فیلم‌هایی که در مسیر تولید مجبور به تغییر بازیگر شدند
روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | ماجرای جایگزینی جمشید هاشم‌پور به‌جای شهاب حسینی در فیلم «مسخ نرگس» چند روزی است با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده. از این دست جابه‌جایی‌ها زیاد در فیلم‌ها و سریال‌ها رخ می‌دهد اما همه آنها قابل تامل نیستند. در این پرونده روی ۲۴ تعویض مهم سینما دست گذاشته‌ایم و درباره اینکه این تغییرات چگونه انجام شده و به کجا رسیده است نوشته‌ایم. علاوه بر فیلم‌های سینمایی، در سریال‌های تلویزیونی هم تغییر و تحول‌های زیادی را شاهد بوده‌ایم که چهار بند زیر از مهمترین آنها هستند.
یک: پایتخت ۱ برای پخش در نوروز ۹۰ تولید شد، این سریال در شرایطی وارد مرحله ضبط شد که زمان زیادی تا آغاز نوروز نمانده بود. اکبر عبدی جزو نخستین بازیگرانی بود که حضورش برای بازی در نقش بابا پنجعلی تقریبا قطعی شده بود اما درست چند روز مانده به شروع فیلمبرداری به‌خاطر عدم توافق مالی از پروژه انصراف داد و سیروس مقدم و محسن تنابنده بلافاصله و در حالی‌که یکی دو روز بیشتر به شروع تصویربرداری نمانده بود، علیرضا خمسه را جایگزین کردند.
دو: داود میرباقری برای انتخاب نقش مختار دنبال بازیگری بود که به‌لحاظ بدنی تنومند باشد. از همین‌رو سراغ جمشید هاشم‌پور رفت و او را برای نقش مختار انتخاب کرد. مذاکرات اولیه انجام شد، اما درنهایت همکاری هاشم‌پور و میرباقری به سرانجام نرسید. بعد از کناره‌گیری این بازیگر صحبت از حضور علیرضا شجاع‌نوری به میان آمد، اما در آخر فریبرز عرب‌نیا عهده‌دار نقش مختار ثقفی شد.
سه: زنده‌یاد فرج‌الله سلحشور برای نقش حضرت یوسف(ع) مدت‌ها دنبال بازیگر بود، ابتدا شانس امین زندگانی بیش از بقیه بود اما بعدا پارسا پیروزفر تبدیل به گزینه اصلی شد. با این‌حال نگرانی سلحشور درباره بازیگری که مردم از او سابقه نقش‌های مختلف دارند و سالیان سال است او را در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف دیده‌اند، تداوم داشت. به همین خاطر دل به دریا زد و نقش را به یک نابازیگر سپرد: مصطفی زمانی.
چهار: مهران مدیری بعد از اینکه خسرو شکیبایی دعوتش را برای بازی در «پاورچین» رد کرده بود برای «مرد هزارچهره» مجددا از او دعوت به همکاری کرد. خود مهران مدیری در یک یادداشت توضیح جالبی درباره عدم همکاری با او نوشت: «برای بازی در «مرد هزارچهره» به او تلفن زدم و در یک روز برفی دوباره به محل فیلمبرداری ما آمد. غمگین‌تر، شکسته‌تر و بی‌حوصله‌تر. بازهم می‌دانستم که نمی‌آید. نزدیک درِ خروجی برگشت، مرا بوسید و گفت: من همیشه یک بازی به تو بدهکارم، و رفت.»
نگهبان شب/ رضا میرکریمی
بازیگر تعویض شده: نوید محمدزاده
بازیگر جایگزین: تورج الوند
چرا تعویض شدند: اولین گزینه برای ایفای نقش اصلی فیلم «نگهبان شب» نوید محمدزاده بود. محمدزاده قرار بود در سه فیلم «شب داخلی دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند، «تفریق» به کارگردانی مانی حقیقی و «نگهبان شب» به کارگردانی رضا میرکریمی بازی کند. شیوع کرونا و تعطیلی پروژه‌ها باعث شد تولید این سه فیلم با هم تداخل پیدا کند. ساخت «شب داخلی دیوار» طولانی شد و به همین دلیل هم رضا میرکریمی و مانی حقیقی پروژه‌هایشان را به تعویق انداختند. محمدزاده بعد از فیلم وحید جلیلوند سراغ «تفریق» رفت و از آنجایی که تولید آن هم طولانی شد، میرکریمی تصمیم گرفت پروژه‌اش را شروع کند و از آنجایی که این دو فیلم با هم تلاقی داشت نوید محمدزاده از «نگهبان شب» انصراف داد.
نتیجه چه شد؟ تورج الوند چهره جدیدی به حساب می‌آمد و در این فیلم موفق ظاهر شد.
موفقیت جشنواره: در جشنواره چهلم فیلم فجر، تورج الوند نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول شد.
تاثیر در مسیر بازیگری: بازی در این فیلم برای الوند اتفاق ویژه‌ای بود و باعث شد بازی‌اش مورد توجه قرار بگیرد. به احتمال زیاد از این به بعد شاهد حضور پررنگ‌تری از او خواهیم بود.
