لطفا بی‌خیال لوکس و لاکچری شوید
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در اظهارات اخیر خود یکبار دیگر توجهات را سمت آیفون‌های اپل جلب کرد و گفت قرار است به‌خاطر جلوگیری از خروج ارز، ورود این گوشی‌ها ممنوع اعلام شود. علی خضریان را نباید اولین نماینده مجلس بدانیم که دل‌نگران «لاکچری» و «لاکچری‌بازی» مردم است.
پیش از این هم بحث لاکچری بودن آیفون در چند نوبت مختلف وسط کشیده شد و عده‌ای خواستار توقف واردات آن شدند. مقامات دولتی و نمایندگان مجلس از کلمه لاکچری در بازار خودرو و مسکن هم به کرات استفاده می‌کنند. در این مورد کار به‌جایی رسید که طرح‌هایی با نام مالیات خودرو و خانه لوکس بی‌سروصدا و آرام تصویب شد و همین الان به‌عنوان قانون در حال اجرا شدن است. ولی واقعا لاکچری یعنی چی؟ به چه چیزی لاکچری می‌گویند و اصلا لاکچری چیز بدی است؟
مفهوم لاکچری در بازار موبایل
سال گذشته روی‌هم‌رفته ۴.۲ میلیارد دلار گوشی از مبادی رسمی وارد ایران شده است. ۱.۳ میلیارد دلار از این گوشی‌ها ارزش بالای ۶۰۰ دلار اختصاص داشته‌اند که می‌شود حدود ۳۲درصد کل ارزش واردات گوشی. مقایسه از منظر تعداد هم قابل توجه خواهد بود؛ از مجموع حدود ۱۸ میلیون موبایل وارد شده به کشور، حدود شش درصد آنها را گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار تشکیل می‌دهد. فقط حدود یک میلیون دستگاه چنین وضعیتی داشته‌اند.
در عوض ۱۶.۶ میلیون دستگاه گوشی که تقریبا معادل ۹۷درصد تعداد کل واردات می‌شود گوشی‌های زیر ۶۰۰ دلار بوده‌اند. چه احساسی پیدا می‌کنید اگر بدانید فقط ۵۰۰ میلیون دلار برای واردات گوشی آیفون خرج شده است. بحث آنهایی که می‌گویند آیفون لاکچری است را باید سوا کرد. بله! درحال حاضر ارزان‌ترین آیفون آکبند بازار حدود ۱۴ میلیون تومان ارزش دارد. برای خرید مدل جدید آیفون SE باید حدود ۱۷ میلیون تومان پرداخت کنید و قیمت آیفون ۱۳ مینی به حدود ۲۸ میلیون تومان می‌رسد. ارزش آیفون ۱۳ فعلا در بازار ایران معادل ۳۳ میلیون تومان و ارزش آیفون ۱۳ پرومکس حدود ۴۵ میلیون تومان است.
خرید آیفون با حقوق و دستمزد من و شما به صبر زیادی نیاز دارد، اما در بازار‌های جهانی آیفون SE جدید تنها ۴۳۰ دلار ارزش دارد و مردم برای آیفون ۱۳ مینی کمتر از ۷۰۰ دلار و برای آیفون ۱۳ پرومکس حدود هزار و ۱۰۰ دلار هزینه می‌کنند. تازه روش‌های خرید اقساطی هم جزو گزینه‌هاست و مثلا می‌توان با پرداخت ماهی ۱۸ دلار و ۲۹ دلار، مدل‌های پایه آیفون SE و آیفون ۱۳ مینی خرید. اقساط ماهانه مورد نیاز برای خرید آیفون ۱۳ پرومکس ۴۵ میلیون تومانی، در بازار‌های جهانی تنها ۵۶ دلار است.
تقریبا در هیچ نقطه‌ای از دنیا نمی‌توان چنین وسیله‌ای را لوکس نامید. در مقایسه با گوشی‌های طلاکوب و الماس‌نشان یا این اواخر مزین به NFT که حداقل هفت، هشت هزار دلار قیمت دارند، استفاده از کلمه لاکچری برای آیفون درست نیست. در سه‌ماه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی ۵۶٫۶ میلیون دستگاه گوشی موبایل اپل در دنیا به‌فروش رسیده است تا سهم آیفون از بازار تلفن همراه دنیا به ۱۸درصد برسد. این یکی عدد هم نشان می‌دهد نباید برای آیفون از کلمه لوکس و لاکچری استفاده کرد. تا اینجا را خوب متوجه شدید؟
مفهوم لاکچری در بازار خودرو
قدم زدن در بازار خودرو واقعا کار راحتی نیست. اگر به راست نگاه کنید، چشمتان به جمال پراید ۲۰۰ میلیونی روشن می‌شود و در سمت چپ صفی از ماشین‌های میلیاردی تشکیل شده است. سازمان امور مالیاتی پارسال دقیقا روی همین بخش از بازار دست گذاشت و اعلام کرد صاحبان خودروهای میلیاردی باید مالیات بدهند. قیافه سراتو مونتاژی این وسط دیدنی است. ماشینی که قبل از موج تورمی اخیر حدود ۱۰۰ میلیون تومان فروخته می‌شد، در حال حاضر قیمتش از مرز یک میلیارد گذشته و تخت‌گاز پیش می‌تازد. در حالی‌که یک فلش بزرگ با عبارت ماشین لاکچری بالای سرش نصب می‌شود.
