پنج دلیل منطقی و غیرمنطقی برای گرانی دوباره دلار
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | قیمت دلار در ظهر روز شنبه پنجم تیرماه ۱۴۰۰ به حدود ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان رسید. یعنی ۴۰۰ تومان بیشتر از آخرین قیمت دلار بازار آزاد در روز پنجشنبه. به نظر می‌رسد روند افزایش قیمت دلار تا پایان صفحه‌بندی روزنامه ادامه داشته باشد و امروز صبح هم نتوانیم شانس زیادی برای کاهش قیمت دلار متصور شویم چون در معاملات پشت‌خطی دلار با قیمت ۲۴ هزار و ۵۵۰ تومان معامله شده و با در نظر گرفتن حداقل سود در شروع معاملات امروز دلار از ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان پایین‌تر نمی‌آید. تازه اگر نشانه‌های ادامه روند افزایش قیمت‌ها را در نظر نگیریم. چرا دلار دوباره گران شد؟ این سوالی است که جواب سرراست و مستقیمی ندارد. تنها می‌توانیم درباره احتمالات، شنیده‌ها و شایعه‌ها حرف بزنیم.
شماره یک| پایان تحلیل‌های خوش‌بینانه
بازار دلار برای مدت زیادی گوش تیز کرده بود تا شاید با رسیدن اخبار خوش از وین، کمی آرام بگیرد. شمارش تعداد دورهای مذاکره از دست همه در رفته و برای اینکه بفهمیم دور ششم مذاکرات را پشت‌سر می‌گذاریم یا دور هفتم را، باید عمیق فکر کنیم. قدیمی‌های بازارهای سرمایه‌گذاری می‌گویند هر بار که چنین اتفاقی رخ می‌دهد و توان نیروهای مثبت تحلیل می‌رود باید منتظر ظهور یک موج افزایشی باشیم. در این حالت صعود قیمت‌ها هم چندان دوام نخواهد آورد و با اولین خبر مثبت منتشر شده روند بازار برعکس خواهد شد.
شماره دو| اثر قیمت درهم
بعضی بازاری‌ها به رابطه مستقیم قیمت درهم و دلار اعتقاد دارند. به عقیده آنها الان که قیمت درهم در سامانه نیما به شش هزار و ۲۰۰ تومان تا شش هزار و ۳۰۰ رسیده و در معاملات بازار آزاد شاهد عرضه درهم با نرخ بیش از شش هزار و ۷۳۰ تومان هستیم، دلار جرات پیدا کرده راه سربالایی را در پیش بگیرد. افزایش قیمت درهم بعد از پایان رقابت‌های انتخاباتی آغاز شده است.
شماره سه| شایعه کاهش عرضه در نیما
آمار تزریق ارز به سامانه نیما معمولا روزانه و به‌شکل آنلاین اعلام می‌شود، با این حال معمولا وقتی قیمت دلار صعودی باشد، عده‌ای انگشت اتهام‌شان را به سمت سامانه نیما می‌گیرند و می‌گوید کاهش عرضه در نیما عامل افزایش قیمت‌هاست. اگر چنین اتفاقی صحت داشته باشد، گران شدن دلار منطقی به نظر می‌رسد، چون موجی از تقاضا به سمت بازار آزاد خواهد رفت.
هرچند ما با این تحلیل خیلی موافق نیستیم اما به هرحال باید آن را مدنظر قرار داد. مدافعان این نظریه می‌گویند کاهش عرضه ارز در سامانه نیما از سوی صادرکنندگان درحالی رخ داده که در هفته‌های قبل خریداری برای ارز نیمایی وجود نداشت اما این روزها و با نامشخص بودن نتایج مذاکرات و… وضعیت برعکس شده و این بار خریدار هست و فروشنده پیدا نمی‌شود. بنابراین قیمت درهم در معاملات نیمایی از پنج هزار و ۶۰۰ تومان به شش هزار و ۲۰۰، ۳۰۰ تومان فعلی جهش کرده است.
شماره چهار| نزدیک بودن مهلت تسویه ارز صادراتی
یکی از مسائلی که می‌تواند روی قیمت دلار در بازار آزاد اثرگذار باشد، موضوع تسویه ارز حاصل از صادرات است. مهلت در نظر گرفته شده برای این کار به‌زودی تمام می‌شود. اگر این تحلیل را قبول داشته باشیم، پس باید منتظر ورود تقاضایی بزرگ به بازار ارز باشیم که بخشی از آن سمت بازار آزاد می‌آید. این دسته خریداران از یک‌سو کفه ترازو را به سمت تقاضا سنگین می‌کنند. دسته دیگری از صادرکنندگان هم می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را به طمع سود بیشتر در بازار آزاد عرضه کنند و این طوری معادلات را تغییر دهند.
شماره پنج| اثر روانی اخبار سیاسی
خود ما بیش از همه طرفدار این نظریه هستیم که می‌گوید رفتار دلار در بازار ایران متاثر از اخبار و هیجانات سیاسی است. اگر وقایع سیاسی مربوط به برجام را پیگیری کرده باشید، احتمالا در جریان هستید که طرف‌های اروپایی توپ را در زمین ایران انداخته‌اند و دوست دارند بگویند سرنوشت مذاکرات به تصمیم تیم مذاکره‌کننده ایران موکول شده است. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا هم در آخرین مصاحبه خود با نیویورک تایمز گفته بود اگر پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ادامه پیدا کند، بازگشت به برجام سخت‌تر می‌شود. حالا چرا ما این تحلیل را دوست داریم؟ چون در مقایسه با سایر دلایل سریع‌تر حل‌وفصل می‌شود. هیجان است دیگر!
