مروری بر واکنش ۴چهره شناختهشده چپ جهانی به جنگ غزه
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی| جنگ در غزه که امروز وارد روز چهلم شده است؛ واکنشهای وسیعی را در سطح جهانی برانگیخته است. همین هفته در لندن، پایتخت کشوری که اساسا کل ماجرای فلسطین را در دهه چهل میلادی ایجاد کرده، به گفته پلیس ۳۰۰هزار نفر و به گفته برگزارکنندگان تظاهرات ۵۰۰هزار نفر به خیابان آمدند و در حمایت از مردم فلسطین شعار دادند و واکنش منفی وزیر کشور به این تظاهرات باعث شد که او از کابینه دولت اخراج شود.
در این میان، چهرههای بهاصطلاح «چپ» که همواره به دلایل متعدد ازجمله همسویی اسرائیل با آمریکا، با رژیم اشغالگر زاویه داشتند نیز وارد گود شدند و در این زمینه موضع گرفتند ولی مواضع برخی از این چهرهها با آنچه از آنان توقع میرفت، متفاوت بود و همین موضوع باعث شد که اظهارات آنان که معمولا از سوی رسانههای اصولگرا بازتاب پیدا میکند، بازتاب چندانی نداشت. در اینجا نگاهی داریم به مواضع چهار چهره معروف چپ در جهان در مورد آنچه از هفت اکتبر به اینسو در سرزمینهای اشغالی گذشته است.
برنی سندرز
سناتور ۸۲ساله آمریکایی که رای او معمولا همراه با دموکراتهاست و حتی در فراکسیون آنان شرکت میکند و در انتخابات مقدماتی این حزب هم حضور داشت ولی از فرط چپ بودن (البته در اتمسفر سیاسی آمریکا) مستقل بهحساب میآید. سندرز دستکم یک بیانیه در این زمینه صادر کرد و یک مصاحبه با سیانان که هر دوی آنها برای کسانی که با توجه به مواضع ضداسرائیلی او در گذشته تصور میکردند او موضعی معتدلتر داشته باشد بسیار تعجبآور بود.
در بیانیه نخست او که 10 روز بعد از واقعه اولیه منتشر شد او ابتدا با ادبیاتی تند عملیات حماس و سپس بدون اشاره به اسرائیل، بمباران بیمارستان المعمدانی را محکوم کرد و سپس خواهان کمکهای بشردوستانه شد و در مصاحبه با سیانان، او با وجود آنکه گفت اولویت اول، توقف بمباران است، در جملهای عجیب گفت: نمیدانم آتشبس با سازمانی مثل حماس ممکن است یا نه!
اسلاوی ژیژک
ژیژک ۷۴سال سن دارد و در اسلوونی بهدنیا آمده است. در سالهای دهه ۷۰ در برخی محافل روشنفکری نام او مطرح میشد ولی توجه عمومی به او از ابتدای دهه هشتاد آغاز شد. ژیژک تا بهحال دو مقاله، دو مصاحبه و یک سخنرانی در مورد ماجرای جدید در فلسطین انجام داده که با روحیه پرکاری که از او سراغ داریم همخوان است.
همچنین یکی از این سخنرانیها در مراسم افتتاحیه نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانكفورت جنجالی شد که باز هم با روحیه ژیژک همخوانی دارد. اما حرف او چیست؟ ژیژک با ادبیات تندی اقدامات حماس را محکوم کرده است و حتی این موضوع در روزنامه اسرائیلی اورشلیم پست هم بازتاب داده شده ولی در همان مقاله هم ایده اصلی او این است که این اقدامات در خلأ اتفاق نیفتاده و باید زمینه چنین اقداماتی را هم در نظر گرفت.
از سوی دیگر رفتهرفته که از حادثه اولیه فاصله گرفتیم و شاهد جنایات وسیعتر اسرائیل شدیم؛ او حرفهای دیگری هم به زبان آورد و مثلا گفت که کسانی هستند که میگویند باید برای فهم این حادثه به ریشههای آن یعنی اقدامات اسرائیل توجه کنیم و کسان دیگری هستند که گروه اول را تروریست میخوانند و این یک فاجعه اخلاقی است.
