت تأثیر بیشتر فشار اقتصادی طی سال‌های اخیر سهم کمتری از هزینه سبد خانوار را به تفریحات و سفر اختصاص داده اند. بهترین توصیف برای وضعیت موجود را می‌توان در ۳۹/۸ برابر بودن هزینه‌های تفریحات دهک دهم نسبت به دهک اول یافت.

به دلیل افزایش قیمت‌های بلیت هواپیما نسبت به درآمد خانوار ایرانی، خصوصا در سال ۱۴۰۲، بسیاری از اقشار از حمل و نقل هوایی بی‌بهره هستند. همچنین تعداد ناوگان ثبت شده کشور در سال ۱۴۰۱ معادل ۳۴۴ عدد بوده که به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشور از میان آن‌ها، فقط حدود ۱۷۳ فروند عملیاتی هستند.

۷۶ درصد خانوار‌هایی که خودروی شخصی ندارند، از سفر محروم شده‌اند. در سال ۱۴۰۰ از مجموع حدودا ۲۶ میلیون و ۳۸۴ هزار خانوار ایرانی، 7/788/221خانوار سفر رفته‌اند و از خانوار‌های فاقد خودروی شخصی صرفا ۲۴ درصد فرصت تجربه سفر را داشته‌اند.

۲۴ میلیون دستگاه خودرو در اختیار ۲۷ میلیون خانوار قرار دارد. این درحالی است که نزدیک به ۵۰ درصد خانوار‌های ایرانی فاقد خودروی شخصی هستند. این وضعیت مؤید نابرابری در توزیع خودرو در میان دهک‌های مختلف جامعه و اثرپذیری شاخص دسترس پذیری گردشگری از دسترس پذیری خودروی شخصی است.

سرپرستان با مشاغل غیردولتی یا کارفرما بیشترین میانگین هزینه کرد را در سفر دارند. در این بین کارکنان بخش‌های دولتی و عمومی هم به دلیل امکان اقامت در تأسیسات دستگاه‌های مرتبط، از فرصت بالاتری در گردشگری داخلی بهره‌مند هستند.