نقشه تازه دولت برای دریافت مالیات
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | احتمالا در جریان هستید که مجلس کلیات لایحه بودجه را رد کرد؛ لایحه‌ای که دولت به کمیسیون تلفیق داده بود و این کمیسیون هم آن را زیر و رو کرده و به صحن علنی فرستاده بود. به این ترتیب دولت ملزم شد که همان لایحه اولیه را اصلاح کرده و دوباره به مجلس بفرستد، اتفاقی که دو روز پیش افتاد و تمام دو روز گذشته رسانه‌ها و مسئولان مرتبط دولتی مشغول تشریح تغییراتی هستند که دولت در این اصلاحیه ایجاد کرده، یکی از این بخش‌ها که دستخوش تغییرات نسبتا زیادی شده منابع مالیاتی دولت است، یعنی آن بخشی که دولت پیش‌بینی می‌کند از دریافت مالیات گیرش بیاید.
مژگان خانلو، سخنگوی بودجه ۱۴۰۰ در سازمان برنامه و بودجه، دیروز در گفت‌و‌گویی توضیح داد که دولت نسبت به لایحه اولیه، چقدر به درآمدهای مالیاتی‌اش اضافه کرده است. او گفت: «در اصلاحیه بودجه سال آتی، ۲۵هزار میلیارد تومان از طریق افزایش مالیات به منابع بودجه اضافه شده است.» طبق حرف‌های خانلو، دولت در مقایسه با لایحه اولیه بودجه سال ۱۴۰۰ ده‌درصد به درآمدهای مالیاتی‌اش اضافه کرده است. در لایحه اولیه مجموع درآمدهای دولت از محل مالیات ۲۴۸ هزار میلیارد تومان بود که نسبت به سال ۹۹ نزدیک به ۷۰ درصد بیشتر است. خانلو گفته که این افزایش در موارد زیر اتفاق افتاده است:
* ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از این منابع مربوط به مالیات اشخاص حقوقی
* ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر درآمد
* ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر ثروت
* هزار و ۹۰ میلیارد تومان مربوط به مالیات بر ارزش‌افزوده بوده.
*** سهم مردم باز هم بالا رفته؟
وقتی لایحه اولیه بودجه به مجلس تقدیم شد معلوم شد که دولت در زمینه دریافت مالیات از حقوق و درآمدها رشد قابل توجهی برای خودش پیش‌بینی کرده، همان موقع توضیح داده شد که این افزایش به دلیل جهش نسبتا زیاد حقوق کارکنان دولت و پیش‌بینی‌ای است که از جهش حقوق کارکنان بخش خصوصی می‌شود.
در واقع دولت از یک طرف با تصمیمی که برای افزایش ۲۵درصدی حقوق کارکنان خودش گرفته بود و پیش‌بینی تقریبا همین میزان افزایش برای کارکنان بخش خصوصی و از طرفی قرار دادن سقف حقوق چهار میلیون تومان برای معافیت مالیاتی، پیش‌بینی کرده بود که مالیاتی که مردم خواهند پرداخت به طرز قابل توجهی زیاد می‌شود و برای این درآمد برنامه‌ریزی کرده بود چون با افزایش ۲۵درصدی، تعداد کسانی که حقوق بالای چهار میلیون می‌گرفتند بسیار کم می‌شد.
حالا که خانلو گفته قرار است ۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان دیگر هم به درآمدهای مالیاتی دولت از محل درآمدها اضافه شود برای خیلی‌ها این سوال پیش آمده که این افزایش به چه شکل خواهد بود آیا قرار است درصد مالیات بر درآمد افزایش پیدا کند؟ حقوق‌ها بیشتر شده و تعداد افراد مالیات دهنده بالا برود یا تعداد افراد بیشتری استخدام شده و به این ترتیب درآمدهای مالیاتی هم بیشتر شود؟
این سوال برای بعضی از نماینده‌های مجلس از جمله علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه هم پیش آمده و او گفته که دولت باید در این مورد توضیح بدهد. خانلو در گفت‌و‌گو با هفت صبح تمام این فرضیه‌ها را رد می‌کند و می‌گوید: «موضوع بیشتر به یک محاسبه دقیق‌تر مربوط است.»
