کلاهبرداری از ۶۰هزار نفر با کرم خاکی و کینگمانی
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | با تخلفات پیاپی شرکت‌های ریز و درشت در حوزه ارز دیجیتال به نظر می‌رسد روزهای پرمشغله‌ای در انتظار دادسرای جرایم رایانه‌ای است. همین حالا هم بخش مهمی از روند رسیدگی به پرونده‌های کثیرالشاکی بر دوش این دادسرا است و پرونده کینگمانی هم اخیرا به آن اضافه شده.
پرونده‌هایی که وجه شباهت آنها پیروی از الگوی کلاهبرداری پانزی و هرمی است. بعضی شیوه‌های کلاهبرداری با سوءاستفاده از شرایط اقتصادی و انتظارات تورمی در بازارهای مالی،صف مالباختگان را طولانی‌تر کرده است. نمونه اخیر این پرونده‌ها هم ماجرای یونیک فاینانس است. به روایتی ۶۰هزار نفر از شاکیان درگیر با پرونده‌های کثیرالشاکی در ارتباط با ۴ پرونده خاص هستند؛ سکه ثامن، ورمی کامپوست، آمیتیس و کینگمانی.
سکه ثامن: شرکتی به نام آریو پرگاس آیلین یکی از معروف‌ترین کلاهبرداری‌های دهه ۱۳۹۰ ایران را رقم زد. پرونده‌ای که بیشتر به عنوان سکه ثامن می‌شناسیم. در روزهایی که تلاطم قیمت طلا و ارز شروع شده بود و عطش انتظارات تورمی به بازارهای مالی مختلف سرایت می‌کرد، این سایت مدعی بود که امکان معاملات آنلاین سکه وطلا را فراهم می‌کند. در واقع اعضا می‌توانستند بدون اینکه به صورت فیزیکی طلا یا سکه‌ای جابه‌جا کنند با هم خرید و فروش کنند و حتی روی پیش‌بینی‌شان روی قیمت‌های آینده هم نوسانگیری کنند.
می‌گفتند فردی در همین سایت با ۱۰۰ میلیون تومان وارد شده و ظرف چند ماه ۱۷۰۰ میلیارد تومان سود کرده. خیلی طول نکشید که تشت رسوایی این سایت کلاهبرداری هم افتاد و عده زیادی متضرر شدند. تعداد مالباختگان این سایت تا ۴۰۰۰ نفر گزارش شد و حجم مطالبات شاکیان این پرونده فراتر از ۳۵۰۰ میلیارد تومان است. یکی از نکاتی که باعث به اشتباه انداختن خیلی از کاربران شد درج نمادهایی در سایت اصلی بود که از مجوزدار بودن این سایت خبر می‌داد.
این مجوزها معمولا از سوی وزارت ارشاد و صمت ارائه می‌شود اما بعد دستگاه‌های ذی‌ربط اعطای هرگونه مجوز به فعالیت‌های سکه ثامن را تکذیب کردند و گفتند اتحادیه طلا و جواهر به آنها مجوز داده. این اتحادیه هم البته هرگونه ارتباط خود با سکه ثامن را تکذیب کرد. در سال ۱۳۹۷ برای اولین‌بار خبر متواری شدن متهم ردیف اول این پرونده یعنی فرهاد زاهدی‌فرد منتشر شد. در مهرماه همان سال اما اعلام شد که این فرد وقتی قصد داشته از مسیر دوبی راهی کانادا شود شناسایی و دستگیر شده.
مسئولان پلیس فتا اعلام کردند که این متهم به کشور مسترد شده و اموال او از جمله ۸۰ میلیارد تومان پول نقد و خودروهای لوکس ضبط شده است. فرهاد زاهدی‌فر در این پرونده به ۱۵ سال حبس و رد مال محکوم شد. در سال‌های بعد هم خبر خاصی از تسویه مطالبات مالباختگان این پرونده نبود تا شهریور ماه امسال که وکیل مالباختگان پرونده با رسانه‌ها مصاحبه کرد و گفت کورسوی امیدی پیدا شده از طریق ردیابی اموال بعضی دیگر از متهمان این پرونده امکان بازپس‌گیری اموال مالباختگان صورت بگیرد.
ورمی کامپوست: پرونده ورمی کامپوست مربوط به اوایل دهه ۱۳۹۰ است و الان چندین سال است که وارد دالان‌های قضایی شده. بیش از ۱۳ هزار شاکی در این پرونده وجود دارد که مبالغی بین یک میلیون تومان تا یک میلیارد تومان از دست داده‌اند. اینجا هم به نوعی شیوه کلاهبری پانزی و هرمی استفاده شده.
