پرونده‌ای خواندنی برای کارنامه داریوش مهرجویی
روزنامه هفت صبح، وحید سعیدی / احمد رنجبر | ۱۷ آذر ۹۹ داریوش مهرجویی ۸۱ ساله شد. عمرش مستدام .درباره این فیلمساز هر آن چه باید گفته شده. آن چه در پرونده هفت صبح می‌خوانید بازخوانی دوباره‌ای است از کارنامه او که شامل ۱۰ فیلم شاخص، بازیگران موفق آثار او و چند نکته دیگر می‌شود. مهرجویی از کودکی به هنر علاقه داشته.او در نوجوانی جذب موسیقی می‌شود و برای یک دوره در کلاس آموزش موسیقی هم شرکت می‌کند.
این علاقه موروثی بوده چرا که پدرش آگاه به موسیقی ایران بود. مهرجویی پیش پدر سنتور یاد گرفت و بعدها با موسیقی کلاسیک غربی آشنا شد. در همان نوجوانی عشق به سینما در دلش نشست. حتی تصمیم گرفت که در کالیفرنیا سینما بخواند اما آن را رها کرد و سراغ فلسفه رفت و در سال ۱۳۴۴ از دانشگاه یوسی‌ال‌ای لیسانس فلسفه گرفت. بعدها گفته بود یادگیری سینما و ابزارش کار ساده‌ای است اما فلسفه نه (نقل به مضمون).
مهرجویی با بازگشت به ایران سراغ فیلمسازی رفت.الماس ۳۳ اولین فیلم او بود؛ یک فیلم پرهزینه که قدرت کارگردانی مهرجویی در آن به رخ کشیده شد. یک سال بعد گاو را ساخت که یکی از فیلم‌های موج نو سینمای ایران است. مهرجویی حالا شش دهه است فیلم می‌سازد، کتاب می‌نویسد و البته ترجمه می‌کند. نام او با آثار گرانسنگی گره خورده که جز او کسی دیگر یارای ساخت‌شان را ندارد. او داستان‌های زیادی را به فیلم تبدیل کرد که اگر نمی‌کرد خیلی‌ها حتی از وجودشان بی‌اطلاع ماندند. او زمینه‌ساز درخشش بازیگران زیادی شد … نام داریوش مهرجویی در هنر این مرز و بوم جاودانه است.
برای نوشتن درباره فیلم‌های داریوش مهرجویی نه این حجم صفحه کافی است و نه می‌توان به راحتی ۱۰ اثر را گزینش کرد. حتی فیلم‌هایی که از سوی منتقدان صفت متوسط دارند هم واجد ویژگی‌هایی هستند و می‌توانند محل بحث باشند. انتخاب ما این ۱۰ فیلم است، اما مگر می‌توان جسارت و قدرت‌نمایی مهرجویی در الماس ۳۳ را فراموش کرد؟
حتما قصه‌پردازی آن فیلم ایراد دارد، اما کارگردانی‌اش، آن هم برای مهرجویی بی‌تجربه، آزمونی سخت بوده است. کسی نمی‌تواند فیلم‌های مدرسه‌ای که می‌رفتیم، شیرک، سارا، پری، دختردایی گمشده، بمانی و البته درخت گلابی را نادیده بگیرد، به‌ویژه درخت گلابی با آن فضای خاص و نوستالژیک که پر است از جزئیات جذاب. سارا و پری هم در کارنامه مهرجویی یگانه هستند و بمانی نشان‌دهنده دغدغه این فیلمساز درباره ازدواج دختران کم‌سن‌وسال و بحران خودسوزی است… .
درباره ۱۰ فیلم کارنامه مهرجویی و راز ماندگاری هرکدام نوشته‌ایم. در ادامه گذری داریم به عملکرد پنج بازیگر که در فیلم مهرجویی درخشیدند. مهرجویی بارها نیز ریسک کرده؛ مثل انتخاب فروزان که بازیگری تجاری بود برای دایره مینا. در زمان اکران فیلم برخی به او خورده گرفتند اما با تماشای فیلم شروع به تحسین مهرجویی کردند.
