شروع یک ماجرای هستهای جدید و دردسرهای آن
روزنامه هفت صبح | طبق مصوبه مجلس، امروز ایران اجرای پروتکلهای الحاقی مربوط به فعالیتهای هستهایاش را متوقف میکند.این تصمیم را مجلس در راستای مقابله با خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریمهای جدید علیه ایران گرفت.با نزدیک شدن به این موعد رافائل گروسی درخواست سفر به ایران و گفتوگو با مسئولان ایرانی را مطرح کرد و چند روز پیش به ایران آمد.
نتیجه این دیدار به عنوان یک بیانیه مشترک منتشر شد؛بیانیهای که نمایندههای مجلس را عصبانی کرده تا جایی که دیروز در جلسهای که قرار بود در آن به لایحه بودجه پرداخته شود، این موضوع محور گفتوگو قرار گرفت و کار به تهدید دولت کشید.
*** نمایندهها از چه چیزی عصبانی شدند؟
طبق توافقی که بین سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی شکل گرفته است قرار شده که اجرای پروتکل الحاقی و دسترسیهای برجامی آژانس به تاسیسات هستهای ایران به طور کامل متوقف شود و صرفا تعهدات پادمانی ایران قابل اجرا باشد؛تعهداتی که در آنها دسترسی بازرسان آژانس به اطلاعات هستهای ایران خیلی محدودتر از تعهدات ناشی از برجام است.
بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچگونه بازرسی فراپادمانی هم انجام نمیگیرد اما راستیآزمایی و نظارت ضروری آژانس طبق پیوست توافق ادامه پیدا میکند آن هم فقط به مدت سه ماه. این قسمت آخر توافق واکنشهای تندی را از طرف جریان اصولگرا و موسوم به انقلابی داشت حتی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در یک توئیت در این مورد نوشت:
«اجرای پروتکل الحاقی از روز ۵ اسفند به طور کامل متوقف خواهد شد و هر نوع دسترسی فراتر از پادمان مطلقا ممنوع و غیرقانونی است.هر نوع همکاری فراپادمانی با آژانس در آینده نیز طبق ماده ۷ مستلزم تصمیمگیری مجلس است.ماده ۹ قانون، اجرای دقیق آن را تضمین خواهد کرد.» حالا چه چیزی این توئیت را جنجالی میکند؟محتوای ماده ۹ قانون که میگوید اگر مجریان قوانین مصوب مجلس از اجرای آنها شانه خالی کنند مجازات حبس در انتظار آنها خواهد بود.
*** مجلس: بیانیه را پاره کنید!
موضعگیری تند مجلس به توافق دولت و آژانس با توئیت قالیباف شروع شد اما تمام نشد و در جلسه دیروز مجلس با واکنش تند نمایندهها ادامه پیدا کرد.با شروع مجلس، فضا آنقدر شلوغ شد که میکروفن هر نمایندهای که برای تذکر دادن روشن میشد روی سخناش خطاب به دولت و رئیسجمهور بود و خط و نشان کشیدن قانونی برای دولتیها.
مجتبی ذوالنوری،رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت که این توهین به شأن ملت ایران است که خارجیها امروز نوکر خودشان یعنی رافائل گروسی را به ایران بفرستند و دولت هم تمام اراده ملت و قانون را زیرپا گذاشته و با آن قراردادی را منعقد کند که نقض صریح قانون است و تا وقتی بیانیه مشترکی که روز گذشته منعقد شد،پاره نشود، هیچ مقام دولتی حق ورود به مجلس را ندارد.
علیرضا سلیمی،عضو هیات رئیسه مجلس هم گفت:«بیانیه مشترک با آژانس که سه ماه فرجه اضافه کرده خلاف است.رئیس سازمان انرژی اتمی و رئیسجمهور نیز تخلف کردند و باید مورد پیگرد قرار گیرند.سازمان انرژی اتمی نیز باید هرچه سریعتر از مجلس و ملت ایران عذرخواهی کند.»
*** رد دخالت رهبری
گویا یکی از حرف و حدیثهایی که دیروز در مجلس جریان داشته شائبه تاثیر رهبری بر توافق دولت و آژانس بوده است، این را از حرفهای روح الله ایزدخواه یکی از نمایندههای مجلس که انگار از این شائبه ناراحت هم بوده، میتوان فهمید؛ جایی که گفته:«گفته میشود ما تا پاسی از شب صحبت کردیم و با عدهای و با مجموعه ارشد نظام مشورت کردیم،اما رهبری فرمودهاند که ما حرف درگوشی با کسی نداریم و حرف من همان چیزی است که در علنی با مردم مطرح میکنم.
آقا فرمودند اینبار وقت عمل است، اما کو عمل؟ اینکه بگوییم جامع اقدام خواهیم کرد و طبق بند ۱ بیانیه شب گذشته با آژانس، چطور عمل کردهاید به این برنامه؟ خودمان قضاوت کنیم. رهبری فرمودند حرف و وعده نداریم، حال این سه ماه از کجا آمده است؟ این سه ماه از کجای قانون بیرون آمده است که ما به آنها فرصت بدهیم و چه چیزی را سه ماه دیگر به دست خواهیم آورد؟»
*** دولت:قانون نقض نشده
اعتراضهای بیوقفه نمایندگان درباره تفاهم روز سوم اسفند باعث شد که شورای عالی امنیت ملی به ماجرا ورود کند و درباره موضوع و توافقی که انجام شده توضیح دهد.کیوان خسروی، سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد که مقصود از تداوم راستیآزمایی و نظارت ضروری که در بند ۲ بیانیه آمده، همانطور که در پیوست توافق شرح داده شده، این است که ایران به مدت سه ماه اطلاعات برخی فعالیتها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت.
در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی میماند.چنانچه ظرف سه ماه تحریمها به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس میگذارد،در غیر این صورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم در واکنش به توئیت سید نظامالدین موسوی،نماینده مجلس درباره مهلت سه ماهه ایران به آژانس برای انجام راستیآزمایی و نظارت ضروری بر فعالیتهای ایران که از آن به عنوان «دور زدن» مصوبه مجلس نام برده بود،گفت:«اجرای کامل مصوبه مجلس محترم،دغدغه جدی نظام است و کسی حق ندارد از آن کوتاه بیاید.تمدید یا استمهال در کار نیست.هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد.»
*** هوشمندانه بود
با وجود اعتراضهای تند نمایندههای مجلس،تمام واکنشهای جریان انقلابی به این توافق منفی نبود مثلا عبدالله گنجی،مدیر مسئول روزنامه جوان که یکی از رسانههای نزدیک به سپاه محسوب میشود در توئیتی نوشت:«از امشب نظارتهای فراپادمانی متوقف میشود و مصوبه مجلس اجرایی خواهد شد.ضبط سه ماهه دوربینها توسط خود ایران هوشمندانه است.
هم فرصت مجدد برای کسانی است که ممکن است فردا بگویند یک ماه (از استقرار بایدن) برای لغو تحریمها فرصت کمی بود و هم با عقب راندن آژانس نسبت به گذشته، مدیرش راضی برگشت.»او برای این توئیت از هشتگ «هم صدایی» استفاده کرد؛ هشتگی که اخیرا چهرههای مختلف با هدف اتحاد در موضعگیریهای خارجی بین جریانهای مختلف از آن استفاده میکنند.