‌نمایش ‌متساوی‌الساقین؛ در دنیای دختران نوجوان چه می‌گذرد؟

روزنامه هفت صبح، سمانه استاد | نمایشنامه «دوشیزه» به قلم «عمادالدین رجبلو» به‌تازگی توسط نشر نیو به چاپ رسیده. این نمایشنامه پیش‌تر به‌نام «متساوی‌الساقین» در مجموعه تئاتر شهر به روی صحنه رفته است. چاپ این نمایشنامه را بهانه کرده تا مروری داشته باشیم بر اجرای این نمایشنامه.

داستان در کلاسِ درس یک مدرسه دخترانه می‌‌گذرد که به‌تازگی با یک بحران روبه‌‌رو شده است. بحران مربوط به پیدا شدن جنینی در دستشویی دبیرستان می‌‌شود که مدیر مدرسه آن را متعلق به دانش‌‌آموزان می‌‌داند و همین موضوع باعث بحث و تهمت‌‌های زیادی بین دختران شده و رازهای بسیاری فاش می‌شود.

«متساوی‌الساقین» نمایشی برگرفته از داستانی واقعی است؛ داستانی که به گفته «عمادالدین رجبلو»، بیش از ۱۰سال پیش در یکی از مدارس گرگان رخ داده بود. داستان خوب شروع می‌‌شود و نویسنده به شکلی منطقی زمینه‌‌چینی مناسبی برای متهم کردن این ۶نفر از میان چند صد نفر را فراهم می‌‌آورد.

او با خلوت کردن مدرسه، کلاس درسیِ فوق‌‌العاده و اردوی کلاسی، تمامی راه‌‌های فرعی را بسته و همه توجهات را به سوی ۶نفری جلب می‌کند که نمایش بر حول محور داستان‌‌های آنان می‌‌چرخد. وی همچنین استفاده درستی از خدمتکار مدرسه کرده و او را در جای مناسب خود قرار می‌‌دهد؛ جایی‌که تنها مخاطب آن را می‌‌بیند و دیگر دانش‌‌آموزان اطلاع درستی از ماجرا ندارند. بدین طریق مخاطب قدمی جلوتر از شخصیت‌‌ها قرار گرفته و کنجکاوی بیشتری برای فهمیدن اصل ماجرا دارد.

در ادامه و با شروع تهمت‌‌زنی دانش‌‌آموزان به یکدیگر اما داستان کم‌‌کم از دست می‌‌رود. پاس دادن مدام اتهامِ سقطِ جنین از یکی به دیگری تا جایی می‌‌تواند مخاطب را نگاه دارد، اما با کش دادن این موضوع، خسته‌‌کننده می‌‌شود. داستان همچنین چفت و بست اولیه خود را نیز از دست داده و بسیاری از خرده‌روایت‌‌های دانش‌‌آموزان و حتی مدیر مدرسه تمام نمی‌‌شود. به گفته کارگردان، متن «متساوی‌الساقین» با سانسور و تغییرات زیادی روبه‌‌رو شده و می‌‌توان گفت عملا تیغ سانسور، متن را دریده و زیر‌و‌رو کرده است.

و بدین‌طریق چفت و بست ابتدایی متن را از میان برده و مشکلات زیادی را در داستان‌‌پردازی به‌وجود آورده که البته در متن چاپ‌شده این مشکل حل شده است. در این نمایش، انتخاب مناسب بازیگران برای نقشِ مورد نظر، نقطه قوتی در اجرا محسوب می‌‌شود. کارگردان جوانِ «متساوی‌الساقین» بازیگران مناسبی را برای نقش‌‌های دانش‌آموزان برگزیده؛ بازیگرانی که موفق می‌‌شوند به نقش نزدیک شده، مخاطب را با خود همراه کنند و به‌خوبی فضای متشنج یک مدرسه دخترانه را به تصویر بکشند.

دست گذاشتن بر دنیای نوجوانان، امتیازی مهم در نمایش «متساوی‌الساقین» است؛ نمایشی که نامش را از سه ضلع ندا (یکی از دانش‌‌آموزان)، مدیر مدرسه و خدمتکار گرفته؛ سه ضلعی که گویا دو ضلع آن در تقصیرات پیش‌آمده نقش پررنگ‌‌تری داشته‌‌اند. عمادالدین رجبلو سعی داشته با نمایشِ بی‌‌پروای اتفاقاتی که در دبیرستان‌‌های دخترانه رخ می‌‌دهد، مسئله‌‌ای مهم را مطرح کند، مسئله‌ای که شاید برای نسل امروزِ نوجوانان در شهرهایی بزرگ مانند تهران، کمتر از گذشته تابو محسوب شود، اما هنوز هم قابل مطرح شدن است.

نمایشِ چنین واقعیت‌‌هایی شاید بتواند مسئله‌‌ای را مطرح کند که به جواب برسد، مسئله‌‌ای که تا به‌حال پنهان مانده و بر روی آن درپوش گذاشته شده است. نباید فراموش کرد که مسائل تا مطرح نشوند، حل نخواهند شد. با پاک کردن صورت مسئله یا تغییر دادن آن اتفاقی در کشور، فرهنگ و جامعه رخ نخواهد داد، بلکه برعکس همه‌چیز در زیر یک لایه خوش‌رنگِ تقلبی قرار خواهد گرفت.

‌نویسنده و کارگردان : عمادالدین رجبلو
بازیگران: سمیرا سرچاهی/ محدثه شیرعلی/ رعنا زیادلو/ نازنین شهسواری/ اسما دهمرده/ مارال روشنیان/ فتانه شمس‌آبادی/ پروا آقاجانی