پشت‌پرده کسب‌وکار و درآمد شگفت‌انگیز آرایشگاه‌های زنانه
روزنامه هفت صبح، اکرم احمدی| حدود ۴۰ سال به کار آرایشگری مشغول بوده و به خاطر واریس پا، میراثش را به دو دخترش سپرده تا آرایشگاه معروفش را مدیریت کنند. می‌گوید حالا دیگر مثل قدیم نیست که کار یک آرایشگر به کوتاه کردن و میزامپلی و اصلاح صورت محدود باشد. می‌گوید داشتن حتی یک صندلی در یک آرایشگاه معروف که اسمش معروف شده تضمینی ماهی ۱۰۰ میلیون تومان سود می‌دهد، دیگر چه برسد به اینکه یک سالن بزرگ داشته باشی.
این آرایشگر قدیمی می‌گوید، آن سال‌ها کسی این قدر به ظاهرش اهمیت نمی‌داد. زن‌ها شب عید موهایشان را رنگ و مش می‌کردند و نهایت ماهی یک بار اصلاح صورت داشتند و ابرو بر می‌داشتند، اما حالا بازار رنگ مو و مش آنقدر تنوع دارد که اسم‌هایش یاد کسی نمی‌ماند. یک روز آمبره مد می‌شود، یک روز سامبره و آلیاژ، یک روز موها را کراتین می‌کنند یک روز پروتئین تراپی و صافی ژاپنی و گلت …تعرفه این کارها هم خیلی بالاست.
برای همین است که آرایشگری این روزها جزو پردرآمدترین و البته پرطرفدارترین شغل‌ها به حساب می‌آید و دخل یک آرایشگر معروف در یک پنجشنبه آخر هفته ممکن است به ۲۰۰ میلیون تومان هم برسد. البته این اعداد و ارقام مخصوص آرایشگرهای معروف و بزرگ است، اما آرایشگرهای کوچک و گمنام هم کم پول در نمی‌آورند. حالا شاید در حد آرایشگرهای نامی نباشد، اما به قول خانم شهناز می‌توان روی ماهی ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومان سود حساب کرد.
راست می‌گویند آرایشگرها به کار همکارشان ایراد می‌گیرند؟
بله بدون استثناء همه از کار هم ایراد می‌گیرند. یعنی من همین الان می‌توانم هزار عیب و ایراد روی موهای شما بگذارم. هم خیلی بد کوتاه شده و هم اینکه این مدل به شما نمی‌آید. اصلا اگر ایراد نگیریم انگار یک کار خیلی مهم انجام نداده‌ایم. اول باید ایراد بگیریم و غر بزنیم و بعد کار را شروع کنیم.
یعنی این ایرادها واقعی است؟
بخشی از ایرادها واقعیت دارد. مثلا واقعا آرایشگر قبلی موی مشتری را سوزانده. به مشتری نشان می‌دهیم که مویت سوخته و الان اگر مثلا دکلره یا رنگ بگذاریم بیشتر آسیب می‌بیند و اول باید آن قسمت آسیب دیده را کوتاه كنیم و بعد رنگ یا دکلره بگذاریم. بعضی وقت‌ها هم جای قیچی روی مو مانده از بس که بد کوتاه شده. یا یک ابرو کوتاه و پهن است و با هم یکی نیستند و …یعنی می‌خواهیم به مشتری بگوییم که این کارها دسته گل نفر قبلی است.
یک سری از ایرادها هم واقعی نیست. چرا این کار را انجام می‌دهید؟
هم رقابت و هم برای اینکه مشتری جذب کنیم. این شگرد قدیمی است. من خودم یادم است در محلمان دو آرایشگر داشتیم. برای عروسی‌ام پیش کسی رفتم که می‌گفتند کار آرایش عروسش بهتر است. وقتی مرا دید اصلا نمی‌خواست قبولم کند. همان اول گفت برو پیش همان کسی که همیشه می‌رفتی. همان کسی که ریشه ابروهایت را سوزانده و موهایت را گر کرده. قدیمی‌ها این شکلی حرف می‌زدند. کلی ایراد روی ابروها و موهایم گذاشت و بعد گفت باشه قبولت می‌کنم.
