مکافات تحریم‌ها برای سایت آپارات
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | دامین سرویس اشتراک ویدئوی آپارات ناگهان از دسترس خارج شد. یک: ظهر دیروز وب سایت آپارات کلا از دسترس خارج شد. دقایقی بعد محمد جواد شکوری مدیرعامل آن توئیت کرد:« متاسفانه به دلیل اعمال تحریم‌های بین‌المللی از طرف شرکت ثبت‌کننده دامین، آپارات بدون اطلاع قبلی، ناگهان از دسترس خارج شد.
در حال انتقال به شرکت ثبت دامنه جدید هستیم، امیدواریم این فرآیند بیش از یک روز زمان نبرد.» از دست رفتن آپارات برای کاربران و رسانه‌ها و حتی استارتاپ‌های داخل کشور اتفاق مهیبی است. چرا؟ چون این سایت عملا بعد از فیلترینگ یوتیوب، سرویس اصلی اشتراک ویدئو در فضای مجازی ایران است.
یعنی نه فقط ویدئوهایی که مستقیما روی خود این وب سایت آپلود شده از دست رفته بلکه هر ویدئوی دیگری که با استفاده از افزونه‌ها و از سایت‌های مختلف به آپارات ارجاع داده هم قابل دسترسی نیست. ضمن اینکه این اتفاق برای دومین سایت پربازدید ایران (بعد از گوگل) و تنها سایت ایرانی که توانسته به فهرست ۱۰۰سایت پربیننده جهان راه پیدا کند اصلا خوشایند نیست (البته در حال حاضر آپارات در رتبه ۱۰۶ الکسا است).
* دو: تلاش ما برای گفت‌وگو با محمد جواد شکوری، مدیرعامل آپارات به جایی نرسید اما سایت زومیت به نقل از او نوشته: «نیمه شب گذشته ایمیلی از شرکتی که در آن ثبت دامنه انجام شده دریافت کرده‌اند و بعد از آن دسترسی به سایت به‌صورت تدریجی مختل شده است و با به‌روزرسانیDNSها دسترسی تمامی کاربران به سایت متوقف خواهد شد. در سال‌های گذشته و با وجود تحریم‌ها هیچگاه شرکت‌های ایرانی فعال روی دامنهcom . با مشکل مواجه نشده‌اند .
از آنجایی هم که سرویس اصلی ما روی این دامنه است و شرکت داخلی برای ثبت این دامنه وجود ندارد مجبور به استفاده از شرکت‌های خارجی در این زمینه هستیم. در حال حاضر برای جلوگیری از هر مشکلی در حال تلاش برای گرفتن سرویس از یک شرکت ثبت‌کننده دامنه اروپایی هستیم که با وجود تحریم از سوی آمریکایی‌ها امکان ارائه سرویس به آن‌ها را دارند. این فرآیند انتقال ممکن است بین ۱ تا ۱۴ روز زمان ببرد.»
* سه: حالا سوال اینجاست از لحاظ فنی چه مشکلی برای آپارات پیش آمده که از قبل قابل پیش‌بینی نبود؟ در این زمینه نظر داود زارعیان کارشناس ارتباطات و از مسئولان شرکت مخابرات ایران را جویا شدیم که او درباره این اتفاق ابراز تعجب کرد و گفت:« ثبت دامین زمان زیادی نمی‌برد و اینکه آپارات در این مدت زمان نسبتا طولانی قابل دسترس نیست موضوع عجیبی است.
مگر اینکه اساسا سرورهای این سرویس داخل ایران نبوده و این محدودیت به وجود آمده چون حتی در زمان قطعی اینترنت هم دسترسی به سایت‌های داخلی مشکلی نداشت.» در مقابل اما نوید رجایی‌پور، کارشناس فضای مجازی در گفت‌وگو با هفت صبح این فرضیه که سرورهای آپارات در داخل کشور نیستند را رد کرد و توضیح داد:« سرورهای آپارات داخل کشور هستند و شما الان وقتی جست‌وجو می‌کنید هم اسم آپارات بالا می‌آید. مشکل فعلی آپارات قبلا برای سایت‌های دیگری هم پیش آمده.
مسئله اینجاست که برای ثبت دامین‌های بین‌المللی کلا دو شرکت مادر وجود دارد و مابقی شرکت‌هایی که ما از آن ها دامین می‌خریم عملا به همان شرکت‌های مادر متصل هستند. حالا گاهی پیش می‌آید که آن شرکت واسطه به خصوص اگر آمریکایی باشد به علت تحریم‌ها دسترسی به آن دامین را مسدود می‌کنند. البته معمولا با اطلاع قبلی این کار را انجام می‌دهند و به همین دلیل الان به سایت‌هایی که جدیدا قصد ثبت دامین دارند گفته می‌شود که در اطلاعات دامین مشخص نکنید که از ایران هستید و آدرس و مشخصات از ایران ندهید.»
مدیر پرشین بلاگ در پاسخ به این سوال که چرا دامنه ir. از ابتدا مبنای کار آپارات قرار نگرفته گفت:«سایت‌ها یا استارتاپ‌هایی که بخواهند در الکسا رتبه بالایی داشته باشند و با گوگل کار کنند بهتر است روی دامنه com. فعالیت کنند چون دامنه ir. محدودیت‌های بیشتری دارد. به همین دلیل دامنه ir. را هم شرکت‌ها متصل می‌کنند به همان دامین com. و شرکت ری سلر هم وقتی دامنه یک سایت را مسدود می‌کند کل دسترسی آن به ستینگ را می‌بندد و DNS ها را نمی‌توانید تغییر دهید. بنابراین برای انتقال به یک دامین جدید باید با خود شرکت ری سلر مذاکره کنید و به همین دلیل کار یک مقدار زمان می‌برد. البته من پیش‌بینی می‌کنم به زودی دامین ir. آپارات فعال می‌شود و com. هم ظرف یک روز در دسترس قرار می‌گیرد.»
* چهار: وب سایت آپارات متعلق به یک هلدینگ به نام فناوران ایده‌پرداز صبا یا صبا ایده است که از سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شده و سرویس‌های دیگری مثل کلوب، میهن بلاگ، صبا ویژن و فیلیمو را هم در اختیار دارد. دفتر مرکزی این هلدینگ در محله ظفر تهران قرار دارد و مدیرعامل آن محمد جواد شکوری مقدم است. یکی از سایت‌های خارجی ارزش دامین آپارات را بیش از ۱۴۰میلیون دلار تخمین زده. آپارات در حال حاضر میزبان ۱۱ میلیون ویدئو است و ۳۶میلیون بار بازدید ماهانه دارد.
ضمن اینکه اپلیکیشن آن ۵٫۵میلیون بار موبایل‌ها و تبلت‌ها نصب شده است. شکوری مقدم در توئیتی که بعد از محدودیت دسترسی اخیر منتشر کرد اشاره‌ای هم به گرفتاری‌های داخلی‌اش داشت و از هشتگ چوب دو سر طلا استفاده کرد. شکوری مقدم چندی پیش به علت انتشار بعضی ویدئوها روی این سرویس بازداشت شده بود و با وثیقه ۵۰۰میلیونی آزاد ش
