چرا افزایش نرخ سود بانکی ضروری به‌نظر می‌رسد؟
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | اثبات ضروری بودن افزایش نرخ سود بانکی تنها به یک جمع و تفریق ساده نیاز دارد؛ باتوجه به اختلاف تورم ۳۵درصدی اقتصاد ایران با نرخ سود بانکی ۱۵درصدی می‌توان به این نتیجه رسید که نرخ سود واقعی سپرده‌گذاری در بانک فعلا منفی ۲۰درصد است یعنی وقتی پولی را در بانک می‌گذارید سال آینده حداقل ۲۰درصد از ارزش آن کم می‌شود.
* یک: آخرین مصوبه بانک مرکزی در مورد نرخ سود بانکی به سه‌سال پیش مربوط می‌شود. در این‌مدت بعضی بانک‌ها برای جذب مشتری بیشتر سر قانون و مصوبه رسمی کلاه می‌گذاشتند و سود‌هایی بیشتر از نرخ تعیین شده دادند اما در همان ابتدای بهار امسال مدیران عامل بانک‌ها در جلسه‌ای تصمیم گرفتند اعلام کنند نرخ سود بانکی را به همان مصوبه سال ۱۳۹۶ برمی‌گردانند. یعنی نرخ سود بلندمدت برای سپرده‌های یکساله ۱۵درصد و نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت کمتر از شش ماه هشت درصد باشد. یادتان که نرفته؟ این مصوبه مال سه سال پیش است. سه سال پیش.
* دو: پس از التهابات ارزی سال ۹۷ نرخ سود سپرده‌ها به شکل غیررسمی به محدوده ۱۸ تا ۲۰درصد افزایش پیدا کرد. نوسانات قیمت ارز امسال از خیلی جهات مشابه همان سال ۹۷ است و به‌همین دلیل به‌نظر می‌رسد خود بانک‌هایی که در بهار امسال روی نرخ ۱۵درصدی سود توافق کرده بودند، دوباره مثل سال ۹۷ احساس نیاز کنند و برای جلوگیری از خروج سپرده‌های بانکی، نرخ سود را دوباره افزایش دهند.
این میزان تخلف و تغییر مسیر ناگهانی می‌تواند بین سه تا پنج درصد باشد. با توجه به اینکه تناسب بستن میان این رقم با نرخ تورم و مقایسه آن با میزان سود قابل تصور با سایر بازارها همچنان از کاهش محبوبیت سپرده‌گذاری بانکی خبر می‌دهد، می‌توان نگران انحراف بیشتر میزان سود پرداختی از رقم تعیین شده بود.
* سه: موافقان و مدافعان پرداخت سود کم به سپرده‌های بانکی می‌گویند کسی که به سمت خواباندن پول در حساب بانکی آمده، حال و حوصله رفتن به سایر بازارها را ندارد و نباید نگران خروج چنین نقدینگی باشیم. این نظریه نه‌چندان مهربانانه همیشه توسط آمارهای رسمی مربوط به سپرده‌های بانکی تقویت می‌شود اما نباید این نکته را نادیده گرفت که در سال‌های گذشته همین افراد خیلی ساده به دام وسوسه سپرده‌گذاری در موسسات مالی و اعتباری افتادند.
چرا؟ چون شنیده بودند در این خانه‌های شیطان سه، چهار درصد سود بیشتر انتظارشان را می‌کشد. یادتان می‌آید سر همین مسئله در سال‌های ۹۵ و ۹۶ چه جنجالی درست شد؟ خوشبختانه شر موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز تا حدودی مرتفع شده است اما وقتی وسوسه به سراغ افراد کم اطلاع بیاید آنها حتی حاضرند سمت جایی مثل سکه ثامن بروند. قبول کنید این یکی واقعا خطرناک است.
* چهار: وقتی سال ۹۶ به نیمه رسید، شورای پول و اعتبار تشکیل جلسه داد و اعلام کرد پس از برطرف شدن خطر موسسات مالی و اعتباری، دوباره نرخ سود سپرده‌های بلندمدت یکساله به ۱۵درصد کاهش پیدا کند و پرداخت سود سپرده‌های کوتاه‌مدت با نرخی بیشتر از ۱۰درصد امکان‌پذیر نباشد. در نتیجه این اتفاق هم بانک‌ها و هم مشتری‌های آنها دست به‌اقدامات حیرت‌انگیزی زدند.
مثلا مردم حساب‌های بلندمدت خود را بستند و پول‌هایشان را به حساب‌های کوتاه‌مدت منتقل کردند تا در زمان نیاز بتوانند آن را راحت از قبل و با پرداخت جریمه کمتر بیرون ببرند. بعضی بانک‌ها هم شیطنت را به حد اعلای خود رساندند و مثلا حساب‌ها را طوری دستکاری کردند تا سود بیشتری نسبت به مصوبه رسمی بپردازند. شاید بگویید این کار اشتباه است اما خودتان می‌بینید که بازار سود، یک بازار رقابتی محسوب می‌شود و وقتی بانکی شاهد خروج نقدینگی باشد، برای حفظ آن دست به هر کاری می‌زند. شما باشید فقط تماشا می‌کنید؟
* پنج: از ابتدای امسال خرید سکه ۳۳درصد سود داشته است. منفعت حاصل از حضور در بازار دلار ۲۳درصد بوده و با حضور در بازار بورس می‌توانستید حدود ۱۳۳درصد نفع ببرید. این یعنی سود حاصل از سپرده‌گذاری بانکی دارد مثل یک سگ خسته دنبال اسب سوارکاری می‌دود.
* شش: همانطور که ر‌ئیس‌جمهور گفته و رئیس‌کل بانک مرکزی بارها و بارها تاکید کرده، ان‌شاءالله نوسانات قیمت ارز مقطعی خواهد بود و تا پایان تیرماه درجه حرارت بازار پایین می‌آید. اگر این اتفاق رخ دهد آنهایی که ریسک کرده‌اند و این روزها با حضور در بازارهای پرخطر ما و شما و خودشان و سرمایه‌هایشان را به مخاطره انداخته‌اند بدجوری سرخورده می‌شوند و ناچارند دنبال جایی بگردند که قابل اطمینان باشد. کجا بهتر است سپرده‌گذاری در بانک؟
