هشت فراز متفاوت از حادثه تاسیسات هسته‌ای نطنز
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | پس‌لرزه‌های حادثه بامداد یکشنبه در سایت هسته‌ای نطنز ادامه دارد. درحالی‌که ابتدا این حادثه صرفا قطع برق عنوان شده بود، اما حالا سخنگوی وزارت امور خارجه از آن به عنوان یک «اتفاق ناگوار» نام برده و صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم آن را یک تروریسم هسته‌ای توصیف کرده و گفته این ماجرا قطعا یک خرابکاری بوده.
اینطور که در نقل‌قول‌های رسمی مسئولان کشور آمده، تعدادی از سانتریفیوژهای سایت نطنز صدمه دیده که البته از نوع IR1 و قرار است با نوع اصلاح‌شده جایگزین شود. بعضی رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی مدعی شدند که این خرابکاری با هدف تحت‌تاثیر قرار دادن مذاکرات احیای برجام صورت گرفته و کشورهای اروپایی هم نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کردند.
آمریکا البته پای خود را از این ماجرا بیرون کشیده و گفته دخالتی در این اقدام خرابکارانه نداشته. یعنی تحلیل این است که صهیونیست‌ها قصد دارند با این اقدامات یا ایران را وادار به تلافی و ترک مذاکرات کنند یا حداقل کاری کنند که آمریکا با این اهرم فشار، دست‌بالا را در مذاکرات داشته باشد. در این ۴۸ ساعت پرخبر هسته‌ای یک حادثه هم برای بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی رخ داد که در ادامه به این موضوع هم در کنار مابقی اتفاقات با جزئیات بیشتر می‌پردازیم.
*** روایت صالحی از حادثه نطنز
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، صبح دوشنبه در حاشیه مراسم افتتاح مرکز ملی فناوری کوآنتوم در سازمان انرژی اتمی مفصل درباره حادثه اخیر سایت نطنز توضیح داد و جزئیاتی ارائه کرد که در ادامه بخش‌هایی از آن را از خبرگزاری فارس برایتان نقل می‌کنیم:
* حادثه روز یکشنبه در تأسیسات غنی‌سازی شهید احمدی‌روشن نطنز قطعا یک خرابکاری بوده است و سیستم‌های امنیتی ما سرنخ‌های خوبی را در این خصوص پیدا کرده‌اند.
* در گزارش‌هایشان گفته‌اند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در نطنز ۹ ماه عقب انداخته‌‌ایم، شما شاهد خواهید بود ظرف چند روز آینده بخش قابل‌توجهی از خرابکاری‌هایی که دشمن انجام داده بود ان‌شاءالله جبران خواهد شد.
* بار قبل هم که اقدام خبیثانه کردند و سالن مدرن مونتاژ سانتریفیوژ را از بین بردند، دوستان شاهد بودند که ما بخش قابل‌توجهی از آن سالن را روز حادثه سرپا کردیم. ضمن اینکه داریم در دل کوه سالن‌های بسیار متعدد و پیشرفته‌ای را می‌سازیم.
* سیستم برق اضطراری سایت همان روز راه‌اندازی شد و ان‌شاءالله ظرف روزهای آینده برق اصلی نیز وصل خواهد شد.
* هر چیزی جای خودش است. مذاکرات جای خودش است و این اقدامات ایذایی دشمن، نشان از توفیقات فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور داشته که به عنوان پشتوانه قوی برای مذاکره‌کنندگان در نظر گرفته می‌شود. اینها فکر می‌کردند که مثلا می‌خواهند این پشتوانه را تضعیف کنند که قطعا اشتباه کردند و پشتوانه ما قوی‌تر شد. مذاکرات سر جایش است و هیچ ربطی به هم ندارد.
* این حادثه ربطی به حادثه تیرماه ۱۳۹۹ ندارد. عمدتا سانتریفیوژهای آسیب‌دیده از نوع ماشین‌هایIR1 بوده که ما جبران می‌کنیم و IR1 ها که جایگزین خواهند شد، ۵۰درصد ارتقای کیفیت می‌دهیم، با یک تغییرات کوچکی که دشمن بفهمد.
