شیرجه به عمق حساب‌های پس‌انداز
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | داده‌های اخیر دولت آمریکا نشان می‌دهد که میزان خرید مصرف‌کنندگان سیری صعودی داشته است، موضوعی که اقتصاددانان و مقام‌های بانک مرکزی آمریکا را متعجب کرده و حتی در تضاد با ابراز نارضایتی آمریکایی‌ها در نظرسنجی‌های اخیر است. به گزارش آسوشیتدپرس، به‌رغم تورم و افزایش بهره وام، میزان خرید مصرف‌کنندگان در ماه سپتامبر 0/4درصد افزایش داشته است.
به گزارش ایندیپندنت، اقتصاددانان هشدار می‌دهند که بعید است این روند در ماه‌های آتی ادامه داشته باشد چراکه بسیاری از خانواده‌ها از پس‌اندازشان خرج می‌کنند. برخی دیگر بیش از پیش به خرید با کارت‌های اعتباری روی آورده‌اند و به احتمال بسیار، پس‌انداز اضافی ده‌ها میلیون خانوار آمریکایی در دوره همه‌گیری کرونا که منشا آن به کمک‌های دولتی و کاهش امکان تفریح و مسافرت بازمی‌گردد، اکنون صرف غذا در رستوران و بازدید از اماکن تفریحی، به آستانه اتمام رسیده است.
حقیقت این است که با توجه به ماهیت غیرعادی اقتصاد پساکرونا، کسی نمی‌داند شرایط به کدام سو خواهد رفت. بیشتر اقتصاددانان دست‌کم تا یک‌سال «مرگ مصرف‌کننده» و رکود اقتصادی را پیش‌بینی می‌کردند اما تاکنون نه تنها از رکود اقتصادی خبری نیست بلکه مصرف‌کنندگان نیز صحیح و سالم‌اند. در نتیجه این روند، اقتصاد آمریکا در سه‌ماهه ژوییه تا سپتامبر، با نرخ سالانه 4/9درصد، سریع‌ترین رشد را از سال ۲۰۲۱ به این‌سو داشته و باید بگوییم دولت بایدن به‌رغم تمام مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می‌کرد، کارنامه بسیار درخشان و موفقی در عرصه اقتصادی داشته است.
مرور وضعیت اقتصادی آمریکا در طول تاریخ نه چندان دور و درازش، به ما نشان می‌دهد که این کشور تاکنون بیش از ۴۸ بحران اقتصادی را از سر گذرانده است. موسسات مختلف مانند NBER که یک موسسه غیرانتفاعی است و در حوزه تحلیل و پیش‌بینی وضعیت اقتصاد آمریکا فعالیت می‌کنند معتقدند تمام عوامل و متغیرهای اقتصادی حال حاضر این کشور، نمایانگر ورود به شرایط رکود جدید اقتصادی بود. گفتنی است رکود اقتصادی زمانی رخ می‌دهد که طی ۶ ماه متوالی تمام متغیرها و مولفه‌های اقتصادی که افزایش آن‌ها نشان‌دهنده پیشرفت اقتصادی یک کشور است کاهشی باشد. اما دولت بایدن توانست تا لمس رکود پیش برود و وارد آن نشود.
مصرف‌کنندگان بیشترین پول را برای خودروهای دست‌دوم، رستوران، بلیت هواپیما و هتل هزینه کرده‌اند که به نظر می‌رسد بسیاری از افراد از وضعیت مالی و امنیت شغلی‌شان اطمینان بیشتری پیدا کرده‌اند. به عقیده اقتصاددانان، عوامل متعددی در این موضوع دخیل است، از جمله کاهش نرخ بیکاری و وضعیت مالی خوب بسیاری از خانواده‌ها در پی همه‌گیری کرونا، به‌خصوص خانواده‌های ثروتمندتر که ارزش خانه و سهامشان رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.
اقتصاددانان می‌گویند به‌رغم افزایش تورم و گرانی، وضعیت اشتغال و درآمد در دوران ریاست‌جمهوری بایدن مساعد است و بنابراین پول فراوانی در دستان طبقه مرفه و طبقه متوسط آمریکاست که حالا وقت خرج کردن آن است و این راه نجات کشور از بحران جدید است. موسسه آکسفورد اکونومیکس می‌گوید خانه‌نشینی در دوران همه‌گیری سبب شده است تا بخشی از هزینه‌های اضافی مردم کم شود و میزان پس‌انداز خانواده‌های آمریکا در طول ۲سال گذشته ۲۵۰۰میلیارد دلار بیش از سال‌های پیش‌تر از خود باشد.