طفلک بیچاره!
بنز، بی‌ام‌دبلیو و لکسوس جای خود را دارند و احترامشان واجب است اما نگاهی به لیست ۵۰ تایی از ماشین‌هایی که الان در ایران لاکچری محسوب می‌شوند، می‌تواند تکلیف خیلی چیزها را روشن کند. بی‌ام‌دبلیو سری هفت با قیمت تقریبی ۱۰ میلیارد تومان جزو گران‌ترین خودروهای بازار است و وولو اینسکریپشن هشت میلیارد تومان قیمت دارد. بعد از افزایش اخیر قیمت‌ها حالا مدل‌هایی مثل سیتروئن C3، پژو ۲۰۰۸، رنو کپچر و حتی ساوانا مونتاژی را هم می‌توان لاکچری حساب کرد. حداقل از نظر سازمان امور مالیاتی، مالکان آنها باید خود را آماده پرداخت مالیات کنند.
بین خودروهای آسیایی لاکچری، باید به لکسوسRX محصول ژاپن با قیمت هفت میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اشاره کرد اما این نکته را هم گوشه ذهن‌تان لحاظ کنید که ماشین مدل سال ۲۱۰۷ میلادی است. هن‌تنگ X7 و فوتون ساوانا مونتاژ با قیمت یک میلیارد تومان مشمول پرداخت مالیات می‌شوند. رسما دل آدم برای صاحبان این خودروها کباب می‌شود. تویوتا راوفرو دو دیفرانسیل مدل ۲۰۱۸ با قیمت حدود سه میلیارد تومان، تویوتا پریوس هیبرید با قیمت دو میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان نیز جزو همین دسته قرار می‌گیرند.
رکستون امپرور مونتاژی، محصول برند کره‌ای سانگ یانگ با رقم سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و مدل‌های تیوولی و نیوکوراندو به‌ترتیب با قیمت یک میلیارد و ۳۳۰ میلیون تومان و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان مشمول پرداخت مالیات خودروهای لوکس هستند. تیوولی را می‌توانستید قبل از رم کردن قیمت دلار حدود ۸۰ میلیون تومان بخرید. برای اینکه زیاد برای تیوولی دلسوزی نکنید بهتر است بدانید قیمت هیوندای سانتافه مدل ۲۰۱۸ هم الان از سه میلیارد تومان گذشته.
قیمت هیوندای توسان دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان، قیمت هیوندای سوناتا دو میلیارد تومان و قیمت هیوندای النترا در حال حاضر یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است. تقریبا هرجای دنیا بگویید النترا (مدل به‌روز شده هیوندای آوانته) در ایران لاکچری به‌حساب می‌آید، باید کلی زحمت بکشند تا شاید بتوانند جلوی خنده‌شان را بگیرند. کیا سورنتو در حال حاضر با رقم سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود و بین دیگر محصولات این برند، مالکان اسپورتیج با قیمت سه میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان و اپتیما هیبرید با رقم دو میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان جزو افرادی هستند که باید مالیات خودروهای لوکس بپردازند.
اگر رقم یک میلیارد تومان را به‌عنوان ملاک پرداخت مالیات خودروهای لوکس در نظر بگیریم، به‌عدد ۳۵ هزار دلار می‌رسیم. حالا اجازه بدهید فهرست خودروهای لاکچری با متر و معیار خارجی‌ها را مرور کنیم. در جایگاه اول به بوگاتی لا وواتور نوآر با قیمت ۱۸ میلیون دلار برخورد می‌کنیم. قیمت بوگاتی دیوو به ۵٫۸ میلیون دلار می‌رسد. بوگاتی شیرون اسپرت حدود چهار میلیون تومان است و از آن تنها ۳۰ دستگاه در تمام دنیا ساخته شده است.
لامبورگینی ۴٫۵ میلیون دلاری، بوگاتی چنتو ۹ میلیون دلاری، مرسدس One سه میلیون دلاری، بوگاتی بولاید سه میلیون دلاری و… دیگر خودروهای لاکچری و لوکس دنیا به‌حساب می‌آیند و البته بعضی از آنها تنها در تیراژ حدود ۱۰ تا تولید شده‌اند. این خودروها کلا در لیگ دیگری بازی می‌کنند ولی مثلا دیوید بکام وقتی می‌خواست برای عروسی پسرش سنگ‌تمام بگذارد و یک هدیه دهان‌پر‌کن بخرد، جگواری خرید که دست‌کم ۱۰ برابر خودروهای مشمول پرداخت مالیات لوکس ارزش دارد.
