سودای الصاق آلاسکا و کالیفرنیا به امپراطوری کبیر روسیه
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | میگویند ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور قدرتمند روسیه به سودای الصاق ممالک از دسترفته امپراطوری کبیر روسیه تزاری یا الحاق جماهیر جدا شده پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی دست به این ماجراجوییهای نظامی اخیر زده است. از اینرو میتوان حدس زد که نهتنها اوکراین مقصد نهایی پوتین و پایان ماجراجویی نظامی روسیه نیست بلکه منزلگاه اول در یک مسیر طولانی و پرپیچوخم است.
در چند ماه گذشته نام کشورهای مختلفی بهعنوان هدفهای بعدی پوتین مطرح شده است و بهتبع این حدس و گمانها نیز وحشت شنیدن صدای پوتین نظامیان دومین ارتش قدرتمند جهان بهجان مردم و ساکنان این کشورها افتاده و ترس در دلشان ریشه دوانده است. تلاش دولتمردان برخی از کشورهای اروپایی برای پیوستن عاجلشان به پیمان نظامی ناتو گویای همین ماجراست.
اعضا و هواداران احزاب دستراستی و محافظهکار روسیه از این اتفاق خشنودند و بهرغم تمام هزینهها و تحمل فشار تحریمهای بینالمللی که به کشورشان تحمیل شده است، هم از حمله نظامی این کشور به اوکراین حمایت میکنند و هم میگویند این جنگ باید تا فتح تمام سرزمینهای از دسترفته روسیه کبیر ادامه داشته باشد.
اگر هیچ اطلاعات دقیق و موثقی در مورد سرزمینهایی که در آن باد با پرچم کشور روسیه میآمیخت، نداشته باشیم و بخواهیم نام این کشورها را حدس بزنیم، آمریکا چندمین حدس ماست؟ درست حدس زدید، محافظهکاران دستراستی روسیه معتقدند بخشی از خاک آمریکا متعلق به آنهاست و جنگ کنونی زمانی به پایان میرسد که پرچم روسیه در آن سرزمینها نیز به اهتزاز درآید. این ادعای روسها که طرفداران انگشتشماری نیز در میان شهروندان آمریکایی دارد، معطوف به دو واقعه تاریخی است.
آلاسکا که در منتهاالیه شمالغربی قاره آمریکای شمالی قرار دارد و هممرز کشور کاناداست، ایالت چهلونهم کشور آمریکا و یکی از جذابترین نقاط گردشگری این کشور است. امروز ایالت ۷۳۶ هزار نفری آلاسکا به یخچالهای طبیعی، پارکهای ملی، حیاتوحش کمنظیر و کشتینوردی مشهور است. علاوه بر اینها آلاسکا نقطه مهمی در ژئوپلیتیک آن منطقه بهحساب میآید و نقطهای است که هم به روسیه، هم به ژاپن و هم کانادا اشراف دارد.
جالب است بدانید آلاسکا با اختلاف قابلتوجهی بزرگترین ایالت آمریکا و سیتکا، مرکز این ایالت نیز بزرگترین شهر این کشور است. از منظر اقتصادی نیز بهخاطر منابع نفتی و گازی سرشار و معادنش هفتمین نقطه غنی از ثروتهای خدادادی در جهان است. به همین دلیل این ایالت یکی از مهمترین ایالتهای آمریکاست و هم از منظر امنیتی و هم از منظر اقتصادی برای این کشور حائز اهمیت است.
آلاسکا ازجمله ایالتهایی است که نامش در اعلامیه ۴جولای و روز استقلال آمریکا بهچشم نمیخورد و اگر به اسناد سازمان ملل رجوع کنیم درمییابیم که این ایالت در سال ۱۹۱۲ بهعنوان یک منطقه تحتنظارت دولت مرکزی بهحساب آمده و بهطور رسمی در سال ۱۹۵۹ به عضویت ایالت متحده آمریکا درآمده است.
