قاب تاریخ | هواپیماربایی، سفر ثریا، برج‌های اسکان و...
روزنامه هفت صبح، مرتضی کلیلی | با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته می‌کنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شده‌ای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست. عکس‌هایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، عکس‌های فوتبالی، نوستالژیک و…
*** قاب تاریخ ۱
نخستین هواپیماربایی در تاریخ ایران؛ سه ماه و نیم بعد از نخستین هواپیماربایی در تاریخ ایران؛ حسن تهرانی، محمد ماهودی و فردی به‌نام علیرضا که نام‌خانوادگی‌اش مشخص نیست، با ربودن یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ تهدید به انفجار آن کردند. سال ۱۳۴۹ را باید سال هواپیماربایی در ایران نام‌گذاری کرد؛ سالی که نخستین هواپیماربایی قرن در آن اتفاق افتاد. البته در آن سال دو هواپیماربایی دیگر هم اتفاق افتاد. اولین هواپیماربایی تاریخ هوانوردی ایران روز ۳۱ خرداد سال ۱۳۴۹ از سوی سه تبعه ایرانی به نام‌های علی ملازاده، حسن ملازاده و مسعود حمیدی رخ داد.
آنها با اقدام مسلحانه یک هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ را که از تهران به سمت آبادان در حرکت بود، با ۹۴ مسافر و خدمه ربودند و خلبان را مجبور کردند در خاک عراق بنشیند. هواپیماربا‌ها پس از نشستن هواپیما در خاک عراق از این کشور پناهندگی سیاسی گرفتند. محسن نجات‌حسینی عضو سابق سازمان مجاهدین خلق (منافقین) این هواپیماربایی را به این سازمان نسبت می‌دهد و می‌گوید هواپیماربایی برای آزادی شش عضو این گروه از جمله خود او اتفاق افتاده است. این هواپیما ۴۴ مسافر و هشت نفر کادر درمان داشت.
در جریان این هواپیماربایی درگیری بین مأمور امنیت پرواز و یکی از هواپیماربا‌ها رخ داد و در نهایت هواپیمایی که مقصدش آبادان بود دوباره در عراق به زمین نشست و عراق به هواپیماربا‌ها پناهندگی سیاسی داد. حدود یک ماه بعد از دومین هواپیماربایی، سومین حادثه هم با همدستی شش نفر رخ داد. در این ماجرا هواپیماربا‌ها خلبان را مجبور کردند مسیر خود را از دوبی به سمت دوحه و بعد عراق تغییر دهد. البته این افراد همچون دو تجربه قبلی سرنوشت‌شان به پناهندگی سیاسی ختم نشد، زیرا دولت عراق آنها را دستگیر و به ایران بازگرداند تا محاکمه شوند.(ایران آنلاین)
*** قاب تاریخ ۲
در آینه تاریخ؛ ثریا اسفندیاری بختیاری در بازگشت از یکی از سفرهای خارجی. در تصویر، نعمت‌الله نصیری هم دیده می‌شود. (موسسه مطالعات تاریخ معاصر)
*** قاب مشاهیر
سفرهای استانی از چه زمانی در ایران کلید خورد؟ دلیل آیت‌الله خامنه‌ای برای سفرهای استانی به سراسر ایران در زمان ریاست جمهوری چه بود؛ «من تصمیم دارم به قصد تماس مستقیم و نزدیک با مردم، سلسله مسافرت‌هایی را در سرتاسر کشور شروع کنم. قصد ابتدایی من این است و دلم می‌خواهد بروم؛ چون من همیشه مسافرت می‌کردم، با مردم ارتباط نزدیک داشتم و خیلی از مسائل مردم را که نمی‌شود از راه دور و نامه و گزارش و پیغام و عیون و امثال آن مطلع شد، آدم می‌تواند در یک نگاه چیزهایی را بفهمد و مطلع بشود.»