دسته دختران/ منیر قیدی
بازیگر تعویض شده: لیلا حاتمی
بازیگر جایگزین: نیکی کریمی
چرا تعویض شدند: انتخاب اول منیر قیدی برای «دسته دختران» لیلا حاتمی بود. این فیلم قرار بود سال ۱۳۹۸ کلید بخورد. بعد از سه ماه پیش‌تولید زمانی که قرار شده ضبط را شروع کنند همه‌چیز به خاطر شیوع کرونا به‌هم ریخته و نهایتا لیلا حاتمی تصمیم گرفته از این پروژه انصراف دهد. منیر قیدی در این‌باره گفته: «لیلا خیلی منطقی و دوستانه نگران کرونا بود و بالأخره دو تا بچه هم داشت و از این جهت نتوانستیم ایشان را در فیلم داشته باشیم. البته خوشبختانه هیچ‌کدام از بازیگران و عوامل اصلی کار کرونا نگرفتند و کار در آن شرایط سخت هوایی و کرونایی اهواز به خوبی پیش رفت.»
نتیجه چه شد: «دسته دختران» برخلاف فیلم قبلی منیر قیدی «ویلایی‌ها»، اثر چندان موفقی از آب درنیامد و از این جهت بازی نیکی کریمی هم چندان مورد توجه قرار نگرفت.
موفقیت جشنواره: از میان بازیگران این فیلم فقط فرشته حسینی سیمرغ گرفت و نیکی کریمی نامزد هم نبود.
تاثیر در مسیر بازیگری: جایگاه نیکی کریمی در بازیگری تثبیت شده و طبیعتا در حال حاضر بازی در یک فیلم نمی‌تواند تغییری در این مسیر ایجاد کند.
بیهمهچیز/ محسن قرائی
بازیگر تعویض شده: شهاب حسینی
بازیگر جایگزین: هادی حجازی‌فر
چرا تعویض شدند: شهاب حسینی درحالی از پروژه «بیهمهچیز» انصراف داد که بخشی از فیلم با حضور او ضبط شده بود. به گفته جواد نوروزبیگی، تهیه‌کننده فیلم با رفتن حسینی و جایگزین شدن هادی حجازی‌فر در نقش دهدار، پروژه حدود یک میلیارد تومان ضرر داده چون مجبور شده‌اند همان بخشی را که با حضور شهاب گرفته‌اند مجددا با حجازی‌فر تکرار کنند. علت انصراف شهاب حسینی هم اختلاف‌های داخلی بوده. آنطور که شنیده می‌شود حسینی نسبت به برخی دیالوگ‌ها و بخش‌هایی از فیلمنامه گلایه داشته و پیشنهادهایی برای تغییر داده اما به جایی نرسیده و نهایتا تصمیم به انصراف گرفته.
نتیجه چه شد؟ «بیهمهچیز» فیلم قابل قبولی از آب درآمد و بازی حجازی‌فر هم در نقش دهدار مورد توجه قرار گرفت.
موفقیت جشنواره: از میان بازیگران فیلم «بیهمهچیز» پرویز پرستویی و پدرام شریفی نامزد سیمرغ شدند و حجازی‌فر نامش در این فهرست قرار نگرفت.
تاثیر در مسیر بازیگری: حجازی‌فر به طور کلی در سال‌های اخیر در عرصه بازیگری و فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی رو به پیشرفت است اما نمی‌توان گفت که بازی‌اش در این فیلم تاثیر خاصی در این مسیر گذاشته است.
شبی که ماه کامل شد/ نرگس آبیار
بازیگر تعویض شده: هومن سیدی
بازیگر جایگزین: هوتن شکیبا
چرا تعویض شدند: زمانی که فیلم «شبی که ماه کامل شد» در مرحله پیش‌تولید بود خبری منتشر شد که هومن سیدی بازیگر نقش اصلی آن است. سیدی این خبر را در صفحه اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت و رسما خبر جدایی‌اش را اعلام کرد. او نوشت: «متاسفانه با همه عشق و احترامی که برای تیم فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» قائلم، اما به‌دلیل مشکلات شخصی غیرمترقبه‌ای که برایم ایجاد شد، ناگزیر به انصراف شدم. کم‌سعادتی و بدشانسی بنده باعث شد تا همکاری‌ام با نرگس آبیار نازنین و محمد قاسمی درجه‌یک و تیم بازیگری عالی و پشت صحنه‌ای حرفه‌ای را از دست بدهم.» شاید دلیل آن نگرانی از بازآفرینی یک شخصیت واقعی بر پرده سینما بوده.
نتیجه چه شد؟ هوتن شکیبا تغییر تدریجی شخصیت عبدالحمید ریگی را از یک پسر عاشق‌پیشه شاعر به یک تکفیری بی‌رحم، به بهترین شکل به نمایش گذاشت. بازی‌اش تحسین خاص و عام را به همراه داشت.
موفقیت جشنواره: در جشنواره سی‌وهفتم شکیبا برای این نقش سیمرغ گرفت.
تاثیر در مسیر بازیگری: شکیبا بیش از پیش به چشم آمد و باعث شد نقش‌های بیشتری به او پیشنهاد شود.