به این صورت که گردانندگان یک شرکت به نام سایه‌گستران زندگی ایرانیان کرم‌های خاکی به اعضا می‌دادند می‌گفتند این‌ها را پرورش بدهید خودمان با قیمت بالاتر می‌خریم. خودشان را هم به عنوان تولیدکننده کود ارگانیک معرفی می‌کردند و سه مرتبه از دست مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تقدیرنامه گرفتند. بعد از مدتی که غیرواقعی بودن این وعده‌ها مشخص شد نوبت به شکایت قضایی و پیگیری مالباختگان رسید.
وقتی پلیس و دستگاه قضایی وارد شدند دیدند مدرک دکتری مدیر این شرکت و ادعاهای آنها جعلی است و با پول مردم هم برای خودشان خودروهای لوکس خریدند. در این پرونده هشت متهم وجود دارد و یکبار دادگاه رسیدگی به اتهامات آنها برگزار شد که به صدور رای نهایی هم رسید اما بعد اعتراض متهمان در دیوان عالی کشور پذیرفته شد و پرونده به شعبه دیگری برای رسیدگی مجدد ارجاع داده شد.
آمیتیس: یک هفته پیش جمعی از مالباختگان یک پرونده جدید به نام آمیتیس مقابل دادسرای تهران تجمع کردند و خواستار تسریع در رسیدگی به این پرونده شدند. شکل کلاهبرداری به این پرونده هم با ماهیت ارزهای دیجیتال و شیوه‌های هرمی گره خورده. به این معنی که شخصی پیدا شده و با وعده سودهای بالا سرمایه‌های مردم را جذب کرده تا روی یک ارز دیجیتال بدون پشتوانه سرمایه‌گذاری کند.
بعد از مدتی اما توخالی بودن این وعده‌ها مشخص می‌شود و اوایل زمستان پارسال اعلام شد که متهم ردیف اول این پرونده بازداشت شده است. گفته می‌شود مبلغ کل کلاهبرداری ۲۵۰۰ میلیارد تومان است و ۱۰ هزار نفر به طور مستقیم و ۱۸ هزار نفر به طور غیرمستقیم مالباختگان این پرونده هستند.
یکی از نکاتی که به پیچیدگی‌های پرونده‌های کلاهبرداری پانزی و هرمی دامن می‌زند این است که خود سرمایه‌گذاران اولیه به تدریج به کلاهبردار تبدیل می‌شوند. یعنی آنها ترجیح می‌دهند همان سیستم قبل پایدار بماند تا آنها با جذب اعضای جدید به منافع مالی خود برسند و بعد هر اتفاقی افتاد گریبانگیر برای مابقی اعضا باشد و نه آنها.
کینگ مانی: اوایل مهرماه امسال وزارت اطلاعات در اطلاعیه‌ای اعلام کرد عناصر یکی از سازمان‌یافته‌ترین شبکه‌های کلاهبرداری در کشور شناسایی و دستگیر شده‌اند. افراد دستگیر شده در این پرونده مرتبط با یک رمزارز جعلی هستند به نام کینگمانی. این رمز ارز به نوعی مرتبط با یکی از شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای است که از سال اوایل دهه ۱۳۹۰ در کشور فعال است.
گفته می‌شود مدیران این شبکه هرمی اعضای خود را مجبور به خرید این رمز ارز می‌کردند و به این ترتیب قیمت آن را به طور مصنوعی بالا بردند. آنها حتی رمز ارز جعلی وابسته به خودشان را دارای ارزشی معادل بیت‌کوین معرفی می‌کردند. بعد اما با مشخص شدن توخالی بودن این وعده‌ها قیمت این رمزارز سقوط کرد.
حالا مالباختگان مرتب تجمع اعتراضی تشکیل می‌دهند و می‌گویند این شرکت قصد دارد با اعلام ورشکستگی ارتباط خود را با این رمز ارزجعلی و پرونده کلاهبرداری قطع کند. تعداد دقیق مالباختگان این پرونده هنوز مشخص نیست اما میزان پول‌های برباد رفته در این پرونده ۴۵۰۰ میلیارد تومان گزارش شده است. چند روز پیش خبری منتشر شد که مدیران ارشد این شرکت بازاریابی شبکه‌ای هم دستگیر شدند.