و اینگونه شد که ایشان در دهه ۶۰ در مقام ریاست‌جمهوری رسم سفرهای استانی را در ایران بنیان نهادند و به سراسر کشور رفتند و شاید خیلی‌ها ندانند در مقام رهبری نیز اطلاع از مسائل مردم را ترک نکردند؛ سال ۶۹ رفتند به ایلام و سال ۷۰ به لرستان و بوشهر و قم و سال ۷۱ به چهارمحال و بختیاری و سال ۷۲ به نوشهر و آذربایجان شرقی و بعدها به ۱۹ استان دیگر از کرمان تا همدان و از آذربایجان غربی تا سیستان و بلوچستان و البته به شهرهای دورتر ایران هم سفر کردند؛ از بندرعباس تا چالوس. (فارس)
شرح عکس: آیت‌الله خامنه‌ای با لباس بلوچی در سفر به سیستان و بلوچستان
*** قاب تاریخ ۳
داستان برج‌های مسکونی اسکان تهران؛ ۴۹ سال پیش برج‌های مسکونی اسکان توسط موشه باشان در تهران طراحی شد. این برج‌ها ۳۲ طبقه هستند. پنج طبقه پایینی تجاری و زیرزمین‌ها پارکینگ هستند. هرطبقه آن شامل چهار آپارتمان مدرن سه‌خوابه است. کارفرمای پروژه بنیاد پهلوی بود که از سال ۱۹۵۸ برای پیشبرد اهداف حکومت وقت تحت پوشش‌های مختلف فعالیت می‌نمود. استخر روباز میانی سه برج از جلوه‌های این اهداف در تغییر سبک زندگی مردم بود. سازه ساختمان از بتن مسلح است. نمای آن نیز از قاب‌های بتنی پیش‌ساخته تهیه شده است؛
اگرچه دیوارها با آجر توپر فشاری ساخته شدند. به‌رغم ارزان بودن نسبی تیرآهن در ایران آن زمان و تبحر بیشتر پیمانکاران ایرانی با کار با اسکلت آهنی، به‌دلیل اسرائیلی بودن طراحان و تخصص آنان در کار با بتن، نهایتا بتن خمیرمایه ساختمان شد. همچنین به‌دلیل حساسیت جامعه نسبت به ملیت طراحان، در فروش آثار ذکری از برنامه‌ریزان و طراحان آن به میان نیامد و اثر صرفاً پروژه‌ای بین‌المللی معرفی شد. طراحان اعتراف می‌کنند تا حد امکان کوشیده بودند خاطره خانه‌های حیاط‌دار را در آپارتمان‌ها با لحاظ کردن بالکن‌هایی زنده کنند؛ اگرچه آنها هرگز به ایران نیامدند و از راه دور و صرفا براساس اطلاعاتی که به آنها داده شد، طراحی نمودند.(هنر معماری)
*** قاب تاریخ ۴
مطبوعات جولانگاه پیشتازان کشف حجاب؛ در عصر پهلوی اول و دوم، مطبوعات نقش مهمی در ترویج فرهنگ غربی بازی کردند. در بخش قابل‌توجهی از این مطبوعات کسانی قلم می‌زدند که - آگاهانه یا ناآگاهانه- در جهت اهداف استعمار حرکت کرده و به تبلیغ سبک زندگی غربی می‌پرداختند. در همین زمان مجله زبان زنان به مدیریت صدیقه دولت‌آبادی در اصفهان، نامه بانوان به مدیریت شهناز آزاد در تهران، مجله جهان زنان به سردبیری فخرآفاق پارسا در مشهد و تهران و مهمتر از همه مجله عالم نسوان به مدیریت نوابه صفوی منتشر شدند. در آبان سال ۱۳۰۷، مقاله‌ای با عنوان «زن مگر بشر نیست؟» در مجله عالم نسوان به چاپ رسید که سراسر بدگویی و هتاکی به حجاب اسلامی و زنان محجبه بود. اکثر افرادی که در تهیه و تدوین مقالات این روزنامه‌ها و مجلات نقش داشتند، از پیشتازان کشف حجاب بودند.(کافه تاریخ)
