همه جنجال‌ها و حاشیه‌های یک برنامه زنده
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | یک: برنامه جهان آرا دوم بهمن ماه برنامه‌ای منتشر کرد با موضوع «نگاهی به چهار دهه سیاستگذاری زنان». کسانی که از قبل عنوان برنامه را کنار اسم مهمان‌ها گذاشته بودند می‌توانستند حدس بزنند که چه چیزی در انتظار چهره‌های شناخته شده دولت‌های اصلاحات و سازندگی در حوزه زنان خواهد بود اما کمتر کسی فکر می‌کرد که داستان به این شکل ادامه پیدا کند. مهمان‌ها فاطمه شجاعی، کارشناس مطالعات زنان و عاطفه خادمی پژوهشگر حوزه سیاستگذاری زنان معرفی شدند.
آنها را پیش از این هم به دلیل انتقادهای تند علیه دولت روحانی می‌شناختیم و در برنامه جهان آرا هم به همین رویکرد ادامه دادند اما موضوع وقتی بیخ پیدا کرد که فاطمه شجاعی از برگزاری جلسه‌ای در دوران معاونت شهیندخت مولاوردی گفت که به ادعای او با هدف قانونی کردن تن‌فروشی برگزار شده بود. خب این ادعای عجیبی بود. مگر می شود چنین فکری به ذهن سیاستگذاران و مسئولان حالا در هردولتی خطور کرده باشد؟قاعدتا در همان فرضیه اول می‌گوییم با ما شوخی نکنید اما خانم شجاعی مصر بود که این اتفاق در شرف وقوع بوده است !
دو: عاطفه خادمی هم گفت بعد از دولت آقای هاشمی انحراف از دولت آقای خاتمی و با ورود به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان مسیر انحرافی آغاز شد. انحراف از زمان دولت اصلاحات و از زمان حضور خانم زهرا شجاعی(با خانم فاطمه شجاعی کارشناس برنامه افق اشتباه نشود) در معاونت زنان و خانواده شروع شد و متأسفانه برابری مطلق مرد و زن مطرح شود؛ عین به عین کنوانسیون مذکور و این مسائل از تریبون‌های رسمی، فرمانداری‌ها و استانداری‌ها آموزش داده می‌شد که خروجی‌اش همینی است که اکنون می‌بینیم.
برای بررسی وضعیت امروزی باید ببینیم ۲۰ سال پیش چه کاشته‌ایم، اینجا بود که مهمان دیگر برنامه یعنی فاطمه شجاعی وارد بحث شد و گفت اتفاقا انحراف از دولت سازندگی شروع شد و مستندانش هم موجود است. آقای هاشمی نمی‌خواست هزینه کند. دولت او همان اصلاحات بود، رویه‌اش همان بود و اخیرا هم فائزه هاشمی گفت در موضوعات دوچرخه‌سواری بانوان و… پدرش حمایت می‌کرد اما آقای هاشمی در ظاهر نمی‌خواست خیلی به این مسائل وارد شود اما دولت آقای خاتمی ابایی نداشت و در معاونت امور زنان آنچه می‌خواستند را به ثمر نشاندند.
بعد هم در دولت آقای روحانی و معاونت خانم مولاوردی در دولت ایشان، کار تا جایی بالا گرفت که جلسه برگزار می‌کردند برای حمایت از روسپی‌گری و قانونی کردن تن‌فروشی. از اینجا بحث به جنجال کشید. به گفته فاطمه شجاعی در زمان دولت روحانی، نشستی با عنوان ظاهری «بهداشت جنسی»، اما در باطن برای قانونی کردن تن‌فروشی زنان و ارائه خدمات به آنها برگزار شد، آن هم با جامعه هدف مردان متاهل. فاطمه شجاعی گفت افرادی مثل زهرا شجاعی و مولاوردی می‌خواستند از طریق ساختار‌های رسمی حاکمیتی، مسائل آزادی جنسی مطابق فرهنگ جهانی را آموزش بدهند بدون اینکه به مسائل شرعی و اسلامی، فرهنگ ایرانی و بومی توجه کنند، آنها می‌خواستند که صرفا دستورالعمل‌های جهانی را ملاک قرار دهند.