الان هم امکان ندارد پیش یک آرایشگاه بروید و از شما نپرسد موهایت را کجا رنگ یا مش کرده‌ای. بلافاصله دستی توی موهایت می‌کشد و می‌گوید موهایت که سوخته. نگاه کن دست که می‌کشی توی موهایت خرد می‌شود و می‌ریزد. این جوری هم آن آرایشگر قبلی را خراب می‌کند که دیگر پیش او نروی و مشتری خودش شوی و هم اینکه قبل از شروع کار به مشتری شرح ماجرا می‌دهد که موهایش از قبل سوخته و اگر کار خوب در نیاید تقصیر او نیست. تازه بعضی‌ها هم کار رنگ و مش نفر قبلی را قبول نمی‌کنند و می‌گویند باید بگذاری موهای خودت رشد کند و بعد من کارم را نشان بدهم چون این طوری امضای من خراب می‌شود.
با این اوصاف به هیچ آرایشگری که نمی‌توان اعتماد کرد.
نه خیلی هم بدبین نباشید. در این صنف هم آدم‌های منصف پیدا می‌شود ولی خب من صادقانه می‌گویم تعدادشان خیلی زیاد نیست.
چطوری آرایشگر منصف پیدا کنیم با این اوضاعی که شما تعریف می‌کنید؟
اگر آرایشگری بدون حرف و حدیث کار شما را انجام داد قطعا ریگی به کفشش نیست. بعضی‌ها وضعیت مو را می‌بینند و می‌گویند این مو می‌سوزد یا آن رنگی که شما می‌خواهید روی این پایه مو در نمی‌آید و کار را قبول نمی‌کنند. این آدم منصف است. اما اگر کسی گفت حالا اشکالی ندارد با این که موهایت خراب است، اما از بهترین مواد خارجی و دکلره بدون آمونیاک استفاده می‌کنم ولی مثلا پنج میلیون تومان می‌گیرم یعنی دارد سوء استفاده می‌کند.
از کجا بفهمیم که از مواد خوب و رنگ موی خارجی و دکلره بدون آمونیاک استفاده می‌کنند، چون بیشتر آرایشگرها یک اتاق دارند که مخصوص درست کردن رنگ موست و بعد با یک کاسه می‌آیند ورنگ مو را روی موهایت می‌گذارند؟
-دست گذاشتید روی اصلی‌ترین شگرد آرایشگرها. این کار یکی از مهمترین شگردهای آرایشگرهاست. البته من هم آرایشگرم و نباید این اسرار را لو بدهم. ولی واقعیت این است که هیچ آرایشگری از رنگ موی گران قیمت استفاده نمی‌کند. داستان دکلره جداست. چون مواد خطرناکی است و ممکن است نه تنها موی سر را بسوزاند حتی سلامتی مشتری را به خطر بیندازد.
بعضی از مواد دکلره بی‌کیفیت باعث بیماری تنفسی می‌شوند و حتی ممکن است باعث تاول روی پوست سر شوند. به همین دلیل بیشتر آرایشگرها از دکلره خوب استفاده می‌کنند تا کار خودشان خراب نشود. اما رنگ مو نه. بعضی از آرایشگرها می‌گویند از فلان مارک رنگ مو استفاده می‌کنیم که در ایران پیدا نمی‌شود و می‌دهیم مسافر از ترکیه و دوبی می‌آورد، یا خودم هر ماه می‌روم از استانبول می‌خرم و… ولی وقتی به آن اتاق مرموز بروید بیشتر رنگ موهایشان ایرانی است. رنگ موهای خوبی هم هستند. فقط به آن قیمتی که آرایشگر می‌گوید فروخته نمی‌شوند. در حال حاضر قیمت رنگ موهای ایرانی بین ۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان است. اما اینها می‌گویند برای هر رنگ مو بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان پول داده‌اند. اینها شگردهای جزئی است. بعضی از آرایشگرها برای سود بیشتر یک کارهایی می‌کنند که باورتان نمی‌شود.
ما باور می‌کنیم شما تعریف کنید.
