کرونا با سرمایه‌گذاران خرد چه کرد؟
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | مرور تغییرات ۲۵ روزه قیمت دلار، سکه و طلا و مقایسه آن با نوسانات شاخص بورس. ۲۵روز از حضور کرونا در ایران می‌گذرد. شیوع این ویروس از همان روزهای اول اسفندماه، بازارهای طلا و ارز را تحت تاثیر قرار داد. قیمت‌ها یکی پس از دیگری بالا رفت. هفته اول دلار و سکه به دوران پرتلاطم خود در سال ۹۷ برگشتند؛ آن زمانی که قیمت‌ها ساعت به ساعت فرق می‌کرد. اوضاع در هفته دوم آرام شد و هفته سوم و چهارم با خلوت شدن بازارها دیگر شاهد تغییر قیمت چندانی در بازار ارز و سکه نبودیم .
اما طلا به‌واسطه کاهش قیمت جهانی اونس عقب‌نشینی کرد و بورس با معکوس‌شدن روند صعودی، ریزش ۶۰هزار واحدی را تجربه کرد. بررسی روند بازارهای مالی در روزهای بعد از شیوع کرونا نشان می‌دهد، از اول اسفند تا حالا سکه تمام بهار آزادی با رشد ۱۲٫۲درصدی بیشترین افزایش قیمت را داشته، دلار ۸٫۶درصد گران شده و بهای طلا حدود ۶٫۷درصد افزایش پیدا کرده است. در این‌روزها بورس بر‌خلاف روند همیشگی، از دیگر بازارهای مالی عقب مانده و صرفا ۳٫۲درصد نسبت به روزهای قبل از شیوع کرونا رشد کرده است.
*** بازار ارز؛ رشد ۸٫۶درصدی
اگر خاطرتان باشد، اولین خبرها از ورود ویروس کرونا به ایران، چهارشنبه ۳۰بهمن‌ماه منتشر شد. آن‌هم در ساعات بعدازظهر که بازارهای رسمی دیگر تعطیل شده بودند و واکنش نشان دادن به این موضوع را به شنبه هفته بعد یعنی سوم اسفندماه موکول کردند. از قضا جمعه نتیجه جلسه FATF آمد و نام ایران در لیست سیاه این نهاد قرار گرفت. این موضوع باعث شد واکنش بازار ارز به شیوع ویروس کرونا شدیدتر شود. آن زمان قیمت دلار در بازار آزاد ۱۴هزار و ۴۵۰تومان بود.
تازه سیر صعودی آن از کانال ۱۳هزار تومانی شروع شده بود و این دو‌مورد باهم روی جهش دلار در روز شنبه تاثیر گذاشتند. کار به جایی رسید که دلار در بازار عجیب و غریب روز شنبه سوم اسفند تا کانال ۱۶هزار تومانی بالا رفت و در پایان ساعات معاملات روی ۱۵هزار و ۵۰۰تومان جا خوش کرد. دلار بعد از یک‌روز استراحت و دورخیز به رقم ۱۵هزار و ۴۰۰تومان، با بالاگرفتن اخبار مربوط به کرونا دوباره سیر صعودی به خود گرفته تا آخر هفته به ۱۵هزار و ۹۲۰تومان در بازار آزاد رسید.
هفته دوم بعد از کرونا، همچنان تلاطم در بازار مشهود بود. برای یک روز قیمت‌ها تا ۱۵هزار و ۱۰۰تومان عقب‌نشینی کرد و دوباره به محدوده ۱۵هزار و ۵۰۰تومان برگشت. هفته پیش، با خلوت‌شدن خیابان‌ها و خانه‌نشینی برای جلوگیری از شیوع کرونا، بازار ارز از سکه افتاد. دیگر مثل سابق شاهد صف کشیدن جلوی صرافی ملی و بست‌نشینی در پیاده‌روهای خیابان فردوسی و سبزه‌میدان نبودیم.
این شرایط در هفته اخیر هم ادامه پیدا کرد و دلار همچنان در محدوده ۱۵هزار و ۴۰۰ تا ۱۵هزار و ۵۰۰تومان نوسان داشت. تا اینکه دیروز دوباره دلار سیر صعودی در پیش گرفت و با افزایش ۲۰۰تومانی در یک‌روز به ۱۵هزار و ۷۱۰تومان رسید. مقایسه این رقم با یک‌روز قبل از انتشار اخبار شیوع کرونا نشان می‌دهد، دلار در سه‌چهارهفته اخیر ۸٫۶درصد افزایش قیمت را پشت سر گذاشته است. هرچند در کنار کرونا، لیست سیاه FATF هم در این افزایش قیمت تاثیرگذار بود.
