فیلم‌ها و سریال‌هایی که براساس یک حادثه مهم ساخته شده‌اند
روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | این روزها فیلم سینمایی «جنایت بی‌دقت» به کارگردانی شهرام مکری در سینماها اکران شده، فیلمی با سبک و سیاق خود شهرام مکری که شاید در وهله اول گیج‌کننده به نظر برسد. مکری اینبار فیلمش را روی محور یک ماجرای واقعی پیش برده است و ردی از حادثه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان در آن دیده می‌شود. از طرف دیگر پخش سریال «موج اول» هم با نام قبلی «اپیدمی» از هفته گذشته در شبکه سه شروع شده و روی ماجرای واقعی موج اول نفوذ بیماری کرونا به ایران دست گذاشته. در کنار این دو فیلم که براساس اتفاق‌های واقعی ساخته شده‌اند، اکران فیلم «درخت گردو» هم به کارگردانی محمدحسین مهدویان همچنان ادامه دارد.
این فیلم هم به واقعه بمباران شیمیایی سردشت و آسیب‌های برجا مانده از آن اشاره دارد. در چهل سال اخیر، فیلم‌ها و سریال‌های زیادی در سینما و تلویزیون ساخته شده‌اند که به‌نحوی وقایع مهم را بازنمایی کرده‌اند. وقایعی از قبیل عملیات‌های مهم جنگی، زلزله، بمباران، سیل، عملیات‌های تروریستی مهم، هواپیماربایی و… در این پرونده سعی کرده‌ایم روی مهمترین فیلم‌هایی که در هر دوره براساس وقایع یا حوادث مهم ساخته شده‌اند، دست بگذاریم و در هر مورد میزان موفقیت آنها را بررسی کنیم.
جنایت بی‌دقت| شهرام مکری
بازسازی کدام واقعه: «جنایت بی‌دقت» یادآور واقعه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان توسط حسین تکبعلی‌زاده است. این سینما در حین نمایش فیلم «گوزن‌ها» به کارگردانی مسعود کیمیایی به آتش کشیده شد و دست‌کم ۴۲۰ نفر کشته شدند. این رویداد زمانی آغاز شد که تکبعلی‌زاده و سه مرد همراهش، قبل از آتش زدن، ساختمان را به سوخت هواپیما آغشته کرده بودند. این آتش‌سوزی بزرگترین حمله تروریستی در طول تاریخ تا قبل از کشتار سال ۱۹۹۰ افسران پلیس سریلانکا و حملات ۱۱ سپتامبر معرفی می‌شد.
زمان وقوع: سینما رکس آبادان ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۷ به آتش کشیده شد و حسین تکبعلی‌زاده را در ۱۳ شهریور ۱۳۵۹ به دار آویختند. شهرام مکری هم فیلمش را سال ۱۳۹۸، حدود چهل سال بعد ساخته است.
تمهید برای بازسازی: اگر با فرم فیلمسازی شهرام مکری آشنایی داشته باشید حتما می‌دانید که اینبار هم مستقیم دست روی این واقعه نگذاشته و درواقع بازسازی آتش‌سوزی سینما رکس آبادان، در لایه‌های مختلف این فیلم قابل دریافت است. بخش عمده‌ای از روایت اول «جنایت بی‌دقت» درباره چهار نفری است که برای آتش‌سوزی یک سینما روانه می‌شوند و اشاره به جمع چهارنفره‌ای دارد که به سرکردگی حسین تکبعلی‌زاده برای به آتش کشیدن سینما رکس به سینما رفتند.
میزان موفقیت: «جنایت بی‌دقت» در هفتاد‌و‌هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز موفق به کسب جایزه بهترین فیلمنامه از منتقدان سینمایی شد. همچنین این فیلم در چهاردهمین جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامه، برای شهرام مکری و نسیم احمد‌پور شد. «جنایت بی‌دقت» از ۱۷ آذر در سینماهای ایران اکران شد.