مثلا یک کاسه بر می‌دارند و چند رنگ مو از چند برند را با هم قاطی می‌کنند، چون قاطی کردن رنگ با هم باعث درخشان شدن رنگ مو می‌شود. بعد از واریاسیون‌های مختلف استفاده می‌کنند که همان موقع رخ کار را خیلی خوب نشان می‌دهد. ولی وقتی یک بار مو شسته شود واریاسیون‌ها هم پاک می‌شوند و دیگر آن زیبایی روز اول را ندارد چون واریاسیون خیلی دوام ندارد و بعد از یکی دوبار شست‌‌‌وشوی مو پاک می‌شود. بعضی‌ها هم از رنگ موهایی استفاده می‌کنند فقط دو تا سه هفته دوام و درخشش دارند و مشتری مجبور می‌شود دوباره به آرایشگاه برگردد تا موهایش را رنگ کند و دوباره برای رنگ موهای ایرانی با قیمت پایین و موادی هزینه کند که هرگز توی کاسه رنگ او ریخته نمی‌شود.
خب این جوری مشتری نمی‌پرد؟
نه خیلی کم پیش می‌آید. چون وقتی دوباره به همان آرایشگر مراجعه می‌کند، آرایشگر می‌گوید موهایت را با شامپوی مخصوصی که من گفتم نشسته‌ای، با سشوار گرم خشک کرده‌ای، اتو موهایت را سوزانده و …یعنی تقصیر را گردن خود مشتری می‌اندازد که از موهایش مراقبت نکرده. تازه قیافه هم می‌گیرد که باید دوباره روی موهایت کار ویژه انجام بدهم. بعضی‌ها هم زمان مشخصی به مشتری می‌دهند. مثلا می‌گویند یک هفته بعد هم باید بیایی تا دوباره روی موهایت رنگساژ بگذارم تا رنگ مو تثبیت شود و بماند. گاهی این تثبیت شدن رنگ مو از هزینه خود رنگ مو بیشتر می‌شود. مثلا برای خود رنگ مو یک میلیون تومان پول داده‌اند، اما هزینه تثبیت آن تا سه میلیون تومان هم می‌رسد.
این ترفندها را فقط برای مش و رنگ کردن انجام می‌دهند؟
نه برای کوتاهی مو هم کلی شگرد دارند. مثلا بعضی از مدل موهای کوتاه را به روشی می‌زنند که سر دو هفته مشتری برگردد تا مدلش دست نخورد. مثلا آرایشگری که مو کوتاه می‌کند، به مشتری می‌گوید این مدل موی خاص و ژورنالی فقط دو هفته این شکلی زیبا و روی فرم می‌ماند و اگر می‌خواهد همین شکلی باشد دو هفته بعد باید برگردد تا نوک موها را کوتاه کنند.
بعضی‌ها برای هر بار منظم کردن چتری‌ها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان می‌گیرند. برای کارهای مربوط به زیبایی صورت و مو هم ترفندهای خاص خودشان را دارند. مثلا می‌گویند این ماسک پروتئینه که روی موهایت گذاشته‌ام باید چهار هفته پشت سر هم گذاشته شود تا جواب بگیری. بعضی‌ها محکم کاری می‌کنند و پای صندوق هزینه هر چهار بار ماسک پروتئینه را هم حساب می‌کنند تا مشتری مجبور باشد و برگردد.
برای صورت همین شکلی است. مثلا ماسک ویتامینه می‌گذارند و می‌گویند این ماسک مخصوص را چند هفته پشت سر هم باید انجام بدهی تا صورتت مثل پوست نوزاد شود. اگر وسط کار نیایی دوباره صورتت همان شکلی می‌شود و پولت هدر می‌رود. یعنی یک جوری با روان مشتری کار می‌کنند که قبول کند دوباره برگردد و برای آن کار پول بدهد وگرنه مو یا صورتش خراب می‌شود. حتی بعضی از آرایشگرها مشوق هم دارند.
یک نفر در آرایشگاه فقط مشتری را تشویق می‌کند این کار را انجام بدهد. مثلا آرایشگر می‌گوید به نظر من این کار خیلی به تو می‌آید، فرد مشوق با هیجان می‌گوید:«وای راست می‌گوید چقدر با این کار چهره‌ات عوض می‌شود و …مشتری هم جو گیر می‌شود و آن کار را انجام می‌دهد.
