واکنش‌ها به تغییر و تحولات در دادگاه جرایم اقتصادی
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | ماجرا از سایت‌ها و رسانه‌های گروههای عدالتخواه پرو بال گرفت. همینطور در توئیت‌ها و پست‌های تلگرامی . اشاره آنها به برکناری و یا تغییر پست چند چهره مطرح قضایی در سال‌های اخیر بود ( و این در حالی است که قوه قضائیه واکنشی به این ماجرا نشان نداده) مثلا قاضی مسعودی مقام رئیس دادگاه ویژه جرایم اقتصادی که قاضی دادگاه‌های معروفی مثل هفت تپه، اتهامات محمدهادی رضوی داماد محمد شریعتمداری وزیر اسبق رفاه، حسین هدایتی معروف به کیف پول یکی از تیم‌های پایتخت، شبنم نعمت‌زاده دختر وزیر اسبق صنعت و چندین دادگاه معروف دیگر بود.
و همین طور رسول قهرمانی نماینده دادستان در بسیاری از پرونده‌های اقتصادی از جمله پرونده اکبر طبری که هردو به دادسرای عمومی ناحیه ۴ منتقل شده‌اند.این انتقال می تواند به خاطر سیاست های خاص قوه قضائیه باشد و یا دلایل دیگر که خب ما اطلاعی ازآنها نداریم.
بهروز شاه محمدی یکی دیگر از بازپرس‌های دادسرای جرایم اقتصادی از جمله پرونده هفت تپه است که به دادسرای عمومی یافت‌آباد منتقل شده، همچنین دکتر سمیعی بازپرس پرونده هدایتی و هادی رضوی و متهمان دادگاه بانک سرمایه هم از دادسرای جرایم اقتصادی کنار گذاشته شده است.
این جا‌به‌جایی واکنش‌هایی به همراه داشت به‌خصوص در میان گروههای عدالتخواه که در واقع طیف رادیکال اصولگرایان محسوب می‌شوند.آنها به این جابه‌جایی‌ها اعتراض کردند و ماجرای این برکناری‌ها را به تلاش‌های این چهره‌ها برای رسانه‌ای شدن جزئیات این دادگاه‌ها مربوط کرده‌اند. میلاد گودرزی در توئیترش به انتقال مسعودی‌مقام و قهرمانی اینطور واکنش نشان داد: «اینا که دیگه خارج از چارچوب رسمی و خودسر عمل نکردند.
با استجازه از رهبری دادگاه‌هایی راه افتاد و این افراد در سازوکار رسمی، در چندین پرونده با کله‌گنده‌های بانکی و پتروشیمی و… درافتادند و هرشب تو ۲۰و۳۰ می‌دیدیم‌شون. اما این دو نفر هم که قرار بود «الگو» باشن، الان «درس عبرت»اند!» از آن طرف کسانی که به جابهجا کردن این افراد اعتراض دارند به حرف‌های رضا نجفی، سرپرست دادسرای مجتمع تخصصی ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی اشاره می‌کنند که چند روز پیش به خبرگزاری مهر گفته بود:
«امروز ۵ قاضی به مجتمع اضافه شده که یک روز کار اقتصادی نکرده‌اند.» البته آقای نجفی در ادامه تاکید کرد که منظورش از این حرف‌ها اهمیت آموزش دادن به قضات و کسانی است که قرار است برای این جایگاه آماده شوند اما منتقدان به این حرف‌ها استناد کردند تا اعتراضشان را به برکناری کسانی که به نظر می‌رسید بعد از سال‌ها توانسته‌اند تجربه و تخصص بالایی در این حوزه پیدا کنند، نشان دهند.
قاضی ۱۰ میلیارد یورویی
اسد‌الله مسعودی مقام که حالا ۵۳ سال سن دارد اما از چند سال پیش قاضی پرونده‌های کلان و پر سر و صدا بوده، یکی از جوان‌ترین قاضی‌هایی است که روی چنین صندلی‌ای نشسته است. او فارغ‌التحصیل دکترای رشته حقوق جزا و مدرس دانشگاه است و در مصاحبه‌ای گفته که همسرش هم قاضی بوده و هزار سکه هم مهریه دارد.
