کوچ دلشکسته‌ها از بورس به بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی| تنها راه نجات از روزهای سخت بورس؛ در همان گوشه و کنار بازار سرمایه پیدا می‌شود. منظورمان صندوق‌های درآمد ثابت است که به پارکینگ سرمایههای سرگردان حرفهایها تبدیل شده و هر زمانی که بازار ریزشی باشد، شاهد تزریق دارایی‌ها به صندوق‌های درآمد ثابت هستیم.
از آن‌سو خروج سرمایه از صندوق‌ها به عنوان نشانهای برای پایان روند نزولی و بازگشت فاز صعودی تلقی می‌شود. اما چرا باید روی صندوق‌های درآمد ثابت حساب باز کرد و چه چیزی آنها را تا این حد برای حرفهایهای بازار سرمایه جذاب کرده است؟ کدام صندوق عملکرد بهتری داشته و کدام‌شان برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر هستند؟
چرا سهامداران حرفه‌ای سراغ صندوق‌ها رفته‌اند؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF حکم پارکینگ را برای سهامداران حرفه‌ای دارند. آنها بسته به شرایط بازار سراغ سرمایه‌گذاری در یکی از انواع این صندوق‌های سهامی یا درآمد ثابت می‌روند. اگر ببیند کلیت بازار شرایط مساعد و صعودی دارد اما سهم خاصی مدنظرشان نیست تا سراغ خرید آن بروند، در صندوق‌های سهامی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا از روند صعودی بازار جا نمانند.
صندوق‌های درآمد ثابت در شرایط خاصی مورد استقبال سهامداران حرفه‌ای قرار می‌گیرند. شرایطی مثل این روزها که وضعیت بازار خوب نیست و حتی سهام ارزنده هم در روند نزولی قرار دارد. سهامداران حرفه‌ای با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت سود حداقلی کسب می‌کنند و هر موقع که بازار به شرایط عادی برگشت می‌توانند به سرعت واحدهای صندوق درآمد ثابت را فروخته و پولشان را برای سود بیشتر به خرید سهام شرکت‌ها اختصاص دهند. برای همین است که می‌گوییم صندوق‌ها مثل پارکینگ پول هستند و به محض بهتر شدن شرایط، شاهد خروج سرمایه از صندوق‌ها و ورود به سهام شرکت‌های مختلف خواهیم بود.
سه برتری صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به سپرده بانکی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، نوسانات بسیار کمی دارند و نسبت به سهام بورسی سود چندانی عاید سرمایه‌گذاران نمی‌شود اما با این حال شرایط بهتری نسبت به سپرده‌های بانکی دارند. همین موضوع باعث می‌شود سهامداران حرفه‌ای به جای اینکه پولشان را کامل از بازار خارج کنند، سراغ این صندوق‌ها می‌روند.
اولین و مهمترین مزیت صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به سپرده‌های بانکی سود بیشتر آنهاست. بانک‌ها نهایتا سالانه 22/5درصد سود نصیب مشتریانشان می‌کنند. آن هم به شرطی که سپرده بلندمدت سه ساله باز کنید. براساس آخرین تغییرات نرخ سود بانکی، سود سپرده‌های بلندمدت دو ساله 21/5درصد و یک ساله 20/5درصد است.
در بین انواع کوتاه‌مدت هم سپرده‌های عادی سود 5درصدی، سه ماهه سود 12درصدی و شش ماهه سود 17درصدی دارند. این در حالی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت عموما بالای 25درصد سالانه سود دارند و در برخی مواقع سود آنها به 40درصد می‌رسد. باید توجه داشته باشید که صندوق‌ها سود تضمین شده و ثابتی ندارند و بر اساس شرایط به مشتریانشان سود می‌دهند اما هیچ‌موقع سود آنها کمتر از سود سپرده بانکی نخواهد بود.
برتری دوم صندوق‌ها نسبت به حساب بانکی این است که هر موقع خواستید می‌توانید پولتان را برداشت کنید. درحالی که اگر زودتر از زمان تعیین شده بخواهید حساب سپرده بانکی را ببندید یا بخشی از پولتان را لازم داشته باشید، مشمول جریمه شده و سود کمتری به شما پرداخت می‌شود. در حالی که صندوق‌های درآمد ثابت چنین محدودیتی ندارند و هر موقع خواستید می‌توانید با ابطال واحدها یا فروش آنها در بورس، دارایی‌تان را به پول نقد تبدیل کنید و نگرانی بابت سود سرمایه‌تان نخواهید داشت.