*** بازار طلا؛ رشد ۶٫۷درصدی
طلا در دوراهی دلار و اونس جهانی قرار گرفته است. روزهای اول بعد از شیوع ویروس کرونا در ایران، این دو عامل همسو بودند و باعث جهش چشمگیر قیمت طلا شدند. آخرین روز بهمن هر گرم طلای ۱۸عیار در بازار ۵۴۸هزار تومان بود و همان روز اول تا ۶۲۰هزار تومان بالا رفت، اما در ادامه روز به ۶۰۰هزار تومان برگشت. خیلی‌ها فکر می‌کردند این موج افزایش قیمت تمام شده، اما تا پایان هفته همین موج طلا را به ۶۳۰هزار تومان در هر گرم رساند.
این موضوع صرفا در واکنش به اخبار کرونا اتفاق نیفتاد، اونس جهانی طلا هم در آن موثر بود. اونس طلا در یک سیر صعودی قرار داشت و تا پایان هفته اول بعد از شیوع کرونا در ایران، به هزار و ۶۵۸دلار رسید. هفته دوم، همزمان بود با ورود کرونا به اروپا و آمریکا. این اتفاق اونس جهانی طلا را به مدار نزولی انداخت و شاهد نرخ هزار و ۵۸۵دلاری بودیم. این اتفاق در بازار داخل تاثیر گذاشت و قیمت طلا در روز شنبه دهم اسفندماه از ۶۲۰هزار به ۵۷۴هزار تومان عقب‌نشینی کرد.
هرچند این عقب‌نشینی کوتاه‌مدت بود و همزمان با کاهش قیمت نفت و ارزشمندشدن طلا در برابر آن، قیمت در بازار داخلی به محدوده ۶۰۰هزار تومان برگشت. از زمانی اعلام وضعیت پاندمی یا فراگیری بیش از حد ویروس کرونا در جهان، اونس طلا ریزش کرد. این شاخص از رقم هزار و ۶۷۵دلار در ۱۹اسفندماه به هزار و ۵۲۹دلار شنبه این هفته رسید. این اتفاق باعث شد رنگ طلا در بازار ایران بپرد.
در یک هفته گذشته طلا به محدوده ۵۸۰هزار تومان عقب‌نشینی کرده و دیروز در بازار ۵۸۶هزار تومان قیمت‌گذاری شد. مقایسه این رقم با روزهای قبل از شیوع کرونا، نشان‌دهنده رشد ۶٫۷درصدی است. باید توجه داشته باشید که هفته اول بعد از کرونا، طلا بیشترین افزایش قیمت را از خود نشان داده بود.
*** بازار سکه؛ رشد ۱۲٫۲درصدی
سکه بیشترین تلاطم را در بازارهای مالی به نام خود ثبت کرده است. در روزهای ابتدایی شیوع کرونا، سکه تحت تاثیر افزایش قیمت دلار و گرانی طلا رو به صعود گذاشت. در روزهای اخیر که طلا به خاطر کاهش اونس جهانی روند نزولی به خود گرفت، دیگر کمتر کسی سراغ خرید و فروش سکه می‌رود و برای همین فعلا کسی نتوانسته قیمت سکه را پایین ببرد و همین موضوع باعث شده رشد سکه نسبت به روزهای قبل از شیوع کرونا بیشتر از بقیه بازارهای مالی باشد.
آن روزی که خبر مبتلاشدن و فوت دو ایرانی منتشر شد، قیمت هر سکه تمام در طلافروشی‌ها، پنج‌میلیون و ۳۳۰هزار تومان بود در بازار آزاد هم تفاوت چندانی نداشت اما اختلاف این دو بازار از زمان آغاز تلاطم بالا گرفت. روزهای پنجشنبه و جمعه ابتدای اسفند، کانال‌های تلگرامی افزایش قیمت سکه را کلید زدند و روز شنبه سوم اسفندماه به عنوان اولین روز کاری بعد از انتشار اخبار مربوط به کرونا، قیمت سکه همگام با ورود دلار به کانال ۱۶هزار تومانی جهش کرد.
در بازار آزاد قیمت سکه تمام تا شش‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان افزایش پیدا کرد . البته در این روز طلافروشی‌ها یا همان بازار رسمی، قیمت سکه را پنج‌میلیون و ۷۳۰هزار تومان در نظر می‌گرفتند. سیر صعودی تا پایان هفته اول ادامه داشت. قیمت سکه در بازار آزاد تا شش‌میلیون و ۲۵۰هزار و در بازار رسمی به شش‌میلیون و ۱۴۰هزار تومان پیشروی کرد. این ارقام بالاترین قیمت سکه در تاریخ به حساب می‌آیند. هفته دوم سکه کمی عقب‌نشینی کرد و از فاز هیجانی فاصله گرفت.