در همان مصاحبه گفته که یکی از طرفداران دو آتیشه فوتبال و تیم پرسپولیس و بین خارجی‌ها هم طرفدار لیورپول انگلیس و رئال مادرید اسپانیا است. حقوق ماهانه‌اش هم در سال ۹۹ حدود ۱۰میلیون تومان و امسال ۱۶ میلیون تومان بوده در حالی که همین چند روز پیش اعلام کرد تا الان بیشتر از ۱۰ میلیارد یورو رای صادر کرده است. او مدتی قاضی دادگاه ویژه زمین خواری بود تا اینکه از سال ۸۵ به دادگاه‌های ویژه اقتصادی برای رسیدگی به اختلاس‌ها با مبالغ کلان مالی منتقل شد و همان جا هم ماندگار شد.
یک بار مسعودی‌مقام خطاب به شبنم نعمت‌زاده که برای فرار از دوربین‌ها سفت رو گرفته بود اعلام کرد لطفا حجابتان طوری باشد که ما بفهمیم چه می‌گویید و شما هم حرف‌های ما را بفهمید. این طعنه او تیتر رسانه‌های زیادی شد اما این تنها باری نبود که او به عنوان یک قاضی حرف‌های تیتر خور می‌زد. خودش همین یک ماه پیش در مصاحبه‌ای مفصل در مورد اینکه واقعا اینقدر شفاف‌سازی در پرونده‌های اقتصادی لازم بوده یا نه و آیا تبعات این شفاف‌سازی را می‌پذیرد، گفته بود: «
به نظر من این موضوع همزمان مزایا و مضراتی دارد. اگر کیفرخواست‌های‌مان متقن و کامل باشد و بر اساس احتمالات صورت نگیرد، این رسیدگی‌ها، رسیدگی‌های علنی و انتشاری می‌تواند آثار و تبعات مفیدی در جامعه داشته باشد و همچنین در بحث پیشگیری هم مفید است؛ یعنی به صورت بالقوه در جامعه اثرگذار است؛ وقتی بانک‌ها، سیستم‌ها و اشخاص ملاحظه می‌کنند یک جنبه بازدارندگی هم برایشان ایجاد می‌شود ولی مشروط بر این که این پرونده‌ها به صورت کامل جمع‌آوری ادله و دلایل صورت گرفته باشد و رسیدگی ما مبتنی بر یک پرونده کامل از حیث تحقیقات مقدماتی باشد.»
او در همین مصاحبه از تغییر روند رسانه‌ای کردن دادگاه‌ها خبر داد، تغییری که در سال ۹۹ اتفاق افتاده بود: «استجازه مورخ ۲۱ مرداد ماه ۱۳۹۷ اختیار را به رئیس دادگاه داده بود. یعنی برای انعکاس جریان محاکمات می‌بایست نظرموافق مستقیم رئیس دادگاه جلب می‌شد و تشخیص انتشار بر عهده رئیس دادگاه بود اما در تمدید استجازه در سال ۱۳۹۹ این موضوع به اجرای قانون آیین دادرسی کیفری منوط شد؛ یعنی محاکم باید از دادستان محترم کل کشور درخواست کنند و ایشان به ریاست محترم قوه قضائیه منعکس کنند، در صورت موافقت به نحو علنی و انتشار؛ البته دادگاه همین الآن هم علنی است و انتشارش با این محدودیت مواجه است.»
دیگر حرف‌های او هم جالب است: « برخی از قضات امتحان خود را پس دادند اما یک قاضی باید آرامش داشته باشد تا بتواند این نوع پرونده‌ها را به سرانجام برساند. این که تمام فشار مملکت روی دوش چهار پنج نفر بیافتد و از سوی دیگر به جای حمایت آنها را آزار و اذیت کنند سبب می‌شود که صحنه برای افراد نالایق باز شود.»