درباره شگردهای ترمیمی هم توضیح می‌دهید؟ همان که گفتید اول کار آرایشگر قبلی را درست می‌کنند؟
بعضی از آرایشگرها به مکانیک معروف هستند. به اصطلاح خودشان می‌گویند ما کله خراب را درست می‌کنیم. اصلا بعضی از سالن‌های زیبایی بیشترین درآمدشان را از طریق کارهای ترمیمی به دست می‌آورند.
مصداقی توضیح می‌دهید که چه کارهایی انجام می‌دهند و چقدر پول می‌گیرند؟
مثلا یکی موهایش را در یک سالن زیبایی مش کرده ولی بخش زیادی از موهایش سوخته. اول موهایش را کوتاه می‌کنند چون موی سوخته از بین رفته و با کراتین و پروتئین هم درست نمی‌شود. بعد موهای سالم را رنگ می‌کنند و بعد برایش چند شاخه موی اضافه به صورت موقت می‌گذارند و به اصطلاح موهایش را اکستنشن می‌کنند. این شکلی هم حجم مو زیاد می‌شود وهم یک هاله سایه و روشن روی مو می‌افتد و به کل وضعیت موهای سوخته مشتری از این رو به آن رو مي‌شود. هزینه هم دست آرایشگر است و قبل از شروع کار با مشتری طی می‌کند که من موهایت را درست می‌کنم ولی مثلا ۱۰ میلیون تومان می‌گیرم. بعضی‌ها هم کلی شامپو و ماسک ویتامینه به مشتری می‌فروشند که حال موهایش خوب شود.
یعنی شامپو و ماسک و این چیزها هم در آرایشگاه‌ها فروخته می‌شود؟
بله. اصلا بعضی از آرایشگرها مشتری را مجبور می‌کنند. طوری محصول را به مشتری می‌اندازند که خودش هم متوجه نمی‌شود و فکر می‌کند که واجب است و اگر نخرد همه موهایش می‌ریزد. بعضی از آرایشگرها به مشتری می‌گویند برای اینکه موهایت همین شکلی بماند باید زمان شستن از این شامپوی مخصوص موی رنگ شده استفاده کنی، یا این مواد نرم کننده را باید بعد از شامپو بزنی. این تقویت کننده را بعد از شستن مو باید بگذاری چند دقیقه روی موهایت بماند. این ماسک را زمان سشوار کشیدن باید بزنی و … گاهی تا دو میلیون تومان به مشتری شامپو و مواد ویتامینه و پروتئینه مو می‌فروشند. بعضی‌ها هم از ترفند«حیف نیست» استفاده می‌کنند.
« حیف نیست» چه داستانی دارد؟
با حیف نیست هزینه‌های مشتری را بالا می‌برند. مثلا می‌گویند موهایت این قدر خوشرنگ شده حیف نیست یک استایل متفاوت نداشته باشی و موهایت را فلان مدل کوتاه نکنی. اگر مشتری قبول کند یک هزینه کوتاهی مو هم اضافه می‌شود. بعد می‌گویند حیف نیست ابروهایت این قدر تیره باشد باید رنگ کنی تا با رنگ موهایت یکی شود. یک هزینه هم اینجا اضافه می‌شود. بعضی‌ها می‌گویند حالا که موهایت را رنگ کرده‌ای حیف نیست یک بافت زیبا روی آن نزنی.
یا برای همکاران دیگری که در سالن هستند مشتری جور می‌کنند و پورسانت می‌گیرند. مثلا می‌گویند حیف نیست این همه برای موهایت هزینه کرده‌ای، مژه‌هایت کوتاه باشد. او را به سمت مژه کار سالن هل می‌دهند. یا اینکه حیف نیست با این ظاهر زیا دست‌هایت قشنگ نباشد، برای ناخن‌کار سالن مشتری می‌فرستند و پورسانت می‌گیرند. یک کاری هم تازگی‌ها مد شده که یک حیف نیست بلند می‌گویند و بعد آخرش می‌گویند حیف نیست با این موهای قشنگ، آرایش نکنی و از خودت عکس نیندازی.