مفهوم لاکچری در بازار مسکن
سقف معافیت مالیات خانههای لوکس خیلی‌زود با دخالت نمایندگان مجلس شورای اسلامی افزایش پیدا کرد. در ابتدا قرار بود خانه‌هایی که قیمتشان به ۱۰ میلیارد تومان می‌رسد، شناسایی شوند تا مالک آنها به‌عنوان دارنده خانه لوکس مالیات بپردازد اما نمایندگان مجلس متوجه شدند درباره این متر و معیار یکسری چیزها اشتباه است. براساس آخرین آمارهای مربوط به بازار مسکن قیمت خانه در تهران به‌طور متوسط ۳۵ میلیون تومان است اما در مناطق شمالی شهر با عدد متوسط متری ۷۵ میلیون تومان هم روبه‌رو هستیم.
یعنی با متر و معیار قبلی مالک یک خانه ۱۳۰ تا ۱۴۰ متری کاملا معمولی در شمال شهر تهران دارنده خانه لوکس شناخته می‌شد. بهمن سال قبل نمایندگان مجلس اعلام کردند سقف قیمت مشمولان مالیات خانههای لوکس را تا ۲۰ میلیارد تومان افزایش می‌دهند. به‌این ترتیب خانه‌هایی با ارزش تا سقف ۲۰ میلیارد تومان معاف از مالیات شناخته می‌شوند.
اما مالیات خانه و باغ‌ویلاها نسبت به مازاد ۲۰ تا ۲۵ میلیارد تومان یک در هزار و نسبت به مازاد ۲۵ تا ۳۵ میلیارد تومان دو در هزار، نسبت به مازاد ۳۵ تا ۵۰ میلیارد تومان سه در هزار، نسبت به مازاد ۵۰ تا ۷۰ میلیارد تومان چهار در هزار و نسبت به مازاد ۷۰ میلیارد تومان پنج در هزار مالیات بر دارایی سالانه پرداخت خواهند کرد. احتمالا وقتی عددها را چشمی مرور می‌کنید، صدایی در سرتان می‌شنوید که می‌گوید حق‌شان است آن‌هم در شرایطی که بنده‌های خدا در خانه‌شان نشسته‌اند و درست مثل من و شما فشار تورم را احساس می‌کنند اما طبق قانون باید سالی یکبار مالیات‌های سنگین بپردازند.
دلتان سوخت؟
این احساس را لااقل در مورد پنت‌هاوس دو هزار متری واقع در نیاوران تهران که چندوقت پیش با قیمت ۶۶۰ میلیارد تومان آگهی شده بود نداشته باشید. ارزش دلاری این واحد در حال حاضر حدود ۲۱ میلیون دلار برآورد می‌شود. از امکانات این پنت‌هاوس می‌شود به روفگاردن، سالن اجتماعات و ورزش، استخر، سونا و جکوزی اشاره کرد. در این واحد شش اتاق خواب وجود دارد و تراس آن به‌تنهایی ۵۵۰ متر است. در محدوده نیاوران یک پنت‌هاوس دو هزار و ۱۶۰ متری با قیمت ۶۴۸ میلیارد تومان گزارش شده است.
مدتی قبل در خیابان فرشته یک پنت‌هاوس دو هزار متری را با قیمت ۵۰۰ میلیارد تومان برای فروش آگهی کرده بودند. ردپای پنت‌هاوس و خانههای لاکچری را در سایر شهرها هم می‌توان پیدا کرد. در شهر‌هایی مثل اصفهان، شیراز، تبریز و… در محله شیخ صدوقی اصفهان پنت‌هاوس ۵۳۰ متری را ۲۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان برای فروش عرضه کرده‌اند. این واحد در طبقه ششم واقع شده و در مشخصات آن، چشم‌انداز کوه، چهار اتاق خواب و دو اتاق مستر و چهارتا پارکینگ دیده می‌شود.
اما قانون مالیات خانههای لاکچری در مواردی هم چندان عادلانه به‌نظر نمی‌رسد. مثلا حوالی سعادت‌آباد یک پنت‌هاوس ۳۲۰ متری با قیمت ۱۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان وجود دارد که صاحبش می‌تواند از معافیت مالیاتی استفاده کند. صاحب پنت‌هاوس ۵۳۲ متری در محله معالی‌آباد شیراز که ارزش واحدش به ۱۴.۵ میلیارد تومان می‌رسد نیز چنین وضعیتی دارد.