سه: درست از فردای پخش این برنامه غائله شروع شد. بریده‌هایی از برنامه که به این جلسه اختصاص داشت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد. طبیعتا مولاوردی و زهرا شجاعی و حتی معصومه ابتکار که در دولت دوم روحانی معاون زنان و خانواده بود، نسبت به این حرف‌ها واکنش نشان دادند. مولاوردی و شجاعی به صورت مشترک بیانیه‌ای صادر کردند و گفتند که نه‌تنها حق شکایت از برنامه جهان آرا، مجری و مخصوصا «به اصطلاح کارشناسان» آن را برای خودشان محفوظ می‌دانند بلکه می‌خواهند حتما در همان برنامه حاضر شوند و از خودشان در برابر اتهاماتی که مطرح شده دفاع کنند تا مردم خودشان قضاوت کنند.
چهار: کمی بعد مولاوردی در گفت‌و‌گویی مفصل ماجرای جلسه‌ای که مهمانان برنامه جهان آرا به آن اشاره کرده بودند، توضیح داد. در توضیحات او پای یک چهره آشنای دیگر هم به میان آمد: مینو محرز، پزشک متخصص بیماری‌های عفونی که حالا همه او را با کرونا می‌شناسند اما قبل از آن اسمش با بیماری ایدز گره خورده بود چون به عنوان متخصص عفونی قدم‌های زیادی برای جامعه مبتلاها به ایدز برداشته بود و مدتی هم رئیس مرکز تحقیقات ایدز بود.
مولاوردی ماجرای نشست را اینطور شرح داد که در دولت یازدهم سلسله نشست‌هایی با محور آسیب‌های اجتماعی در حوزه زنان و خانواده طراحی شده بود که اولین نشست به «سلامت زنان و رفتارهای پرخطر» مربوط بود. مولاوردی گفت آن زمان گزارش‌هایی را به‌صورت رسمی دریافت کرده بودند که درخصوص تغییر الگوی ابتلا به بیماری ایدز هشدار می‌داد و از این تغییر الگو حکایت داشت که نحوه و الگوی ابتلا به ایدز از بحث اعتیاد و تزریق مواد مخدر به روابط جنسی تغییر کرده و در آن گزارش‌ها مشخصا اشاره می‌شد که زنان متاهل قربانی روابطی هستند که همسران‌شان خارج از روابط زناشویی دارند و پس از ابتلا، ویروس به این زنان متاهل نیز منتقل می‌شد.
مولاوردی گفت: «هدف از برگزاری این نشست، به هیچ عنوان بحث روسپی‌گری و حمایت از روسپی‌گری نبود، بلکه همان‌طورکه از عنوان آن نشست نیز پیداست، هدف‌مان پیشگیری و بازدارندگی از این بود که زنان و به‌ویژه زنانی که هیچ نقشی در این زمینه نداشتند، در معرض آسیب و خطرات آن قرار گرفته و قربانی این روابط می‌شدند. بنابراین آن نشست را با حضور سه کارشناس برگزار کردیم تا ابعاد این بحث را از سه منظر حقوقی، پزشکی و جامعه‌شناسی مورد واکاوی و آسیب‌شناسی قرار دهیم.
البته شخصا در آن نشست حضور نداشتم اما خانم دکتر محرز از منظر پزشکی، خانم دکتر شادی‌طلب از حیث جامعه‌شناسی و خانم دکتر هما داوودی هم به لحاظ حقوقی درباره این بحث سخنرانی کرده و دیدگاه‌های‌شان را مطرح کردند. در این میان یکی از مباحثی که از سوی خانم دکتر مینو محرز مطرح شد و از قضا در ادامه در جریان محاکمه بنده که چند سال بعد رقم خورد نیز همین موضوع به عنوان یکی از مصادیق اتهامات علیه بنده مورد اشاره قرار گرفت، این بود که چرا در آن نشست از واژه «Sex worker» استفاده شده است.