* اتفاقی که برای برادر عزیزمان آقای کمالوندی روی داد، حادثه ناگواری بود. ما برای بازدید به نطنز رفته بودیم که ناگهان کنترلشان را از دست دادند و افتادند. از ناحیه مچ پایشان و مقداری از سر و نزدیک چشم آسیب دیده‌اند. اقداماتی در کاشان برای ایشان انجام شد و به زودی به تهران منتقل می‌شود و حال عمومی‌شان خوب است.
*** مذاکرات تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد؟
حادثه نطنز این پرسش را به وجود آورده که آیا می‌تواند مذاکرات وین برای احیای برجام را تحت‌تاثیر قرار بدهد؟ روزنامه اسرائیلی جروزالم‌پُست گزارشی منتشر کرده که در آن خبر داده: «حمله به تاسیسات کلیدی ایران در نطنز از مدت‌ها قبل از مذاکرات جاری هسته‌ای در وین میان ایران و قدرت‌های جهانی تدارک و برنامه‌ریزی شده بود. احتمال این موضوع که انجام حمله به نطنز با هدف تاثیر گذاشتن روی مذاکرات جاری در وین انجام شده باشد، وجود دارد.»
طرف‌های غربی هم حساسیت این موضوع را درک کردند و هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان گفته: «آنچه ما اکنون از تهران می‌شنویم، به‌ویژه از نطنز، چیز مثبتی برای مذاکرات نیست.» سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به یک خبرگزاری روسی اعلام کرده که در مورد حادثه نطنز با مقامات ارشد ایران در ارتباط است.
اینجا هم اگرچه صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی صریحا گفته که بحث مذاکرات از حادثه نطنز جداست، اما بعضی اصولگرایان دیدگاه دیگری دارند و به طور مثال عبدالله گنجی، از فعالان رسانه‌ای اصولگرا توئیت کرده: «اگر بنده کاره‌ای در تصمیمات نظام بودم، بعد از خرابکاری اخیر در نطنز دستور لغو مذاکرات وین را صادر می‌کردم. چه معنا دارد هنگامی که متعهد می‌شویم به عقب برگردیم و تعطیل کنیم خرابکاری می‌کنند؟ نباید هم چوب را خورد و هم پیاز را. این تقسیم کار هویج و چماق آمریکا با صهیونیست‌هاست.»
بااین‌حال روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا نوشته: «ما گزارش‌ها درباره حادثه در تاسیسات غنی‌سازی نطنز در ایران را مشاهده کرده‌ایم. ایالات متحده هیچ نقشی (در این حادثه) ندارد و ما چیزی برای افزودن به گمانه‌زنی‌ها درباره دلایل این حادثه نداریم.»
بعضی تحلیلگران، از جمله تریتا پارسی، از بنیانگذاران شورای‌عالی ایرانیان آمریکا که به دولت بایدن نزدیک هستند هم تاکید کردند که این حادثه تاثیری روی روند مذاکرات ندارد و تحلیل رسانه‌های اسرائیلی در مورد این حادثه بزرگ‌نمایی است. دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه هم در جلسه با اعضای کمیسیون امنیت ملی گفته بود: «اگر فکر می‌کنند دست ما در مذاکره ضعیف شده است، اتفاقا این عمل زبونانه موضع ما را در مذاکرات قوی‌تر خواهد کرد.»
*** حادثه برای بهروز کمالوندی
روز گذشته خبری منتشر شد مبنی‌بر وقوع حادثه برای بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی. با توجه به وقایع اخیر در نطنز ابتدا این تصور به وجود آمد که پای یک اقدام تروریستی در میان است، اما بعد اعلام شد که او در جریان بازدید از سایت هسته‌ای نطنز دچار سانحه شده و از ارتفاع سقوط کرده. گفته شده که او در اثر این حادثه از ناحیه سر و مچ پا دچار شکستگی شده. ابتدا او را به بیمارستان کاشان بردند و بعد به تهران منتقل شده و وضعیت او درحال‌حاضر مساعد است.