او روند اسرائیل و بهطور مشخص دولت نتانیاهو را نوعی حرکت به سمت دیکتاتوری دانست و گفت که نمیفهمد اسرائیل با این رفتارهای جنگی بهدنبال چه هدفی است و آیا فکر نمیکند که بعد از این حملات شاهد چه موجی از یهودستیزی در جهان خواهیم بود؟ او همچنین اقدام نمایشگاه بینالمللی فرانکفورت در لغو جایزه برای یک نویسنده فلسطینی را هم بهشدت محکوم کرد
که همانطور که گفتیم جنجالی شد و رئیس نمایشگاه مجبور شد بلافاصله بعد از او روی سن برود و در این زمینه توجیهات خود را مطرح کند. جالب است بدانید که ژیژک بهقدری در ایران طرفدار دارد که کل سخنرانی او در افتتاحیه نمایشگاه فرانکفورت حالا زیرنویس شده و در یک کانال یوتیوب فارسی قابل دسترس است.
جرمی کوربین
جرمی برنارد کوربین ۷۴ساله، رهبر سابق حزب کارگر بریتانیا از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ است و آنقدر از فلسطین دفاع کرده که به یهودستیزی متهم شده و حتی گفته شده که حزب کارگر دیگر او را بهعنوان نامزد در انتخابات بعدی تعیین نخواهد کرد. با این حال اگر به صفحه توئیتر او سر بزنید خواهید دید که کوربین در تظاهراتهای مختلفی که در لندن در دفاع از فلسطین برگزار شده شرکت کرده است.
حتی در روز هفتم اکتبر او با این ادبیات موضع گرفته که در کمتر سیاستمدار غربی مشابه آن دیده شده است: «رویدادهای در حال وقوع در اسرائیل و فلسطین عمیقاً نگرانکننده است. ما به آتشبس فوری و کاهش تنش فوری نیاز داریم و ما به راهی برای خروج از این چرخه غمانگیز خشونت نیاز داریم: پایان دادن به اشغال تنها وسیله دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار است.»
البته که او سه روز بعد در توئیتی حمله به غیرنظامیان در اسرائیل را هم محکوم کرد ولی همچنان در صف اول چهرههای چپ در حمایت از فلسطین ایستاده است. آن قدر که روزنامه تایمز چاپ لندن در پادکستی چهل دقیقهای او را به اصطلاح به چهارمیخ کشید که چرا یک روز در گذشته به حماس گفته است «دوستان ما» و آنقدر که حتی بعد از پانزدهبار پرسش مکرر پیرز مورگان، مجری معروف بینالمللی حاضر نشد حماس را یک گروه تروریستی بداند.
مایکل مور
کارگردان ۶۹ساله آمریکایی را با کارهایش در نقد جهان سرمایهداری میشناسیم. از «بولینگ برای کلمباین» در نقد آزادی اسلحه در آمریکا که در سال ۲۰۰۲ جایزه اسکار بهترین فیلم مستند بلند را گرفت تا «فارنهایت ۱۱/۹» در مورد یازده سپتامبر که پردرآمدترین مستند باکس آفیس آمریکا شد.
مور در نامهاي تند و تیز به دوستان یهودی و مسلمانش كه آن را در وبسایت خود در روز ۱۷اکتبر منتشر کرد، چنين نوشت که «هیچکس نمیخواهد صبح شنبه با هزاران یهودی مرده در خیابان بیدار شود. در هر جای جهان. شرم!» ولی بعد از آن با ادبیات تندی موضع غربی در مورد فلسطین را نقد کرد و نوشت: «پسرعموها! (منظور مسلمانان و یهودیهاست و به این دلیل این نسبت را داده که همه از نسل پیامبران ابراهیمی هستند) دست بکشید! دیوانگی است!
تنها دشمن واقعی شما در ۲۰۰۰ سال گذشته «مسیحیان» سفید بوده و هستند! از بومیان آمریکا بپرسید. از هر سیاهپوست آمریکایی بپرسید. از مکزیکیها بپرس. از مردمان بومی امپراطوری بریتانیا… فلسطینیها زمین، آب، باغات میوه شما را نگرفتند. آنها با شما در همان پیامبران شریک هستند.
آنها حُمُص (نوعی غذای مدیترانهای) میخورند و شما هم حمص میخورید… شما به یک باند فاشیست اجازه دادهاید که مسلط شوند، گروهی از قاتلان که به دنبال نسلکشی هستند… چرا نتانیاهو ارتش را از مرز غزه عقب کشید؟ برای ۶ تا ۱۸ساعت هیچ کمکی نرسید. مردم را رها کردند تا ذبح شوند…
بسیاری از اسرائیلیها اکنون حقیقت ۷ اکتبر را میدانند… بانک این کشتار ایالات متحده است و… شهروندان کشور من باید از صداهای علیه نسلکشی در اسرائیل حمایت کنند.» مور تاکنون دو پادکست هم منتشر کرده و یک مصاحبه هم با الجزیره انگلیسی و یک سخنرانی دیگر هم در این زمینه انجام داده است.