مردان با نفوذ سه نهاد صنفی قدرتمند ایران
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | دوشنبه صبح احمد خرم، رئیس سازمان نظام مهندسی، مهمان یک برنامه تلویزیونی بود و نسبت به وضعیت ایمنی ساختمان‌های شهر هشدار می‌داد. مناسبت حضور او در صداوسیما سالروز حادثه تلخ پلاسکو بود. خرم با بیان اینکه ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد مشابه پلاسکو در تهران وجود دارد که در مقابل حریق ایمن نیستند، توضیح داد که تعداد واحدهای در معرض خطر زلزله در تهران ۱۰ برابر این مقدار و بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار مورد است.
رئیس سازمان نظام مهندسی تاکید کرد که در بیان این آمارها احتیاط صورت می‌گیرد تا مردم نگران نشوند، اما باید به مردم حقایق را گفت. بخش زیادی از ساختمان‌های تهران به علت وجود آب‌های زیرزمینی با یک زلزله ۶٫۵ تا ۷ ریشتری به طور کامل ویران خواهد شد. در سال‌های اخیر کمتر شاهد بودیم که یک مقام صنفی مثل رئیس سازمان نظام مهندسی در صداوسیما حاضر شود، به‌خصوص چهره‌ای مثل احمد خرم که یک چهره اصلاح‌طلب است و دوران وزارت او در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ هم به دلایل مختلف جنجالی شده بود.
این نهادهای صنفی مثل نظام مهندسی ساختمان و نظام پزشکی و کانون وکلا اگرچه به لحاظ هویتی مستقل هستند، اما ترکیب هیأت‌مدیره و روسای آنها معمولا متاثر از مشی سیاسی دولت‌ها تغییر می‌کند. در دوره حاضر اما هر سه نفر؛ خرم و ظفرقندی و مالکی مدت‌زمان زیادی نیست که به ریاست سه نهاد صنفی قدرتمند ایران رسیده‌اند و احتمالا با تغییر دولت هم تا زمان انتخابات بعدی هیأت‌مدیره‌ها و مجامع استانی و کشوری، کرسی ریاست خود را حفظ خواهند کرد.
*** احمد خرم / رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور / شروع فعالیت از دی‌ماه ۱۳۹۸
احمد خرم پارسال بعد از کسب آرای لازم در شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی و با پیشنهاد وزیر راه و شهرسازی با حکم رئیس‌جمهور به مدت سه سال به عنوان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور منصوب شد. او بلافاصله پیش از این دوره هم به مدت حدود یک سال رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران بود.
او بعد از یک دوره پرتنش بین سازمان نظام مهندسی ساختمان و عباس آخوندی، وزیر وقت راه و شهرسازی، سکاندار سازمان نظام مهندسی تهران شده بود. آخوندی آن زمان پروانه اشتغال قربانخانی، رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی تهران را باطل کرده بود و فرج‌الله رجبی، رئیس سابق نظام مهندسی ساختمان کشور هم با تمدید نشدن پروانه اشتغال، شانس حضور در انتخابات هیأت‌مدیره‌های استانی را از دست داده بود.
دوره مدیریت خرم در نظام مهندسی اما نسبتا آرام و بی‌حاشیه بود، علی‌رغم اینکه اوایل انتخاب او احمد توکلی در کسوت رئیس دیده‌بان شفافیت خواستار عدم صدور حکم او از سوی رئیس‌جمهور شده بود. خرم از منتقدان عباس آخوندی بود و وزارت او را خسارت‌بار توصیف کرده بود که آخوندی هم البته تا مهرماه ۹۷ بیشتر در دولت مشغول به کار نبود.
هرچند که این دو نفر در مخالفت با مسکن مهر با هم اشتراک‌نظر دارند. دوران وزارت احمد خرم در دولت اصلاحات اما حاشیه کم نداشت. او از سال ۸۰ تا ۸۳ وزیر راه و ترابری بود که بعد از روی کار آمدن مجلس اصولگرای هفتم اولین وزیری بود که توسط این مجلس استیضاح شد. زاکانی و توکلی و نادران و کوچک‌زاده آن زمان مهم‌ترین مخالفان او بودند. حاشیه‌هایی که در زمان افتتاح فرودگاه امام خمینی پیش آمد هم در دوره وزارت خرم بود.
بعدها او در مصاحبه‌ای با روزنامه همشهری در مورد وقایع آن روزها گفته بود: «به من هشدار داده بودند. به من گفته بودند که بینی‌ات را به خاک می‌مالیم. خب مالیدند و تمام شد و رفت». احمد خرم پیش از وزارت، سابقه استانداری استان‌های خوزستان و هرمزگان و همدان را هم داشت. این چهره اصلاح‌طلب متولد ۱۳۲۸ و فارغ التحصیل دانشکده فنی تبریز است.
*** محمدرضا ظفرقندی / رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور / شروع فعالیت از بهمن‌ماه ۱۳۹۷
در انتخابات سازمان نظام پزشکی که در تابستان ۱۳۹۶ برگزار شد، چهره‌های اصلاح‌طلب دست‌بالا را داشتند و پیروز شدند. نفر اول تهران در گروه پزشکی با اختلاف آرای بالا، ایرج فاضل بود، نفر دوم محمدرضا ظفرقندی و نفر سوم علی‌اصغر پیوندی.
