کلاسيک ببينيم| فیلم احمق آمریکایی خوشتیپ
روزنامه هفت صبح، سینا بحیرایی| یک: جرج کوهن یکی از معروفترین آهنگسازان و نمایشنامهنویسهای آمریکاست که در سال 1878 در شهر پراویدنس به دنیا آمد. او که ادعا میکرد چهارم جولای به دنیا آمده (در روز استقلال آمریکا، البته گویا در واقع سوم جولای متولد شده بود)، همیشه یک وطنپرست سرسخت باقی ماند و تقریبا کل زندگی و کار خود را در جهت ستایش از آمریکا و ارزشهای این کشور سپری کرد.
کوهن چهل بار در برادوی نمایش روی صحنه برد و به آماری حیرتانگیز دست یافت. او یکی از محبوبترین هنرمندان زمان خود بود و خیلی از مردم دوستش داشتند. طبیعی است که چنین هنرمند ایدهآلی از چشمان هالیوود دور نمیماند. به همین دلیل در سال 1942 یک اقتباس سینمایی از زندگی او با نام «احمق آمریکایی خوشتیپ» و به کارگردانی مایکل کورتیز روی پرده سینماها رفت.
دو: فیلم تقریبا تمام بخشهای مهم زندگی کوهن را نمایش میدهد. از کودکی و همان بدو تولد گرفته تا تشکیل گروه هنری با خانواده، آشنایی با سم هریس، موفقیتهای برادوی، دوران جنگ و در نهایت آخرین کار کوهن در آستانه پیری به نام «ترجیح میدهم حق با من باشد» که در آن نقش رئیسجمهور روزولت را بازی میکرد. جیمز کاگنی با بازی در نقش کوهن، برای اولین و آخرین بار اسکار بهترین بازیگری را دریافت کرد. جالب اینجاست که جین کاگنی خواهر جیمز هم در فیلم در نقش خواهر او بازی میکند. حتی ویلیام کاگنی، برادر دیگر او هم یکی از دستیاران تولید فیلم است. به نظر میرسد خود جیمز کاگنی نیز همچون کوهن یک گروه هنری خانوادگی برای این فیلم تشکیل داده است.
سه: «احمق آمریکایی خوشتیپ» در بحبوحه جنگ جهانی دوم ساخته شد. در واقع فیلم اساسا یک اثر تبلیغاتی برای افزایش روحیه آمریکاییهایی بود که در خانه مانده بودند و از دور اخبار جنگ را دنبال میکردند. جایی از فیلم کوهن بعد از اینکه متوجه اعلام حضور آمریکا در جنگ میشود، بلافاصله به ارتش میرود و درخواست اعزام به جبهه را میکند ولی به خاطر سن بالا تقاضایش رد میشود.
او بیکار نمینشیند و حتی بعد از رد شدن، همراه با همسرش به پادگانهای نظامی میروند و نمایش اجرا میکنند. به نظر میرسد این تعریف یک شهروند ایدهآل از سوی سازندگان فیلم بوده است؛ همیشه و همه جا آماده برای خدمت به وطن خود باشند. اگر شد در جبهههای نبرد و در غیر این صورت به هر روش دیگری که میتوانند. در واقع راز پیروزی و موفقیت یک ملت این است که هر کس در هر جایگاهی که هست نقش خود را به خوبی انجام دهد.
چهار: «احمق آمریکایی خوشتیپ» همچنین فیلمی در ستایش رویای آمریکایی است. کوهن از طبقه پایین جامعه خود را بالا میکشد و به قلههای موفقیت میرسد. در واقع فلسفه رویای آمریکایی این است که هر کسی در هر جایگاه اجتماعی که قرار دارد در این کشور میتواند به رویاهای خود برسد.
تقریبا یک دهه بعد نویسندگانی مثل آرتور میلر و تنسی ویلیامز در آثاری چون «مرگ فروشنده» و «اتوبوسی بهنام هوس» رویای آمریکایی را به باد انتقاد گرفتند. بعد از جنگ جهانی دوم که زشتیها و پیامدهای جنگ بیشتر از همیشه نمود پیدا کرده بود، نسل جدید نویسندگان به این باور رسیدند که رویای آمریکایی چه تفکر خوشخیالانه و خامدستانهای است.
پنج: خود کوهن دوست داشت فرد آستر نقشش را بازی کند. اما آستر نقش را رد کرد چون رقص پای پرهیجان و سریع کوهن بسیار متفاوت با سبک رقاصی او بود. در نهایت نقش به جیمز کاگنی رسید و او هم سنگ تمام گذاشت. یکی از معروفترین صحنههای فیلم در اواخر آن رخ میدهد. وقتی کوهن مدال افتخار را از رئیسجمهور دریافت میکند و در حال پایین آمدن از پلههای کاخ سفید است.
در این صحنه کوهن به یکباره با یک رقص پای شگفتانگیز مشغول پایین آمدن میشود. به نظر میرسد چنین چیزی در فیلمنامه وجود نداشت و خود کاگنی در لحظه چنین تصمیمی گرفته بود؛ تصمیمی که اتفاقا بسیار تماشایی هم از آب درآمد. کاگنی برای این فیلم کم دردسر نکشید. او در طول فیلمبرداری یکبار دندهاش شکست و دو بار پایش رگبهرگ شد.
شش: کوهن در زندگی واقعی دوبار ازدواج کرد. اما سازندگان فیلم این حقیقت را نادیده گرفتند. در فیلم، کوهن تنها یکبار آن هم با دختری خیالی به نام مری ازدواج میکند. به نظر میرسد مری ترکیبی از شخصیت دو همسر واقعی کوهن را دارد. این تغییر هم به نوعی برای محبوبتر کردن شخصیت کوهن در فیلم بوده است. به هر حال در جامعه شخصی که فقط یک بار ازدواج میکند، در مقایسه با بقیه شخصیت محجوبتری دارد!
هفت: «احمق آمریکایی خوشتیپ» از هر نظر یک موفقیت بود. فیلم در مجموع حدود شش و نیم میلیون دلار فروش داشت و یکی از موفقترین آثار آن سال استودیو برادران وارنر به حساب میآمد. در جوایز اسکار هم فیلم نامزد هشت جایزه شد و سه اسکار بهترین موسیقی، بهترین صدابرداری و بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خانه برد. جیمز کاگنی اولین بازیگری است که به خاطر یک فیلم موزیکال اسکار بازیگری دریافت میکند. فیلم در رتبه هجدهم از صد فیلم موزیکال برتر به انتخاب انستیتوی فیلم آمریکا هم قرار دارد.