هفت نکته در مورد نشست ۳+۳ در تهران
روزنامه هفت صبح| همین عکس که دیده‌اید معادلات حاکم بر بحران قفقاز را شرح می‌دهد. بگذارید قدم به قدم جلو برویم. خب قول و قرار نشست ۳+۳ سال ۱۴۰۲، در تهران که ایران آن را مقدمه‌ای برای صلح می‌داند بیش از یک ماه پیش و در بحبوحه درگیری‌ها میان آذربایجان و ارمنستان بر سر مسئله قره‌باغ مطرح شد. در آن زمان پیشنهاد شد که کشورها برای عبور از اتفاقی که دهه‌هاست قفقاز را درگیر کرده و دامنه آن دیگران را هم به نحوی درگیر کرده، در تهران با یکدیگر دیدار کنند. ایران می‌گوید پیام این نشست ممنوعیت دخالت کشورهای غیرمنطقه‌ای در مسئله قفقاز جنوبی است.
یک: قالب همکاری 3+3 شامل سه کشور قفقاز جنوبی ارمنستان، گرجستان و آذربایجان به اضافه روسیه، ترکیه و ایران است. در این میان روابط کشورهایی مانند ارمنستان و آذربایجان و ارمنستان و ترکیه با یکدیگر حسنه نیست. روسیه و گرجستان هم از دیگر کشورهای درگیر با یکدیگر به‌حساب می‌آیند.
دو: ماجرای قفقاز که بیشتر در منازعه ارمنستان و آذربایجان نمود پیدا کرده است یکی از سه گره کور سیاسی فعلی دنیاست . در کنار ماجرای فلسطين و غزه و همین طور روسیه و اوکراین. گره کور لیبی فعلا به حال خود واگذار شده ،گره کور سوریه در حال بازشدن است و گره کور یمن در حالت انتظار به سر می برد.
سه: سرشناس ترین مهمان لاوروف 73 ساله است که 19 سال است بر منصب وزارت امورخارجه روسیه تکیه زده است.لاوروف اتفاقا نیای قفقازی دارد. پدر ارمنی و مادر گرجستانی . لاوروف قاعدتا بیشترین ارتباط را با امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه ایران در نقش متحد استراتژیک روسیه برقرار خواهد کرد. هاکان فیدان وزیر 55 ساله ترکیه که خب به سوابق طولانی امنیتی اش مشهور است . جیحون بایراموف دیپلمات 50 ساله آذربایجان که متولد باکو است و سه سال است که از وزارت آموزش و پرورش به وزارت امورخارجه نقل مکان کرده است و می داند که متحد اصلی اش در این نشست ها هاکان فیدان است .
و بالاخره آرارات میرزویان که مرد منزوی این کنفرانس خواهد بود. 44 ساله است و از همه جوانتر می داند که نزدیکی بیش از حد حکومتش به آمریکا و فرانسه موجب شده تا متحدین قدیمی اش یعنی ایران و روسیه با ارمنستان فاصله بگیرند. در تصویر صفحه اول هم او راه خود را تنها می رود. و بالاخره میزبان امیر عبداللهیان که در آغاز سومین سال وزارتش ، پخته تر شده است و حالا می خواهد گره قفقاز را در ترهان باز کند. اما اسم کنفرانس 3+3 است. اما با 5 وزیر سروکار داریم. یک غایب داریم.
چهار: گرجستان به دلیل اختلاف‌های مرزی که با روسیه دارد هم در نشست نخست در مسکو و هم در نشست ديروز در تهران، غایب بوده است. روز یکشنبه وزارت امور خارجه گرجستان با صدور اعلامیه خبری تاکید کرد که این کشور در نشست فرمت 3+3 که در تهران برگزار می‌شود شرکت نخواهد کرد. در بخشی از این اعلامیه آمده است: گرجستان در این نشست شرکت نکرده و هرگز در نشست‌های دیگر این فرمت هم حاضر نخواهد شد. گرجستان از ابتدا به دلیل اشغال آبخازیا و اوستیای جنوبی توسط روسیه در سال 2008 از شرکت در نشست‌های مشترک با روس‌ها سرباز زده است.
پنج: این اولین‌باری نیست که نشست ۳+۳ برگزار می‌شود. در حقیقت اولین‌بار در آذرماه ۱۴۰۰ این نشست در پایتخت روسیه برگزار شد و این دومین‌بار است که وزرای خارجه کشورهای عضو، با هم جمع می‌شوند.
شش : پس از فروپاشی شوروی ابتکارات مختلفی برای همکاری منطقه‌ای در قفقاز جنوبی پیشنهاد شد که از‌جمله آنها می‌توان از ابتکار صلح‌آمیز قفقاز، پیمان ثبات برای قفقاز، سکوی ثبات و همکاری قفقاز و قفقاز متحد نام برد. با این وجود مسائل و مشکلات قفقاز حتی یک سال هم متوقف نشده است. زمستان سال ۱۳۹۹ ایران و ترکیه همزمان دو طرح را برای نشستی جدید در مورد قفقاز مطرح کردند که پیشنهاد مولود چاووش اوغلو رد و پیشنهاد جوادظریف قبول شد. البته از زمان پیشنهاد تا برگزاری نشست حدودا یک سال طول کشید.
هفت: لاوروف مهم‌ترین چهره امسال در نشست ۳+۳ است. هر چند روسیه درگیری فراوانی در زمینه اوکراین دارد اما هنوز رای‌اش در قفقاز از اهمیت بالایی برخوردار است. آمدن او به تهران بیش از دیگر وزرای خارجه کشورهای عضو در این طرح سروصدا کرد. به نظر می‌رسد همزمان که لاوروف در حال چک و چانه زدن در مورد قفقاز است بر سر مسائل روز به ویژه پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران با مقامات کشورمان گفت‌وگو کند.