به‌این‌ترتیب ایرج فاضل رئیس کل نظام پزشکی شد، ظفرقندی به شورای‌عالی نظام پزشکی رفت و پیوندی هم دو ماه بعد رئیس سازمان هلال‌احمر شد. مدتی بعد کل این ترکیب دستخوش تغییرات غیرمنتظره‌ای شد. ایرج فاضل درحالی‌که بقیه همکارانش مخالف بودند، از ریاست نظام پزشکی استعفا داد. سرپرست شورای‌عالی؛ یعنی محمدرضا ظفرقندی به‌ناچار سرپرست نظام پزشکی شد و کمی بعد رسما ریاست این سازمان به او محول شد.
مدتی بعد هم علی‌اصغر پیوندی از هلال‌احمر و نظام پزشکی استعفا داد. پیوندی البته در همین مقطع دست‌کم دومرتبه بازداشت شد و چندی پیش باشگاه خبرنگاران جوان مدعی شد که او به ۱۲ سال حبس و انفصال از خدمات دولتی محکوم شده است. به سرنوشت سه نفر دیگر از ۱۰ نفر برتر انتخابات ۹۶ نظام پزشکی هم اشاره کنیم جالب است. نفر دهم سیدتقی نوربخش بود. او تقریبا همان روزها که بحث استعفای ایرج فاضل داغ بود، در کسوت رئیس سازمان تامین اجتماعی به گرگان سفر کرده بود که در یک سانحه تصادف درگذشت.
نفر پنجم از لیست هم مصطفی معین، وزیر علوم دولت اصلاحات بود که بعد از جابه‌جایی ظفرقندی، رئیس شورای‌عالی نظام پزشکی شد. یکی از دیگر نفرات برگزیده هم رحمت‌الله حافظی بود که آن روزها در شورای شهر با تغییر رویکرد سیاسی و مواضع شفافش حسابی سر زبان‌ها بود، اما در یک تصمیم عجیب تصمیم گرفت در دوره بعدی شورای شهر کاندیدا نشود و در اوج محبوبیت، عامدانه از دنیای سیاست فاصله گرفت و ترجیح داد دور از هیاهوهای دنیای سیاست به طبابت بپردازد.
محمدرضا ظفرقندی، فوق‌تخصص جراحی عروق و استادتمام دانشگاه علوم پزشکی تهران هم معمولا با جناح‌های سیاسی خیلی گلاویز نمی‌شود، هرچند که از نظر مشی سیاسی یک اصلاح‌طلب شش‌دانگ محسوب می‌شود. در یک سال اخیر اما به واسطه شیوع کرونا او مثل همکارانش بیشتر در اخبار و رسانه‌ها حضور دارد، به‌خصوص در روزهای اخیر که در نامه‌نگاری‌های متعددش به رئیس‌جمهور و مسئولین وزارت بهداشت مصرانه می‌گوید باید زودتر برای گروه‌های پرخطر و کادر درمان واکسن خریداری شود. او یکی از اولین افرادی بود که در هفته‌های اول شیوع کرونا با نامه به رئیس‌جمهور تاکید کرد ایده ایمنی جمعیتی مردود است. ظفرقندی متولد ۱۳۳۷ در محله سرچشمه تهران است.
*** جلیل مالکی / رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز / تاریخ شروع فعالیت از تیرماه ۱۳۹۹
جلیل مالکی از تیرماه امسال و در جریان انتخابات هیأت‌رئیسه دوره سی‌ویکم کانون وکلای دادگستری مرکز به عنوان رئیس این کانون انتخاب شد. او در این دوره انتخابات البته با ۱۸۱۷ رای نفر سوم شده بود. حالا جلیل مالکی ریاست نهاد مستقلی را برعهده دارد که لایحه استقلال آن را محمد مصدق در سال ۱۳۳۱ امضا کرده است و تاریخ تشکیل آن به ۱۳۱۴ برمی‌گردد.
البته در سال‌های اخیر در مورد مسئله استقلال حاشیه‌هایی به وجود آمده. دستگاه قضایی سعی دارد دامنه اختیارات و نظارت خود را بر این کانون افزایش دهد و نهادهای موازی‌ای مثل «مرکز وکلا و کارشناسان قوه قضائیه» هم با اختیارات مشابهی قدرت گرفتند. جلیل مالکی متولد ۱۳۴۵ در نهبندان استان خراسان جنوبی است. او دکترای حقوق خصوصی دارد و ریاست دانشکده حقوق دانشگاه آزاد تهران مرکز را هم برعهده داشته، به‌اضافه اینکه عضویت در کمیسیون حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیری کمیسیون حقوق ورزشی کمیته ملی المپیک را هم در کارنامه دارد.
در مورد مشی سیاسی او اطلاع دقیقی موجود نیست، اما به نظر می‌رسد رویکرد معتدلی داشته باشد و قوه قضائیه هم زاویه‌ای با او ندارد، چون نام او در بین ۲۰ وکیلی بود که قوه قضائیه در خرداد سال ۹۷ اعلام کرد برای برعهده گرفتن وکالت مقدماتی پرونده‌های امنیتی صلاحیت دارند. یکی از دغدغه‌های مالکی در این روزها طرحی است که به موجب آن وکالت دادگستری نوعی کسب‌وکار تلقی می‌شود و وکلا با آن مخالف هستند.