سومین دلیل این است که سود صندوق‌های درآمد ثابت به صورت روزشمار محاسبه می‌شود. طوری که حتی اگر دو روز در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنید، به اندازه همان دو روز سود دریافت خواهید کرد. در حالی که سود سپرده بانکی به صورت ماه‌شمار بوده و حداقل باید یک ماه سرمایه‌تان در سپرده باقی بماند تا بر اساس آن به شما سود پرداخت شود. حتی در حساب‌های کوتاه‌مدت اگر در نیمه ماه پول از حساب برداشت کنید، سودی به آن مبلغ تعلق نخواهد گرفت.
روش‌های سرمایه‌گذاری و دریافت سود در صندوق‌ها
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF درست مثل خرید و فروش سهام است. کافی است نماد این صندوق‌ها را در سامانه معاملات جست‌وجو و برای خرید یا فروش واحدهای سرمایه‌گذاری سفارش ثبت کنید. دیگر صندوق‌ها شرایط متفاوتی دارند و واحدهای سرمایه‌گذاری آنها قابل خرید و فروش در بورس نیست. برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها لازم است به سایت یا شعبه آنها مراجعه کنید. علاوه بر این دو روش، بعضی از کارگزاری‌ها بزرگ این امکان را فراهم کرده‌اند که اگر پولتان را در حساب سامانه معاملات نگه دارید، به صورت خودکار آن را در صندوق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کرده و سر ماه سود آن را به حساب شما واریز می‌کنند.
علاوه بر روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت، شیوه پرداخت سود در هر کدام از این صندوق‌ها متفاوت است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF عموما پرداخت سود دوره‌ای ندارند و روزانه ارزش دارایی‌های شما افزایش پیدا می‌کند. مثلا اگر 10میلیون تومان در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنید، در پایان ماه ارزش دارایی‌تان به 10میلیون و 170هزار تومان افزایش پیدا می‌کند.
در چنین صندوق‌هایی برای استفاده از سود، باید واحدهای سرمایه‌گذاری را بفروشید یا باطل کنید. برخی دیگر از صندوق‌های درآمد ثابت پرداخت سود دوره‌ای دارند. به صورتی که در پایان ماه هرچه به دارایی شما اضافه شده باشد، به حسابتان واریز شده و قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری به سر جای اول خود برمی‌گردد. برای کسانی که آشنایی چندانی با شیوه معامله در بورس ندارند، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها با پرداخت سود دوره‌ای گزینه بهتری محسوب می‌شود.
بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت
صندوق سرمایه‌گذاری گنجینه زرین شهر هم‌اکنون بزرگترین صندوق درآمد ثابت با ارزش حدود 60هزار میلیارد تومان به حساب می‌آید که فاصله نزدیکی با صندوق لوتوس پارسیان دارد. هردو آنها بانکی محسوب می‌شوند و از نوع صدور و ابطالی هستند. به این معنا که نمی‌توان واحدهای این صندوق‌ها را در بورس معامله کرد. در بین صندوق‌های ETF درآمد ثابت، افران با سرمایه نزدیک به 15هزار میلیارد تومان بزرگترین صندوق به حساب می‌آید و پشت سرش با فاصله کمی صندوق‌های کارا و سپیدما به چشم می‌خورند.
پرسودترین صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، در یک‌سال اخیر صندوق گنجینه آینده روشن است که واحدهای آن با نماد صایند در بورس خرید و فروش می‌شود. در یک‌سال گذشته این صندوق بهترین عملکرد را از خود به جا گذاشته و توانسته سود 40/2 درصدی نصیب سرمایه‌گذارهایش کند.
بازدهی ماهانه این صندوق 2/09درصد است. صندوق مانی دومین صندوق پربازده در بازه زمانی یک‌سال گذشته است که سود 32/6درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است. واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت آریا با نماد یارا در بورس معامله می‌شود. یارا در رتبه سوم بهترین عملکرد بین صندوق‌های درآمد ثابت ETF قرار دارد و توانسته بازدهی سالانه 32/5درصدی را در کارنامه خود ثبت کند. سود ماهانه این صندوق حدود دو درصد است. در رده‌بندی صندوق‌های درآمد ثابت با بیشترین سود سالانه، صندوق‌های داریک، سپر و آکورد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