خبرگزاری فارس در شرح جزئیات این حادثه نوشته: «کمالوندی بعد از وقوع حادثه در نطنز به همراه آقای صالحی عازم این محل بوده و در حین بازدید در داخل دریچه‌ای سقوط کرده که هفت الی هشت متر ارتفاع داشته و روی آن آلومینیوم بوده و مشخص نبوده که زیر آن خالی است» و از قول خود کمالوندی نوشته: «چون با پا سقوط کردم، بیشتر صدمه به پا و ستون فقرات بود، چون کلاه ایمنی بر سرم داشتم، آسیبی به سر وارد نشده، ولی قسمتی از بالای گونه صدمه دیده که بخیه زدند.»
*** ادعای دو مقام آمریکایی و اسرائیلی
رئیس سازمان انرژی اتمی در اظهاراتش به گزارشی اشاره کرده بود که مدعی است با حادثه اخیر نطنز غنی‌سازی هسته‌ای ایران ۹ ماه عقب افتاده. منظور او گزارشی است که نیویورک‌تایمز منتشر کرده و در آن از قول دو مقام اطلاعاتی آمریکایی و اسرائیلی نوشته شده: «این انفجار بزرگ باعث انهدام کامل سیستم برق داخلی و مستقل و به‌شدت محافظت‌شده سانتریفیوژهای زیرزمینی غنی‌سازی اورانیوم شده است. این انفجار ضربه شدیدی به توانایی ایران در غنی‌سازی اورانیوم وارد کرده و بازیابی تولید نطنز ممکن است حداقل ۹ماه طول بکشد. در این صورت، اهرم‌های ایران در مذاکرات جدیدی که برای بازگشت آمریکا به برجام در جریان است، می‌تواند به طور قابل‌توجهی به خطر بیفتد.»
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه هم دیروز در واکنش به همین گزارش نیویورک‌تایمز گفت: «درباره اعلام میزان خسارت‌ها در نطنز هنوز زود است اظهارنظر کرد، تیم‌هایی در این خصوص مشغول کار هستند. هرآنچه در نطنز بود، سانتریفیوژهای نسل‌اولی بود که نسبت به آنچه الان جمهوری اسلامی دارد بسیار ابتدایی بودند. آنچه در نطنز به میزانی که سانتریفیوژها خسارت دیده باشند، جا‌به‌جا می‌شوند دستاورد دیگری را برای ایران رقم خواهد زد.»
او در همین نشست خبری توضیح داد: «اتفاق ناگواری که در نطنز رخ داد و بارها رژیم صهیونیستی از قبل می‌گفت و این روزها هم از منابع متعدد شنیده می‌شود که تایید می‌کنند که این رژیم پشت این داستان بوده است. خوشحالم هیچ آسیب انسانی یا محیط‌زیستی وجود نداشته، ولی قطعا می‌توانست به فاجعه‌ای بینجامد که جنایت علیه بشریت است که از ذات گردنکش رژیم صهیونیستی دور نبوده است.»
*** شناسایی هویت عامل اختلال در سیستم برق تأسیسات نطنز
کانال نور نیوز نزدیک به یکی از مقامات ارشد امنیتی کشور، دیروز از قول یک مقام مطلع در وزارت اطلاعات نوشت: «هویت فردی که با ایجاد اختلال در سیستم برق مجتمع غنی‌سازی شهید احمدی‌روشن نطنز باعث قطع برق‌رسانی به یکی از سالن‌های این مجتمع شده بود، شناسایی شده است. اقدامات لازم برای دستگیری عامل اصلی اختلال در سامانه برق مجتمع نطنز در دست انجام است. چگونگی ایجاد اختلال در سیستم برق‌رسانی نیز از سوی گروه فنی مشخص شده و از دیروز مجموعه اقدامات لازم برای بازگرداندن سالن آسیب‌دیده به مدار فعالیت مجدد آغاز شده است.»