ظاهرا خانم دکتر محرز از طرفی به‌دلیل عادتی که در استعمال این واژه دارند و از سوی دیگر به دلیل پرهیز از استفاده مکرر از واژگانی همچون «روسپی» و «فاحشه»، از این تعبیر استفاده کرده بودند. در ادامه نیز راهکارها و پیشنهادهایی را از منظر کارشناسی مطرح کرده و به عنوان پزشکی که سالیان متمادی در حوزه مقابله با بیماری ایدز کار کرده، حاصل تجربیات‌شان را در آن نشست با حضار به اشتراک گذاشتند. به هر تفسیر نشست برگزار شد و بلافاصله شاهد هجمه فراوان و اعتراضات شدید از سوی برخی نهادها و جریان‌ها ازجمله دبیرخانه شورای فرهنگی اجتماعی زنان بودیم.»
پنج: چند روز پیش خبر رسید که برنامه جهان آرا از مولاوردی و زهرا شجاعی دعوت کرده که از زمان خودشان برای دفاع در برابر اتهامات استفاده کنند. حدود ۳۰ دقیقه از زمان برنامه گذشته بود و دقیقا مولاوردی مشغول شرح دادن همان چیزهایی بود که قبلا گفته بود، او به اینجا رسید که بعدتر خانم دکتر محرز بارها از کلمه سکس‌ورکر استفاده کرد اما هیچ وقت ماجرا اینقدر حاشیه‌دار نشد. به اینجای بحث که رسید، مجری اعلام کرد فاطمه شجاعی، یعنی همان کسی که در برنامه اول ماجرای نشست را پیش کشیده بود، پشت خط است.
این اقدام با اعتراض زهرا شجاعی و مولاوردی مواجه شد. آنها گفتند که خانم کارشناس اول، در برنامه قبل بیشتر از یک ساعت حرف زده و حالا نوبت دفاع آنهاست و نباید دوباره در زمان دفاع آنها تریبون در اختیار او قرار بگیرد. مولاوردی گفت صحبتی با این خانم ندارد و او باید در دادگاه پاسخگوی اتهاماتی که وارد کرده باشد اما مجری بدون توجه به این اعتراض‌ها ارتباط تلفنی را وصل کرد.
فاطمه شجاعی به محض آمدن روی خط دوباره از همزمانی آن نشست با ماه محرم و اهداف پشت پرده دولت از برگزاری آن گفت و تاکید کرد که این افراد قصد داشته‌اند پروتکل‌های جهانی را که روی آزادی روابط جنسی تاکید می‌کردند اجرا کنند. اینجا بود که مولاوردی و زهرا شجاعی از روی صندلی‌های‌شان بلند شده و برنامه را ترک کردند. مجری که انتظار چنین واکنشی را نداشت، صحبت‌های کارشناس تلفنی را متوقف کرد و گفت کسانی که دم از گفت‌و‌گو و تعامل و گفت‌و‌گوی تمدن‌ها می‌زنند نباید به این شکل گفت‌و‌گو را ترک کنند.
شش: فردای پخش برنامه دوم حاشیه‌ها ادامه پیدا کرد. خیلی‌ها مولاوردی و زهرا شجاعی را به فرار از پاسخگویی متهم کردند اما آنها این بار به همراه ابتکار بیانیه‌ای دادند و اعلام کردند که ترجیح می‌دهند از صدا و سیما و کارشناس‌های آن شکایت حقوقی کنند. آنها صدا و سیما را به غیرحرفه‌ای بودن متهم کرده و گفتند که نباید زمان دفاع آنها دوباره در اختیار اتهام زننده قرار می‌گرفت.