اما موضوع اصلی به سالهای پیشتر از این سند و زمانی بازمیگردد که دولت آمریکا، آلاسکا را از مالک آن یعنی کشور روسیه خرید. این معامله در سال ۱۸۶۷ و به قیمت ۷.۲میلیون دلار انجام گرفت. ویلیام سیوارد، بیستوچهارمین وزیر امور خارجه آمریکا پیشنهاد خرید آلاسکا از روسیه را برای اولینبار مطرح کرد.
ایده و قیمت پیشنهادی سیوارد به تزار الکساندر دوم، پادشاه وقت روسیه، لهستان و فنلاند رسید و او با کمی بررسی و تغییر در پیشنهاد سیوارد، با فروش آلاسکا به آمریکا موافقت کرد. قیمت پرداختی آمریکا به روسیه بهازای هر ۴.۷کیلومتر مربع از مساحت آلاسکا تنها ۲ سنت بود. اگر قیمت ۷.۲ میلیون دلاری کل معامله را نیز به قیمت روز تبدیل کنیم به مبلغ ۱۴۰میلیون دلار میرسیم.
به همین دلیل برنده قاطع این معامله شیرین و سودآور آمریکا بود و باید بگوییم روسها این سرزمین را ارزان فروختند و آن را از دست دادند.
باید این نکته را اضافه کنیم که چشم ملیگرایان افراطی روس تنها به آلاسکا دوخته نشده است و آنها گوشهچشمی هم به کالیفرنیا دوختهاند. آبوهوای سرد و یخبندانهای قطور آلاسکا سبب شد روسهای مهاجر در سالهای آغازین دهه ۱۸۰۰ و به جستوجوی غذا به مناطق جنوبی آمریکا مهاجرت کنند.
این عده پس از گشتوگذارهای فراوان و سنجش امکانات هر شهر، کالیفرنیا را بهترین نقطه برای فرود آمدن و اسکان طولانی یافتند. تبحر روسهای مهاجر در کشاورزی سبب شد تا محصولات باکیفیتی در این ایالت برداشت کنند و در امر تجارت موفق باشند. این عده با پولی که از فروش محصولات به جیب زده بودند، املاک و زمینهای بسیاری را خریداری کردند. بدینترتیب بخش مهم و قابلتوجهی از کالیفرنیا تحت تملک روسها درآمد. در این دوران اشرافزادهای بهنام نیکولای رزانف، رهبری روسهای ساکن در کالیفرنیا را بهدست گرفته بود.
رزانف توانست با بهکارگیری نیروی دریایی روسیه، صادرات محصولات کشاورزی و خوراکی تولید شده توسط روسها از مبدا کالیفرنیا را رونق ببخشد و از اینرو در سال ۱۸۲۰ به این فکر افتاد که به تزار پیشنهاد بدهد که روسیه این ایالت ارزشمند را تحت تملک و حکمرانی خود دربیاورد. رزانف برای این دیدار رهسپار روسیه شد اما در میانهراه بیمار شد و درگذشت.
در همین حال مکزیک که تا آنزمان تحت تملک اسپانیا بود، اعلام استقلال کرد و آمریکاییهای کالیفرنیا نیز تحت هیجانات ناشی از این اتفاق عزمشان را جزم کردند که پای روسهای بیگانه را از کالیفرنیا ببرند. بدینترتیب روسهای کالیفرنیا که شرایط را مساعد و صلحآمیز نمیدیدند، املاک و زمینهایشان را رها کردند و سوار بر کشتیهایشان شدند و به آلاسکا بازگشتند.
به همین دلیل روسهای محافظهکار و ماجراجو اعتقاد دارند که صاحب حقیقی آلاسکا و کالیفرنیا هستند و دیر نباشد که دوباره املاک خود را تصاحب کنند. کارشناسان و تحلیلگران روس میگویند اگر تزار این منطقه را به آمریکا نفروخته بود، سرنوشت جهان چیزی جز این بود که اکنون رقم خورده است و بهطور قطع این روسیه بود که بالاترین دست را در میان ابرقدرتهای جهان داشت.