سبزه‌میدانی‌ها سکه را در محدوده شش‌میلیون تا شش‌میلیون و ۱۰۰هزار و طلافروشی‌ها در محدوده پنج‌میلیون و ۹۰۰ تا شش‌میلیون تومان قیمت‌گذاری کردند. در این مدت یک اتفاق عجیب در بازار سکه افتاد. محاسبات نشان می‌دهد در هفته دوم بعد از کرونا، قیمت سکه از ارزش طلای به کار رفته در آن کمتر بود! یعنی نه‌تنها این قیمت نجومی حباب نداشت، بلکه می‌توانستید سکه‌ها را آب کنید و طلایش را با قیمت بالاتری بفروشید.
هفته سوم و چهارم شرایط به‌کلی متفاوت بود. طلا سیر نزولی به خود گرفت و به تبع آن، ارزش واقعی سکه نیز کاهش پیدا کرد اما از آنجایی که بازار آزاد سکه خلوت شده بود و معاملات چندانی در آن انجام نمی‌گرفت، قیمت سکه در همان حدود باقی ماند و همچنان قیمت‌های هفته دوم در بازار پابرجاست. سکه در هر دو بازار رسمی و غیررسمی، شش‌میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود. البته دیروز فعالان بازار غیر رسمی سکه، قیمت‌هایشان را بالا بردند و سکه را شش‌میلیون و ۱۵۰هزار تومان فروختند. مقایسه قیمت سکه در طلافروشی‌ها نسبت به روزهای قبل از کرونا نشان می‌دهد، در این مدت افزایش قیمت ۱۲٫۲درصدی را پشت سر گذاشته است.
*** بازار بورس؛ رشد ۳٫۲درصدی
بورس در هفته اول بعد از انتشار اخبار مربوط به کرونا در ایران، رفتار عجیبی داشت. با اینکه اغلب در انتظار ریزش چشمگیر قیمت سهام بودند، بورس در همان روزها همه معادلات را تغییر داد. قبل از واکنش بازارها به ویروس کرونا، شاخص کل در محدوده ۴۷۸هزار و ۷۵۶واحد بود. ساعات اولیه روز شنبه سوم اسفند، شاخص کل با ریزش ۱۷هزار واحدی روبه‌رو شد، اما در ادامه با بازگشت به روند صعودی، شاخص کل تا پایان هفته اول به ۵۲۳هزار و ۸۵۱واحد رسید.
کارشناسان می‌گویند، درست است که انتظار ریزش بعد از انتشار اخبار مربوط به کرونا وجود داشت اما افزایش قیمت دلار باعث بالارفتن قیمت سهام شرکت‌ها شد. این روند افزایشی تا پایان هفته دوم ادامه داشت. بورس پشت هم قله‌های جدید خلق می‌کرد و نهایتا در پایان معاملات روز چهارشنبه ۱۴اسفند شاخص کل به ۵۵۵هزار و ۱۶۸واحد رسید. تقریبا همان‌روزها بود که کرونا به اروپا و آمریکا رسید.
بورس‌های جهانی یکی پس از دیگری ریزش کردند. قیمت نفت با کاهش چشمگیر ۳۰درصدی روبه‌رو شد و یک اتفاق مهم در بازار افتاد. سازمان بورس تصمیم گرفت دامنه نوسان قیمت سهام را از پنج به دو درصد تغییر دهد. هرچند این تصمیم قبل از شروع معاملات هفته سوم لغو شد، اما تاثیرش را روی نگرانی سهامداران گذاشت. هفته سوم بعد از کرونا یک هفته جهنمی در بازار بورس رقم خورد. هزار و یک عامل دست به دست هم دادند تا شاخص بورس روی ریل سقوط قرار بگیرد.
این مورد تا همین دیروز ادامه داشت و معلوم نیست تا دو‌سه‌روز باقی‌مانده از سال این اتفاق ادامه داشته باشد یا نه. دیروز در پایان معاملات بازار، شاخص کل به ۴۹۴هزار و ۱۱۱واحد رسید و دوباره به کانال ۴۰۰هزار واحدی برگشت. مقایسه این رقم با روزهای قبل از کرونا نشان‌دهنده رشد ۳٫۲درصدی است که کمترین رشد در مقایسه با دیگر بازارهای مالی است. باید توجه داشته باشید که اگر رقم شاخص کل را با روزهای اوج آخر هفته دوم مقایسه کنیم، به ریزش ۱۱درصدی بورس در دوهفته اخیر پی می‌بریم.