جوان مچ‌گیر
قهرمانی با نام کامل «امید رسول قهرمانی» که در دادگاه‌های معروف اقتصادی نماینده دادستان بود و الان جابهجا شده هم جوان است. او حالا ۳۷ سال بیشتر ندارد و از طرفی استفاده او از ادبیات طنزآمیز و کنایه آلود در دادگاه‌هایی که به عنوان نماینده دادستان حضور داشته یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده او مورد توجه قرار گیرد، مثل یکی به دو کردن‌هایش با اکبر طبری البته او پیش از دادگاه اکبر طبری هم سابقه استفاده از این ادبیات خاص را داشته است.
مثلا او در دادگاه سیدهادی رضوی که میلیارد‌ها تومان وام بدون سپردن وثیقه دریافت کرده بود، گفت: «قد و اندازه آقای رضوی دریافت وام ازدواج بود نه تسهیلات میلیاردی.» او در یکی دیگر از جلسات دادگاه سهامداران بانک سرمایه درباره «بیرانوند» از مدیران سابق بانک سرمایه گفت که «پولکی نیست، اما میزکی است.»
رسول قهرمانی برای اولین بار در دادگاه بررسی پرونده فساد اقتصادی در بانک سرمایه شناخته شد، او در مجموعه جلساتی که از دی ماه سال ۹۷ آغاز شد به عنوان نماینده دادستان حضور داشت. دادگاهی که تمامی جلسات آن توسط رسانه ملی دنبال شد. در پرونده پیچیده و پرفراز و نشیب بانک سرمایه افراد ذی نفوذ و شناخته شده‌ای حضور داشتند. اما دو نفر آنها بیش از دیگران در طول سال‌های گذشته حاشیه داشتند، این دو چهره حسین هدایتی و محمدهادی رضوی بودند.
رسول قهرمانی در دادگاه رسیدگی به پرونده این دو نفر همچون دیگر همکاران خود حقوقی و خشک برخورد نکرد و با ادبیاتی متفاوت با حسین هدایتی و محمدهادی رضوی روبه‌رو شد. او در پرونده رسیدگی به اتهامات اکبر طبری معاون اجرایی اسبق دفتر رئیس قوه قضائیه نیز، به عنوان نماینده دادستان حضور داشت. اما قهرمانی در این جلسه تنها به خواندن کیفر خواست بسنده نکرد و وارد جدل با اکبر طبری شد که ویدئو‌های این جدل‌ها در شبکه‌های اجتماعی به شکل گسترده منتشر شد.
او در دادگاه بانک سرمایه با تخته وایت‌برد وارد جلسه شد و در آغاز دادگاه روابط پیچیده بانک سرمایه و متهمان اقتصادی را رسم کرد.
او در جلسه رسیدگی به اتهامات محمد امامی گفت: «آقایان برای اینکه پای بنده را از پرونده بیرون بکشند، گفتند بنده با همسر اول ایشان (محمد امامی) رابطه غیراخلاقی داشته‌ام و من از تمام مسئولان قضایی خواستم تا این موضوع را حتما بررسی کنند و برخورد شود و چندماه کار را تعطیل کردم.
من اصلا این موضوع را شوخی نگرفتم و گفتم حتما آن را بررسی کنند و برای همین موضوع به زندان رفتیم تا سند‌ها را ارائه دهند و آنجا بود که ایشان گفتند تو نبودی، پسر داییت بوده و تاکنون هم هیچ سندی ارائه نداده‌اند. پس از آن هم گفتند که حاجیان (یکی از وکلای پرونده بانک سرمایه) را بنده کشته‌ام.» به هرحال همانطور که گفتیم از ریز دلایل این تغییر و تحولات بی‌خبریم و امکان دارد جزئیاتی وجود داشته باشند که از چشم ما به دورمانده باشد.
