کدام بازنشسته‌ها بیشتر حقوق می‌گیرند؟
روزنامه هفت صبح | در مورد صندوق‌های بازنشستگی کوچکی که زیر سایه غول‌هایی مثل سازمان تامین اجتماعی و سازمان بازنشستگی کشوری ماندند کمتر جایی صحبت می‌شود. خود مدیران این صندوق‌ها هم البته خیلی اطلاعاتی در مورد وضعیت اقتصادی‌شان منتشر نمی‌کنند. مگر استثنائاتی مثل صندوق کارکنان صنعت فولاد که در پرداخت حقوق بازنشسته‌های ناتوان مانده بود و شرح وضعیت آن چند سال پیش منتشر شد.
بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین صندوق بیمه‌اجتماعی در ایران سازمان تامین اجتماعی است. ۴۶درصد جمعیت ایران به نوعی تحت پوشش این صندوق بیمه‌ای هستند و در وهله بعد البته صندوق بازنشستگی کشوری را هم داریم که ۱٫۲میلیون نفر استخدام شده رسمی در دولت دارد و ۱٫۳میلیون نفر مستمری بگیر. صندوق تامین اجتماعی هم نیروهای مسلح هم با ۴٫۷ درصد جمعیت تحت پوشش در پله سوم قرار دارد.
با این حال خیلی صندوق‌های کوچک دیگر هم هستند که کارکنان بخش‌های دیگری مثل صنعت نفت، بانک‌ها، شهرداری و … با این بخش سر و کار دارند. اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی منتشر کرده درباره این صندوق‌ها. اینکه هر کدام چند نفر بیمه شده اصلی و تبعی دارند. میانگین مستمری پرداختی در آن‌ها چقدر است و میانگین سنی افراد شاغل در این صندوق‌ها چند سال است.
اینجا ما جدولی از این گزارش را که مشخص می‌کند میانگین مستمری پرداختی به هر صندوق چقدر است به عنوان محور اصلی انتخاب کردیم و به این بهانه بعضی داده‌های آماری موجود در این گزارش را مرور می‌کنیم. با این توضیح که اطلاعات موجود در این گزارش مربوط به سال ۱۳۹۵ است. بنابراین متوسط حقوق پرداختی در این صندوق‌ها قطعا تا الان افزایش پیدا کرده.
* یک: بر اساس این گزارش بالاترین متوسط مستمری پرداختی بین همه صندوق‌های بازنشستگی مربوط به صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت است. برقراری بازنشستگان این گروه در سال ۹۵ به طور متوسط بیش از ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در ماه بوده. این رقم را مقایسه کنید با متوسط حقوق کل شاغلان کشور در سال ۹۸ حدود ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده و میانگین حقوق بازنشستگان کشوری هم پارسال ۲٫۹ هزار تومان گزارش شده بود. صندوق کارکنان صنعت نفت در سال ۹۵ بیش از ۸۸ هزار نفر بیمه پرداز اصلی داشته و نرخ حق بیمه هم در این صندوق ۲۵ درصد است. ۱۹ درصد سهم کارفرما و ۶ درصد سهم بیمه شده.
* دو: بعد از بازنشسته‌های صنعت نفت، وکلای بازنشسته دومین حقوق بالا را دریافت می‌کنند با میانگین ۳میلیون و ۸۶۷ هزار تومان در ماه( باز هم تاکید می‌کنیم که این رقم مربوط به سال ۹۵ است). این صندوق الان به نوعی متمول‌ترین صندوق بیمه‌ای کوچک در ایران است. به این معنی که تعداد بیمه‌پردازان نسبت به مستمری بگیران این صندوق به مراتب بیشتر است. در سال ۹۵ تعداد وکلای بیمه‌پرداز ۳۱۵۰۴ نفر گزارش شده و در مقابل فقط ۸۸۲ نفر مستمری دریافت می‌کنند. بنابراین صندوق وکلا یک صندوق جوان محسوب می‌شود و میانگین سنی شاغلان بیمه‌پرداز در این صندوق ۳۸ سال است. این جمعیت بیمه‌پرداز جوان باعث شده که نسبت منابع به مصارف این صندوق هم چیزی حدود ۸برابر باشد.
* سه: صندوق بازنشستگی کارکنان هواپیمایی ملی ایران (هما) و صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما هم از نظر میزان مستمری دریافتی در رتبه‌های سوم و چهارم هستند با ۳میلیون و ۲۰۰هزار تومان و ۳میلیون و ۱۰۰هزار تومان. در هر دوی این صندوق‌های از آنجا که مدت‌هاست استخدام رسمی جدید نداشتند تعداد مستمری بگیرها از بیمه‌پردازان پیشی گرفته. در صداوسیما ۱۶۷۶۴نفر مستمری می‌گیرند و در هما ۱۰۳۹۲نفر. تعداد بیمه‌پردازها در هواپیمایی ملی ایران هم به کمتر از ۳هزار نفر رسیده که میانگین سنی آن‌ها ۵۸٫۵سال گزارش شده که این اتفاق خوبی برای تعادل منابع و مصارف یک صندوق نیست.
* چهار: از نظر میزان درآمد بازنشسته‌های کارکنان صندوق بازنشستگی مس و سازمان بنادر و دریانوردی و کارکنان بیمه مرکزی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. با میانگین ۳٫۱میلیون و ۳میلیون و ۲٫۷میلیون مستمری در ماه. تعداد کارکنان و مستمری بگیران این سه صندوق البته بسیار محدود است و در سال ۹۵ صندوق بازنشستگی کارکنان بیمه مرکزی به ترتیب ۲۱۶ نفر شاغل و ۲۳۶نفر مستمری بگیر داشته. یک نکته جالب اینکه صندوق بازنشستگی شهرداری و صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها برخلاف تلقی عمومی در سال ۹۵ خیلی میانگین پرداخت حقوق بالایی نداشتند و به ترتیب ۲٫۲میلیون تومان و ۲میلیون تومان به بازنشسته‌هایشان حقوق پرداخت می‌کردند.
