ماه شلوغ محمد‌باقر قالیباف و ابراهیم رئيسی
روزنامه هفت صبح| سریال افتتاح‌های دولت، عمدتا با حضور شخص رئیس‌جمهور و افزایش فعالیت رئيس مجلس در ماه آبان را می‌توان نوعی تمرین برای رقابت در انتخابات مجلس بین دو طیف اصولگرا دانست. دو طیفی که حالا به‌طور مشخص در دو ضلع اصولگرای «مبنا» و «شریان- پایداری» با هم رقابت می‌کنند و مشخص نیست که حدادعادل در «شورای ائتلاف» بتواند آن‌ها را زیر یک سقف جمع کند.
مخصوصا حالا که یک ضلع جدید هم به اضلاع اصولگرایان اضافه شده است. یعنی «جبهه تحول‌خواهان» با محوریت زاکانی که به‌طور مشخص با قالیباف موضع دارد ولی نمی‌خواهد در تیم رئیسی نیز قرار گیرد. ببینیم ماجرا از چه قرار است.
آبان شلوغ قالیباف
مجلس در ماه آبان به‌طور متمرکز روی برنامه هفتم توسعه کار کرد و تا دیروز در این زمینه ۱۸ جلسه در یک ماه برگزار کرد که در آن مصوبات مهمی هم از قبیل: تغییر مدت خدمت سربازی، مخالفت با افزایش نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده، راه‌اندازی سامانه رصد و پایش سبک زندگی مردم، تشکیل سازمان ملی مهاجرت، تغییر سن بازنشستگی و تکلیف دولت به ارائه کالابرگ الکترونیکی برای پنج دهک کمتر برخوردار جامعه به تایید مجلس رسید.
البته ظاهرا تمایل قالیباف این بود که برنامه هفتم را بیشتر به سمت تمایلات خود ببرد ولی تغییراتی که کمیسیون تلفیق در این زمینه انجام داد با مخالفت رئیسی و حتی شایعه نامه او به رهبری باعث عقب‌نشینی مجلس شد. با این حال در میان این مصوبات، دولت قطعا از مخالفت با افزایش مالیات ارزش‌افزوده و تکلیف به ارائه کالابرگ راضی نیست و طرح تغییر مدت خدمت سربازی نیز مخالفت‌هایی در ستاد کل نیروهای مسلح دارد ولی قالیباف به‌هر‌حال آن را دست‌کم در سطح مصوبه مجلس پیش برده است.
قالیباف در این مدت البته در ماجرای غزه نیز خود را دخیل کرد و با ارائه پیام‌هایی به روسای مجالس کشورهای اسلامی و نیز فرستادن گروه‌هایی از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به‌طور مشخص به سه کشور روسیه، عراق و لبنان تلاش کرد که در عرصه دیپلماتیک نیز خودی نشان دهد.
او در حوزه سیاسی در این ماه در دو رویداد مجمع بیداری نیروهای انقلاب اسلامی، تشکل تازه‌ای که او به دبیرکلی محمد‌سعید احدیان، مشاور سیاسی خود راه انداخته و اولین گردهمایی مراکز خیریه و گروه‌های جهادی برتر دانشگاهی سراسر کشور با عنوان «برای ایران» (نامی که نزدیک به شعار انتخاباتی حسن روحانی در سال ۹۶ است) شرکت کرد و در آن، كه حول ایده او یعنی «مدیریت جهادی» تشکیل شده بود، با بیان این‌که مهم‌ترین فضا برای زدن حرف انقلابی فضای کار جهادی است، این جمله را هم گفت: «در گروه‌های جهادی اجازه دهید افراد با هر سلیقه وارد شوند و انقلابی و غیرانقلابی و مومن و غیرمومن نکنید».
او همچنین در مجلس در مورد بحران کمبود شیر‌خشک و عدم توانایی مردم برای گرفتن وام مسکن اظهارنظر و تلویحا از دولت انتقاد کرد و ضمنا نزاعی هم با الیاس نادران (از نمایندگان نزدیک به طیف احمد توکلی) بر سر استعفای او در صحن علنی داشت. اعلام حکم شکایت او از جهانگیری نیز راهی برای اعاده حیثیت او در اتهامات مربوط به فساد و البته تقابل با اصلاح‌طلبان بود همان‌طور که سفرش به شهر قم و ارائه گزارشی از اقدامات مجلس در جلسه شورای‌عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و به‌طور مشخص بیان این‌که طرح حجاب به‌زودی نهایی خواهد شد، اقدامی دیگر علیه این طیف و در جهت اهداف طیف مذهبی و انقلابی بود.
رئیسی؛ آبانی پر از سفر و افتتاح
رئیسی این ماه را با دیدارهای دیپلماتیک آغاز کرد. ابتدا با وزرای خارجه شرکت‌کننده در نشست «گروه همکاری قفقاز» (بخوانید صلح آذربایجان و ارمنستان) دیدار کرد که دیدار او با وزیر خارجه روسیه مهم بود و بعد از آن استوارنامه چند سفیر را دریافت کرد که مهم‌ترین آن سفیر عربستان بود.