بعضی‌ها عکاس حرفه‌ای هم دارند. یک نفر مشتری را آرایش می‌کند و پولش را می‌گیرد، از آن طرف هم عکاس یک هزینه جدا برای چند عکس پرتره دریافت می‌کند.
می‌خواهم بگویم این ماجرای حیف نیست کلی جای کار دارد و مشتری با شنیدن همین یک جمله کوتاه ممکن است چند برابر هزینه کند. یعنی برای یک کوتاهی یا یک رنگ ساده به آرایشگاه می‌رود ولی با کلی کار دیگر و البته هزینه اضافه به خانه بر می‌گردد.
داستان اجاره صندلی در آرایشگاه‌ها چیست؟
بعضی از آرایشگاه‌های معروف و بزرگ یک صندلی به آرایشگر اجاره می‌دهند و با هم توافق می‌کنند. بعضی‌ها که خیلی اسمی و شناخته شده هستند و سالن زیبایی در بالای شهر است، ماهیانه اجاره می‌گیرند. بعضی‌ها توافق درصدی دارند. اگر آرایشگری که صندلی اجاره می‌کند خودش مشتری زیاد داشته باشد درصدی حساب می‌کنند. مثلا پنجاه پنجاه یا ۶۰ درصد صاحب صندلی و ۴۰ درصد صاحب آرایشگاه.
درآمد کسانی که صندلی اجاره می‌کنند چطور است؟
اگر مشتری داشته باشند که خیلی خوب است. بعضی وقت‌ها تا ۱۰۰ میلیون تومان در ماه هم کار می‌کنند. کسانی که صندلی اجاره می‌کنند اگر کار آرایششان خوب باشد و به اصطلاح میکاپ‌آرتیست خوبی باشند در آمد خوبی دارند. درآمد ناخن کارها هم خیلی خوب است. یک میز می‌خواهند و یک صندلی. به همین دلیل یک جای کوچک در آرایشگاه اجاره می‌کنند و دیگر پول رهن و اجاره‌های سنگین نمی‌دهند.
حالا با این چیزهایی که شما تعریف کردید به چه آرایشگاهی برویم که این قدر هزینه اضافی روی دستمان نگذارند؟
دنبال تجملات و اسم و رسم نباشید. فقط از چند نفر پرس و جو کنید. بعضی‌ها کار رنگشان خوب است. بعضی‌ها در مش حرفه‌ای هستند. بعضی‌ها استاد کوتاهی مو هستند. بعضی‌ها کار آرایش عروس و آرایش صورتشان خیلی معروف است. یعنی اگر مهناز خانم کار رنگش خوب است، دلیل نمی‌شود کار کوتاهی مو را هم خوب انجام بدهد. اول باید چند کار ببینید و بسته به سلیقه‌ای که دارید به آرایشگاه بروید. خیلی هم گول ظاهر شیک و مبلمان و سالن انتظار و بار قهوه و چای آرایشگاه را نخورید. این جاهایی که ادا و اطوار زیادی دارند پول بیشتری هم می‌گیرند. مثلا اگر یک سالن زیبایی معمولی برای مش موی ساده از شما دو میلیون بگیرد، در آرایشگاه‌های پر زرق و برق این مبلغ پنج میلیون می‌شود.
چه ساعتی و چه روزی برای رفتن به آرایشگاه بهتر است؟
به هیچ وجه اگر مهمانی و عروسي دعوت نیستید برای کارهای مش و رنگ و کوتاهی روزهای پنجشنبه و جمعه به آرایشگاه نروید. بهترین زمان روزهای وسط هفته است. بعضی از آرایشگرها صبح کار نمی‌کنند، ولی بعضی‌ها هستند. اگر کار خاصی ندارید زمانی به آرایشگاه بروید که خلوت است. وقتی سر آرایشگر شلوغ باشد، خسته است. وقتی آرایشگر خسته است کار خوب در نمی‌آید. به همین دلیل وقتی دیدید آرایشگاهی شلوغ است بهتر است بگذارید برای یک وقت دیگر تا نتیجه خوبی ببینید. این جوری پول و هزینه‌ای که می‌دهید هدر نمی‌رود.