نکته جالب‌تر اینکه این خانواده‌ها با توجه ممنوعيت‌ها و محدودیت‌های دوران همه‌گیری کرونا، تنها توانسته‌اند که ۴۰۰میلیارد دلار از این انباشت نقدینگی را خرج کنند و بقیه این پول دست نخورده باقی مانده است. با وجود این، بسیاری از تحلیلگران هشدار می‌دهند که مصرف‌کنندگان و اقتصاد به‌زودی با جریان مخالف مواجه خواهند شد. به‌عنوان مثال، حدود ۳۰ میلیون دانشجو از این ماه باید بازپرداخت وام دانشجویی‌شان را آغاز کنند و اختلال در عملکرد دولت می‌تواند به تعطیلی دولت در ماه آینده بینجامد.
در این بین اتفاق ناگواری که ممکن است با انجام این سناریو رخ دهد، فشار اقتصادی مضاعف به ۲ دهک اقتصادی پایین آمریکاست. گزارش‌ها نشان می‌دهد با افزایش تورم کم سابقه و گرانی موادغذایی در آمریکا طی سال گذشته و نیز شرایط سختی که برای تامین هزینه اجاره مسکن در ایالت‌های بزرگ گریبان اقشار ضعیف را گرفته، تمام پس‌انداز این ۲ دهک اقتصادی تمام شده است و این گروه از مردم در حال حاضر، هیچ پول نقدی در دست ندارند.
حال با افزایش نرخ بهره بانکی که توسط فدرال رزرو تدارک دیده شده است و پول‌پاشی خانواده‌های آمریکایی در سفرهای انتقامی تابستان گذشته، اتفاقی که لاجرم رخ خواهد داد افزایش مضاعف نقدینگی در کشور است که ممکن است به افزایش مجدد تورم منجر شود. گفتنی است ۲ دهک پایین اقتصادی آمریکا بخش مهم و کارسازی از جمعیت رای‌دهندگان را در دل خود جای داده که قرار است پاییز سال آینده برای انتخابات مهم ریاست‌جمهوری پای صندوق‌های رای بروند و عدم رضایت آن‌ها ممکن است منجر به شکست دموکرات‌ها در انتخابات و خروج بایدن از اتاق بیضی و کاخ سفید شود. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که خواسته اصلی دهک‌های پایین اقتصادی، تسهیل فرایند خانه‌دار شدن و مهار تورم و گرانی‌هاست.
اگر نام افرادی را که درآمد رویایی و بسیار بالا دارند را قلم بگیریم، باید بگوییم میانگین درآمد سالانه مردم آمریکا به ۶۹۷۱۷دلار خواهد رسید. اگرچه این مبلغ برای زندگی مرفه در کشورهای دیگر کافی به نظر می‌رسد اما باید بگوییم درآمد ۶۹هزار دلاری در هر سال، برای مقیاس و استاندارد زندگی در آمریکا درآمد مناسبی به حساب نمی‌آید. حال باید در نظر داشته باشیم که دریافتی هر آمریکایی از مسیر مالیات می‌گذرد و بخشی از آن در ابتدای مسیر کسر می‌شود.
میانگین مالیات بر درآمد در سال ۲۰۲۲، 24/8درصد اعلام شده است. به عبارت دیگر به طور متوسط ۱۷۲۸۹ دلار از درآمد متوسط ۶۹۷۱۷ دلاری آمریکایی‌ها به عنوان مالیات کسر و چیزی حدود ۵۲ هزار دلار در سال برای‌شان باقی می‌ماند. گزارش‌ها حاکی از آن است که میانگین اجاره ماهانه آپارتمان در آمریکا و در سال ۲۰۲۳ با کاهش ۶درصدی نسبت به سال گذشته به ۱۳۷۲دلار رسیده است. با این حساب هر آمریکایی به طور میانگین باید ۱۶۴۶۴دلار برای اجاره‌بهای خانه خود کنار بگذارد. با این حساب حدود ۳۵هزار دلار برای مخارج سالانه‌اش، معادل ۲۹۶۰دلار برای هر ماه پول در اختیار دارد.
