عملیات جستجو برای پیدا کردن «تُرشیز»
روزنامه هفت صبح | درباره ویدئو تبلیغاتی یک کاندیدای ورود به مجلس. انتشار ویدئویی از یک کاندیدای ورود به مجلس حاشیههای زیادی در میان کاربران ایجاد کرد. این نماینده در صحبتهای پرشور تبلیغاتی خود با جدیت از تبدیل شدن شهر «تُرشیز» به قطب اقتصادی منطقه و خاورمیانه صحبت میکند. این صحبتها در حالی مطرح شد که در حال حاضر نام هیچ یک از شهرها و مناطق انتخاباتی کشور «تُرشیز» نیست و بسیاری از کاربران به دنبال این بودند که این نام از کجا آمده است.
ماجرا زمانی بامزهتر میشود که بفهمیم در ۲۴ ساعت گذشته میزان جستوجوی کلمه «تُرشیز» در گوگل حدود ۸۰درصد افزایش داشته و به یکی از تِرِندهای این موتور جستوجو تبدیل شده است! با ما همراه باشید تا بدانید ماجرای «تُرشیز» چیست. در اینجا با دو روایت روبهرو هستیم که در آخر به شما خواهیم گفت کدام یک صحیحتر است.
*** نام قدیم کاشمر
در متون تاریخی آمده است: «مرداد ۱۳۱۳ نام شهر تاریخی ترشیز به کاشمر تبدیل شد. طی سدههای پیش از حمله مغول، ترشیز شهرکی به شکل قلعهای مستحکم با حصار و بارویی نفوذناپذیر بهعنوان پایگاهی نظامی برای منطقه ربع نیشابور و مرکز آن نیشابور به شمار میآمده است. موقعیت این شهرک در حال حاضر دقیقا مشخص نیست و هیچ اثری از آن باقی نماندهاست. گای لسترنج در کتاب «جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی» شهرک ترشیز را در یک منزلی غرب کندر نزدیک دهکده کنونی عبدلآباد دانستهاست.
نزدیک ترشیز دهستانی به نام کشمیر بوده که امروزه کاشمر نامیده میشود.حمدالله مستوفی در نزهه القلوب درباره ترشیز گوید: از اقلیم چهارم است… بهمن بن اسفندیار ساخت. شهری کوچک است و گرمسیر و حصاری به غایت حصین دارد و آب آن از کاریز است و دیههای بسیار دارد و ارتفاعات نکو و غلات بسیار و میوههای خوب و انگور و انجیر و انار به غایت نیکو باشد. ابریشم حاصل شود و همه نوع ارتفاع دارند. کشمیر در آن ولایت قصبه است.»
*** نام قدیم بردسکن
«بَردَسکَن» از شهرهای استان خراسان رضوی است که نزدیک کاشمر قرار گرفته. این شهر مرکز شهرستان بردسکن بوده و در سال ۱۳۹۵، حدود ۳۰ هزار نفر جمعیت داشته است. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان «سبزوار»، از شرق با شهرستان «خلیلآباد»، از شمال شرق با «کاشمر» و از جنوب با «طبس» در استان خراسان جنوبی و از غرب با «شاهرود» در استان سمنان همسایه است.
در متون تاریخی آمده است:«شهر ترشیز در هنگام دگرگونیها به وجود آمده در منطقه به دلایل گوناگون زوال کرد و در فاصله ۱۷کیلومتری آن شهری نو شکل گرفت که در دورههای مختلف نامهای بردسکن، برداسکن، بردمسکن، دستبرکن، کدوغن، مجدآباد و سرحصار به آن گفته میشد. منطقه مجدآباد در غرب و منطقه کدوغن در شرق بردسکن، امروزی قرار دارد.
در منطقه باغهای فراوانی به چشم میخورد. اما دلیل نامگذاری دیگری برای بردسکن که با توجه به شواهد و قرائن موجود درستتر به نظر میرسد این است که ترشیز یا طریثیث (ترِشیت، به لغت اوستایی یعنی محل دور افتاده) مرکز ولایت قدیمی پشت نیشابور (بست، پشت) بودهاست و بردسکن به عربی یعنی جای بریده و دور افتاده ترجمه نام ایرانی ترشیز (تر شیت) است.
ترشیزی که طبق گفته گای لسترنج در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی در یک منزلی غرب کندر نزدیک دهکده کنونی عبدلآباد بوده. میدانیم که در همین حوالی اشاره شده شهر بردسکن قرار گرفتهاست که با توجه به معنی لفظیاش یعنی شهر دور افتاده، باید همان شهر دور افتاده ترشیز (محل دوردست) بوده باشد.»
*** این نماینده برای کدام منطقه است؟
حالا که متن فوق را خواندید و به اطلاعات تاریخیتان اضافه شد(!) میرویم سر اصل مطلب. احتمالا منظور از آن نماینده پرهیجان از «تُرشیز» همان شهر «بَردَسکَن» فعلی است که بسیاری از مردم منطقه آن را با نام قدیماش یعنی«تُرشیز» میشناسند. حوزه انتخابیه کاشمر، خلیلآباد و بردسکن در مجموع یک نماینده در مجلس دارد و امسال ۲۷نفر از آن منطقه برای این یک کرسی رقابت میکنند. نام آن کاندیدایی که ویدئواش بحث برانگیز شده نیز در میان این ۲۷نفر دیده میشود.