موج اول| امیر سجاد حسینی
بازسازی کدام واقعه: کرونا و فراگیری آن در کل دنیا به‌عنوان اتفاقی بسیار مهم که زیست مردم را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده، موضوع فیلم و سریال و داستان‌های زیادی شده. امیر سجاد حسینی هم سراغ وقایع روزهای ابتدایی شیوع کرونا در ایران رفته. این سریال با نام ابتدایی «اپیدمی» به‌عنوان اولین اثر نمایشی درباره کرونا تولید شده و شش قسمت آن تا به‌حال روی آنتن شبکه سه رفته. «اپیدمی» در زمان پخش به «موج اول» تغییر نام داد.
زمان وقوع: کرونا از زمستان سال ۱۳۹۸ به ایران رسید و زندگی همه را تحت‌الشعاع قرار داد. این بیماری کماکان وجود دارد و اثراتش همچنان باقی است. سجاد حسینی از تابستان امسال تصمیم به ساخت سریال «موج اول» گرفت.
تمهید برای بازسازی: ماجرا زمانی شروع می‌شود که همه مشغول زندگی عادی خودشان هستند و حتی در بیمارستان هم وضعیت امن و امان است و حتی برای پرستار باسابقه بخش که حکم بازنشستگی گرفته، جشن می‌گیرند. وسط جشن، همه از طریق شبکه خبر تلویزیون متوجه می‌شوند اولین مورد کرونا به ایران رسیده. از این به‌بعد همه‌چیز وارد مرحله جدیدی می‌شود و پای ساخت یک بیمارستان صحرایی برای اعزام بیماران کرونایی به میان می‌آید. در این بین عده‌ای هم هستند که مقداری پول را در زمین احداث بیمارستان صحرایی مخفی کرده‌اند و حالا زندگی‌شان با این ماجرا گره می‌خورد.
میزان موفقیت: هنوز نمی‌توان درباره کلیت کار اظهارنظر کرد اما با وجود تلاش‌های زیاد تیم تولید سریال، هنوز التهابی که شاید انتظارش را داشتیم در سریال به‌چشم نمی‌آید و احتمالا باید منتظر باشیم.
شبی که ماه کامل شد| نرگس آبیار
بازسازی کدام واقعه: واقعه مرگ دختر و پسری از یک خانواده به دست عبدالمالک ریگی، تروریست جنوب شرق ایران. ماجرا از این قرار بود که فائزه همسر برادر عبدالمالک ریگی، تروریست جنوب شرق ایران، ناخواسته وارد بازی تروریست‌ها می‌شود. برادر عبدالمالک که ابتدا او را تایید نمی‌کند، رفته‌رفته به او می‌پیوندد و در این ماجرا همسر و برادر همسرش را به دام مرگ می‌فرستد.
زمان وقوع: فائزه سال ۱۳۸۴ به دست همسرش عبدالحمید ریگی در خواب و با شلیک گلوله به قتل رسید. عبدالحمید دوماه بعد از کشتن همسرش، توسط عبدالمالک از گروهک جندالله اخراج شد و حدود سه سال بعد یعنی در ۱۳۸۷ توسط نیروهای دولتی پاکستان بازداشت و تحویل مقامات امنیتی ایران شد و بعد از حدود دوسال بازجویی و محاکمه در ۱۳۸۹ اعدام شد. نرگس آبیار این فیلم را سال ۱۳۹۷ یعنی هشت سال بعد از محاکمه عبدالحمید ریگی ساخت.
تمهید برای بازسازی: نرگس آبیار فیلمش را با ماجرای عاشقانه آشنایی و ازدواج فائزه و عبدالحمید شروع کرد و رفته‌رفته پای عبدالمالک را به زندگی آنها باز کرد. روند تدریجی این تغییر در رفتار و منش عبدالحمید باعث شد احساسات مخاطبان بیش از پیش درگیر شود. بازی درجه یک هوتن شکیبا و الناز شاکردوست هم کمک فراوانی برای این بازسازی بود.
میزان موفقیت: یکی از موفق‌ترین فیلم‌های بازسازی شده در چندسال اخیر است. با نامزدی در ۱۳ رشته این جشنواره، توانست ۶ سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین چهره‌پردازی را به خود اختصاص دهد.
