وداع بازار ارز با شوکهای غیرمنتظره دونالد ترامپ
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | طی تقریبا ۱۰روز اخیر قیمت دلار در بازار آزاد تهران از حدود ۲۶هزار تومان تا زیر ۲۳هزار تومان پایین آمده است. جالب اینجاست که عامل اصلی این کاهش احتمالا همان طرفداران آقای ترامپ بودند که برای ساعاتی ساختمان کنگره آمریکا را اشغال کردند. پیش از انتخابات آمریکا در همین ستون نوشتیم با اینکه براساس نظرسنجیها شانس آقای بایدن برای پیروزی به مراتب بیشتر است.
اما بازتاب چنین شانس بالایی را نمیتوان در بازار دلار در ایران دید. آن زمان نوشتیم که «اگر شانس پیروزی آقای بایدن در انتخابات نسبتا بالاست و در صورت پیروزی او قیمت دلار در تهران ثابت خواهد ماند یا حتی افت خواهد کرد، پس چرا همین حالا قیمت افت نکرده است؟ سرمایهگذاران بازار تهران قاعدتا توانایی محاسبه چنین احتمالاتی را دارند، پس چرا آنها همین حالا به فروش دلارهایشان روی نیاوردهاند؟»
در پاسخ نوشتیم که هنوز دو ماه تا برگزاری انتخابات باقی مانده و یکدورهای شدن رئیسجمهور در آمریکا کار چندان سادهای هم نیست. دیگر اینکه حتی در صورت شکست آقای ترامپ، او هنوز بیش از دو ماه فرصت داشت تا اقداماتی را علیه ایران به کار بگیرد؛ اقداماتی که ریسکهایی را متوجه اقتصاد ایران میکرد و در نتیجه در محاسبات سرمایهگذاران لحاظ میشد.
نتیجه انتخابات مشکل نخست را برطرف کرد. آقای ترامپ در انتخابات شکست خورد، هرچند که رقابت در برخی ایالتها بسیار نزدیک بود. اما حتی پس از انتخابات هم این پرسش مطرح بود که دولت ترامپ در آخرین هفتههایش چه اقداماتی را علیه ایران انجام خواهد داد، بهخصوص که سالروز ترور سردار سلیمانی هم نزدیک بود و گمانهزنیهایی درباره افزایش تنش میان دو کشور به گوش میرسید.
اما هواداران آقای ترامپ با حمله به ساختمان کنگره عملا این نگرانی را برطرف کردند. این هنجارشکنی بهحدی برای ساختار سیاسی آمریکا سنگین بود که پس از آن آقای ترامپ عملا به حاشیه رفت. نهادهای عمومی مانند مجلس نمایندگان خیلی سریع بار دیگر رای به استیضاح آقای ترامپ دادند، برخی از وزرای دولت ترامپ استعفا کردند و حتی برخی از حامیان سرسخت آقای ترامپ هم لب به انتقاد از او گشودند.
شرکتهای خصوصی مانند توئیتر و فیسبوک هم محدودیتهایی را برای فعالیت مجازی رئیسجمهور آمریکا و هواداران او ایجاد کردند. در شرایطی که آقای ترامپ حتی از توئیت کردن هم محروم است، خیلی بعید است که بتواند اقدام خاصی درباره ایران انجام دهد.
احتمالا به همین خاطر بود که پس از اشغال کوتاه کنگره توسط هواداران ترامپ و واکنش سخت ساختار سیاسی آمریکا، بازار ارز در ایران به این نتیجه رسید که دولت آقای ترامپ عملا به پایان رسیده و دیگر خبری از اقدامات غیرمنتظره او نخواهد بود، به همین خاطر هم تقریبا از همان زمان، قیمت دلار در سراشیبی قرار گرفته است. وداع بازار تهران با ترامپ، تقریبا دو هفته پیش از پایان ریاستجمهوری او آغاز شده است.