او توضیح می‌دهد که از این ۵ هزار و ۵۰۰ میلیاردی که بیشتر شده ۲۱۰۰ میلیارد مربوط به درآمد از مستغلات است، ۱۰۰۰ میلیارد کارکنان بخش خصوصی و ۲۵۰۰ میلیارد هم حقوق کارکنان بخش دولتی. اما این به معنی بالاتر رفتن درصد مالیات، افزایش بیشتر از ۲۵درصد حقوق یا استخدام افراد جدید نیست بلکه به این دلیل اضافه شده که دولت دقیق‌تر حساب و کتاب کرده است. در واقع وقتی لایحه بودجه قبلی تدوین شده بسیاری از احکام صادر نشده بودند و به طور دقیق مشخص نبوده که چه مقدار به درآمدهای مالیاتی دولت از محل درآمدها اضافه خواهد شد و حالا که مدتی گذشته این درآمد شفاف‌تر شده است.
بخش دیگری از افزایش درآمدهای دولت از محل مالیات، به بخش مالیات بر ثروت مربوط است. خانلو در این مورد هم اینطور توضیح می‌دهد: «عمده افزایش درآمد دولت از این حوزه به مالیات بر نقل و انتقال سهام و مالیات بر خانه‌های خالی است. وقتی لایحه اولیه تدوین می‌شد هنوز تکلیف این مسائل روشن نشده بود و هنوز جزئیات قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی مشخص نبود. در مورد نقل و انتقالات سهم هم پیش‌بینی‌ها تا اندازه‌ای تغییر کرده و دولت به این نتیجه رسیده که درآمد بیشتری از مالیات این حوزه خواهد داشت.»
*** خودرو وارد نخواهد شد؟
نکته جالب دیگری که در اصلاحیه لایحه بودجه دیده می‌شود این است که «مالیات بر واردات خودرو» در فهرست افزایش درآمدهای دولت نیست، یعنی دولت هنوز بر تصمیم خودش برای وارد نشدن خودرو خارجی خیلی محکم ایستاده است.وقتی دولت لایحه اولیه را به مجلس فرستاد ۲ هزار میلیارد تومان به عنوان درآمد از محل مالیات بر واردات خودرو در نظر گرفته بود، این رقم یعنی دولت فقط دریافت مالیات از همین حالا خودروهایی که در گمرک مانده‌اند محاسبه کرده و هیچ برنامه‌ای برای واردات بیشتر خودرو نداشته است.
این بخش از لایحه با مخالفت نماینده‌های مجلس در کمیسیون تلفیق مواجه شد و آنها ۱۷هزار میلیارد تومان به این رقم اضافه کردند آن هم با این برنامه و پیش‌بینی که خودروهای لوکس و دست دوم اجازه واردات از مناطق آزاد را پیدا کنند. موضوعی که با واکنش دولت مواجه شد و محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در صحن علنی مجلس خطاب به نماینده‌ها گفت:
«من یک سوال از شما دارم؛ شما که مجلس انقلابی هستید چرا اجازه دادید برای دریافت ۱۷هزار میلیارد تومان درآمد، خودروهای لوکس وارد کشور شود؟ مگر واردات آنها ممنوع نبود؟! شما که به بخش فرودست متعهد هستید چه پاسخی برای آنها خواهید داشت؟ چه کسانی پشت این خودروها هستند؟ آیا به نرخ ارز فشار وارد نمی‌شود؟» حالا بررسی اصلاحیه لایحه بودجه نشان می‌دهد که دولت آن ۱۷هزار میلیارد را حذف کرده و بر تصمیم خودش برای وارد نشدن خودرو به ایران ایستادگی کرده است.
