معجزه خرید پله‌ای در بورس برای کاهش ریسک معاملات
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | کی دست به خرید سهام بزنیم؟ سوال مهمی که شاید بتوان بی‌خیال جواب آن شد. اگر بدانیم چه زمانی بهترین وقت برای خرید سهام است، ۹۰درصد مشکلات‌مان حل می‌شود اما مشکل اینجاست که خیلی اوقات نمی‌توان با اطمینان زمان خوبی برای خرید سهام پیدا کرد. این مشکل وقتی حاد می‌شود که بازار هم کلی نوسانی باشد و شاهد تشکیل صف‌های خرید و فروش یک روز در میان باشیم.
بورس در هفته‌های اخیر تقریبا همین رفتار را از خود نشان داده و تصمیم‌گیری برای خرید سهام ارزنده را سخت کرده است. گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها نشان می‌دهد هنوز می‌توان به برخی نمادها امید داشت اما وقتی یک روز با صف خرید و یک روز با صف فروش مواجهیم، چه کاری از دست‌مان برمی‌آید؟ در چنین شرایطی احتمالا خرید و فروش پله‌ای بتواند گزینه مناسبی برای کاهش ریسک معاملات و ساده کردن تصمیمات باشد. البته منظورمان خرید پله‌ای در قیمت‌های مختلف نیست، بلکه در اینجا می‌خواهیم از خرید پله‌ای در زمان‌های مختلف صحبت کنیم.
خرید پله‌ای در زمان‌های مختلف
حالتی را در نظر بگیرید که با بررسی گزارش‌های مالی شرکت‌ها متوجه عملکرد قابل توجه یک نماد خاص شده‌اید و از نظر بنیادی حدس می‌زنید سهام شرکت مورد نظر گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد. ولی در شرایطی که هر هفته قیمت سهام ۱۰درصد جابه‌جا می‌شود، لحظه ورود به سهم حتی برای آنهایی که دید بلندمدت دارند مهم است. برای همین در چنین شرایطی باید دست به دامن روش‌هایی شویم که بتواند از سرمایه‌مان در برابر نوسانات روزانه محافظت کند.
یکی از این روش‌ها خرید پله‌ای در زمان‌های مختلف است. برای مثال اگر می‌خواهید ۲۰میلیون تومان از یک سهم بخرید، به جای اینکه کل این مبلغ را در روز اول خرید کنید، آن را به ۴۰قسمت مساوی تقسیم و هر روز به اندازه ۵۰۰هزار تومان سفارش خرید ارسال کنید. در چنین شرایطی بعد از پایان ۴۰روز کاری که تقریبا معادل یک ماه و نیم است، شما کل سرمایه مورد نظر یعنی ۲۰میلیون تومان را برای خرید سهام خرج کرده‌اید. با این تفاوت که دیگر برایتان اهمیتی ندارد قیمت سهام در طول این مدت چقدر نوسان داشته.
خرید پله‌ای چطور ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد؟
با استفاده از استراتژی خرید پله‌ای عملا فرآیند خرید سهام یک ماه و نیم طول کشیده و در نهایت میانگین قیمت تمام شده سهام در پرتفوی شما معادل میانگین ۴۰روز کاری خواهد بود. برای مثال اگر سهامی با قیمت دو هزار تومان، هر روز ۱۰تومان کاهش قیمت پیدا کند، بعد از ۴۰روز به هزار و ۶۰۰تومان خواهد رسید. در چنین حالتی اگر از ابتدا ۲۰میلیون تومان سهم به صورت یکجا خریده باشید، در پایان روز چهلم حدود چهار میلیون تومان ضرر خواهید کرد.
در حالی که اگر روزی ۵۰۰تومان سهام بخرید، در نهایت قیمت تمام شده سهام هزار و ۸۰۰تومان خواهد شد و در چنین حالتی به جای چهار میلیون، حدود دو میلیون تومان ضرر می‌کنید. اصطلاحا با این کار میانگین کم کرده‌اید و ضرر کمتری را پشت سر گذاشته‌اید. در حالت معکوس هم این روش می‌تواند مفید باشد. چراکه اگر شما در روز اول از ترس ریزش بازار دست به خرید نزنید و در ادامه شاهد بازار صعودی باشید، ممکن است افسوس بخورید اما در روش خرید پله‌ای، تا حدودی با روند صعودی بازار همراه خواهید بود و از سود افزایش قیمت‌ها بی‌بهره نمی‌مانید.
بهترین نمادها برای خرید پله‌ای
استراتژی خرید پله‌ای شاید برای خیلی از نمادها قابل اجرا نباشد. چراکه در این روش شما باید هر روز بتوانید بخش کوچکی از سرمایه خود را به سهام تبدیل کنید. ولی اگر نمادی بازارگردان نداشته باشد و به صورت مداوم برایش صف تشکیل شود، در پیاده کردن این استراتژی به مشکل خواهید خورد. چراکه در روزهای مثبت بازار که برای سهم صف خرید تشکیل شده، امکان خرید سهام نخواهید داشت. برای همین بهتر است قبل از اینکه دست به خرید پله‌ای بزنید، با بررسی سابقه معاملات نگاهی به عملکرد بازارگردان‌ها بیندازید و ببینید چقدر در جلوگیری از تشکیل صف موفق عمل کرده‌اند.
عموما نمادهایی که حجم بازار بالایی دارند و روزانه ده‌ها میلیارد تومان از سهام آنها دست به دست شود، احتمالا گزینه خوبی برای اجرای استراتژی خرید پله‌ای باشند. توجه داشته باشید که این استراتژی بیشتر به کار کسانی می‌آید که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند و می‌خواهند ریسک نوسانات روزانه قیمت سهام را حذف کنند. به همین خاطر اگر سهامدار کوتاه‌مدت هستید، چه بهتر که از همین نوسانات روزانه بازار برای خودتان سود بسازید و به فکر خرید پله‌ای نباشید.
تفاوت خرید پله‌ای در قیمت و زمان
در کنار استراتژی خرید پله‌ای در زمان‌های مختلف، برخی کارشناسان از استراتژی دیگری برای خرید پله‌ای در قیمت‌های مختلف استفاده می‌کنند که تا حد زیادی حرفه‌ای‌تر است. در این روش سرمایه‌گذار وقتی تصمیم به خرید می‌گیرد، نقاط حمایت و مقاومت سهام را در چند پله مختلف پیدا می‌کند. در اولین خرید بخشی از سرمایه خود را وارد سهام می‌کند و بعد از رسیدن قیمت به نزدیکی هر کدام از حمایت‌ها و مقاومت‌ها، مجددا دست به خرید یک پله دیگر می‌زند.
چراکه در نزدیکی حمایت و مقاومت ممکن است قیمت سهام روند معکوس به خود بگیرد یا روند فعلی را با قدرت ادامه دهد. در صورتی که مورد اول اتفاق بیفتد، خیالتان راحت خواهد بود که تنها بخشی از سهام مورد نظر را در قیمت بالا خریده‌اید و پله‌های دیگر قیمت پایین‌تری داشتند. در صورتی که مورد دوم اتفاق بیفتد، شما بهترین زمان را برای خرید سهام با بالاترین سود انتخاب کرده‌اید. این یعنی بازی دو سر برد!
