مسئله مبهم آزادی بیان
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | تعطیل شدن یا آنطور که رسانهها اشاره کردند، لغو پخش زنده سه برنامه شبکه افق، یعنی برنامههای جهانآرا، عصرانه و ثریا باعث شده که دیروز اصولگرایان کمپین سنگینی را در شبکههای مجازی علیه دولت اجرا کنند و بگویند فشارهای دولت باعث این اتفاق بوده است. اما فارغ از اینکه آیا واقعا دولت چنین توانی دارد که بتواند صداوسیما را ملزم به این کار کند یا نه؛ خوب است که در مورد خود این شبکه یعنی شبکه افق کمی بیشتر بدانیم.
شبکه افق در روز ۱۳ خرداد ماه ۱۳۹۳ پخش برنامههای خود را آغاز کرد و نهایتا در روز ۸ اسفند ۱۳۹۳ به صورت رسمی افتتاح شد. نکته مهم در مورد این شبکه آن بود که در افواه رسانهای گفته میشد که برنامههای این شبکه تلویزیونی در واقع به صورت برون سپاری تهیه میشود و یک نهاد انقلابی - نظامی از طریق موسسات فرهنگی خود، تامین محتوای این شبکه را به عهده دارد. هر چند بعدها این ساز و کار تغییر کرد.
اما شاید این نکته هم اساسا اهمیتی نداشته باشد. به هر حال، نهادهای مختلف ممکن است در یک رابطه حاکمیتی با صداوسیما اقدام به تامین محتوا کنند و این سازمان نیز به عنوان پخش کننده این محتوا را پخش کند. پس در مورد افق ماجرا چیست؟مسئله آزادی بیان در ایران، در واقع مسئلهای منوط به عدالت است. یعنی چه؟
یعنی جامعه از این در رنج است که چرا عدهای میتوانند هرچه به ذهنشان درست میآید را بگویند و افراد دیگر چنین امکانی ندارند. مثلا در مورد افق، مسئله اصلی این است که اگر افق حق دارد که محتوای خود را از طریق بستر تلویزیون منتشر کند؛ چرا دیگران چنین حقی ندارند؟ طبیعی است که در اینجا منظور ما از دیگران، نهادهای غیرقانونی نیست.
مسئله اصلی در مورد افق این نیست که چرا کوشکی در فلان برنامه این حرف را زد یا طالب زاده در همان برنامه حرف تلخ دیگری زد یا اینکه مجری / کارشناس آن به بخشی از این ملت گفته از ایران بروید(هر چند خودشان میگویند منظورشان مسئولین بودهاند). مسئله این است که اگر این افراد حق دارند این سخن را بگویند چرا مثلا دیگر گرایشات مجاز سیاسی ایرانی جایی در تلویزیون ندارند که بتوانند برنامهای بسازند و نقطه مقابل آن حرفها را بزنند.
اگر حالا امیرحسین ثابتی و علی نادری از اعضای رسانهای جبهه پایداری در افق تریبون دارند؛ چرا محمد قوچانی یا عباس عبدی نمیتوانند برنامهساز این شبکه باشند؟ (دقت کنید که گفتم برنامهساز و نه میهمان برنامه!)دوستانی که از دیروز در حال غصه خوردن برای آزادی بیان هستند؛ خوب است که کمی هم به این سوالات فکر کنند.
آزادی بیان، محصول محیطی نیست که فقط یک عده بتوانند در آن صحبت کنند. اگر صداوسیمایی ساختید که در آن همه جناحهای قانونی این مملکت میتوانستند برای مردم برنامه بسازند، آن وقت ما قطعا توی دهان هر کسی خواهیم زد که بخواهد به برنامهای چپ نگاه کند ولی تا آن زمان نرسیده، دفاع کردن از شما، دفاع کردن از آزادی نیست؛ دفاع کردن از انحصار رسانهای است که سالها در دست شما مانده است.