در میانه این ماه او به تاجیکستان و ازبکستان سفر کرد و در ازبکستان در اجلاس سران کشورهای اکو شرکت کرد و پس از آن به ریاض سفر کرد و در آنجا ۱۰ پیشنهاد خود برای فلسطین را مطرح کرد و با محمد بن‌سلمان دیدار داشت و البته در بخشی از اجلاس هم چفیه بر گردن داشت که به چشم کاربران انقلابی فضای مجازی آمد. رئيسی در این ماه میزبان نخست وزیر عراق هم بود و با پاپ، امیر قطر، نخست وزیر هند و نخست وزیر نروژ هم تلفنی صحبت کرد.
سفرهای استانی رئيسی در این ماه به کردستان (با افتتاح پروژه راه‌آهن سنندج- همدان و فرودگاه سقز)، چهارمحال و بختیاری (با افتتاح پروژه بن- بروجن) و شهریار (با افتتاح بیمارستان امام خمینی) بود و به‌جز این سه افتتاح ترمینال جدید فرودگاه کیش نیز در این ماه افتتاح شد و در فرودگاه سراوان نیز بعد از ۱۵ سال یک هواپیمای مسافربری به زمین نشست. خبرسازترین دستور رئيسی هم در این ماه استیفای فوری حقوق کاربران و جبران خسارت در پی احراز تخلف سنگین گرانفروشی یکی از سکوهای داخلی بود که بعدا گفته شد این سکو روبیکا بوده است.
چه اتفاقی دارد رخ می‌دهد؟
قالیباف تلاش می‌کند تا با استفاده از ظرفیت مجلس، همچنان به ریل‌گذاری کشور مطابق میل خود و گروهش ادامه دهد ولی از تنش جدی خودداری می‌کند و ظرفیت نظارتی مجلس مانند استیضاح یا سوال را برای مقابله انتخاب نمی‌کند و حتی در زمینه ردصلاحیت‌های همکاران خود نیز به‌صورت علنی اعتراضی نکرده و در موارد خط قرمزی مثل لایحه حجاب مطابق میل گروه‌های مذهبی- انقلابی رفتار می‌کند.
در عین حال او تلاش می‌کند با برخی اقدامات دیپلماتیک و نیز برخی مصوباتی که با دولت یا نهادهای دیگر هماهنگی ندارد و نیز با تشکل‌سازی سیاسی وجهه مستقلی نسبت به دولت بسازد. قالیباف می‌داند که مهم‌ترین تهدید برای او اتهامات فساد است و به همین دلیل با جهانگیری برخورد می‌کند و دیگر تهدید را نزدیک شدن به جبهه پایداری و تندروها می‌داند و از این‌رو با ادبیات خود، از ورود همه افراد با هر سلیقه به کار جهادی سخن می‌گوید و اقدام به ساختن تشکلی مختص خود کرده است.
رئيسی ظهور و بروز صریحی در مسایل سیاسی ندارد و ظاهرا از طریق بازوهای خود مثل وزارت کشور یا بازوهای غیررسمی دیگری، پروژه‌های سیاسی را پیش می‌برد. او از حضور در اجتماعات سیاسی اصولگرایان نیز پرهیز کرده ولی در عوض مجموعه دولت با استفاده از ابزارهایی چون صداوسیما تلاش می‌کند تا با تبلیغات فراوان در مورد سفرهای خارجی او یا حتی نامه‌های همسر او، وجهه دیپلماتیک و جهانی برای او بسازند و از سوی دیگر تلاش می‌کنند تا با افتتاح مستمر طرح‌ها، کارآمدی او و دولتش را نزد افکار عمومی ثابت کنند.
تکیه دیگر آن‌ها بر مردمی بودن رئیسی است و سفرهای استانی و استقبال از او و نیز دستور علیه یک پلتفرم داخلی در این چارچوب قابل ارزیابی است. مجموعه دولت همچنان مهم‌ترین تهدید برای خود را دولت سابق می‌داند و از این‌رو همچنان درگیر نزاع با دولت قبل بر سر مسایلی مانند تکمیل فرودگاه سقز است اما در لایه‌های زیرین این گروه می‌توان همچنان نوعی دوگانگی با قالیباف و تلاش برای جدا کردن رئيسی از او را نیز مشاهده کرد. در این میان البته با عدم ثبت‌نام جنتی در مجلس خبرگان و مشخص شدن نقش رئيسی در ارائه مجوز برای پخش کلیپ علیه روحانی در مجلس خبرگان نیز می‌توان به پررنگ شدن نقش او در این مجلس نیز توجه کرد.
به این ترتیب در ماه‌های آینده دوقطبی اصلی جالب توجه در سیاست ایران دوقطبی قالیباف و رئيسی خواهد بود و در صورتی که این دو نفر و گروه اطراف آنان جدال خود را گسترش دهند و به تقابل با هم بپردازند، بعید نیست که تصویر مجلس بعدی، چیزی باشد که مطلوب هیچ‌کدام از این دو نباشد. یعنی تصویر مجلسی که در آن چهره‌های مستقل از شهرستان‌ها و معتدل (طیف لاریجانی- باهنر- روحانی) در تهران و شهرهای بزرگ به کرسی‌های نمایندگی برسند.
