وزن‌کشی هفت بانک بزرگ در بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | روایتی خواندنی از دخل و خرج بانک‌های مهم کشور در ترازوی بهره تسهیلات وسود سپرده‌ها.
سودآورترین بانک های ایران در بورس
درآمد بانک‌ها از پرداخت وام بعضا به ۲۰هزار و ۱۷۰میلیارد تومان می‌رسد. نمونه آن بانک ملت است که ۶۶درصد بیشتر از مخارج خود در پرداخت سود به مشتریانش، از نرخ بهره وام‌ها درآمد کسب می‌کند و نشان می‌دهد قدرت چانه‌زنی‌مان برای دریافت وام از این بانک نسبت به دیگر بانک‌ها بیشتر خواهد بود. در مجموع ۱۱ بانک و موسسه اعتباری در بورس فعال هستند و گزارش‌های مالی خود را به صورت شفاف منتشر می‌کنند.
در این گزارش صورت‌های مالی هفت بانک ملت، سینا، پاسارگاد، تجارت، صادرات، اقتصاد نوین و پارسیان را بررسی کرده‌ایم تا ببینیم وضعیت کدام بانک بهتر است و بیشتر می‌توان روی دریافت وام از آنها حساب باز کرد. نتایج نشان می‌دهد در این بین سه بانک پارسیان، اقتصاد نوین و صادرات با عملکرد منفی روبه‌رو هستند و زیاد نمی‌توانیم به دریافت وام از آنها امیدوار باشیم. در طرف مقابل بانک ملت با سود ۶۶درصدی، بانک سینا با سود ۲۰درصدی و بانک پاسارگاد با سود ۹٫۷درصدی بهترین عملکرد را در بین بانک‌های مورد بررسی از خود نشان داده‌اند و دست بازتری برای پرداخت تسهیلات دارند.
*** رتبه اول؛ بانک ملت با درآمد ۶۶درصدی
دخل و خرج بانک ملت اصلا همخوانی ندارد! شاید فکر کنید این نکته منفی به حساب می‌آید، اما برعکس، بررسی صورت‌های مالی بانک ملت نشان می‌دهد، این بانک از ابتدای سال تا آخر دی‌ماه ۶۶درصد بیشتر از مخارجش، درآمد کسب کرده که این مورد در بین بانک‌های فعال در بورس بالاترین رقم به حساب می‌آید. بانک ملت در ۱۰ماه اول سال رقمی درحدود ۲۰هزار و ۱۷۰میلیارد تومان از پرداخت وام درآمد داشته و در همین مدت تنها ۱۲هزار و ۱۴۷میلیارد تومان به سپرده‌گذارانشان سود پرداخت کرده است. با این حساب فعالیت مالی این بانک به طرز قابل توجهی رونق دارد و احتمالا دست بازتری برای پرداخت تسهیلات داشته باشد.
تسهیلات مشارکت مدنی در بین انواع تسهیلات بانک ملت در صدر قرار دارد. طوری که در این دوره ۱۰ماهه، حدود سه‌هزار و ۳۰۰میلیارد تومان تسهیلات مشارکت مدنی پرداخت شده و تسهیلات فروش اقساطی با سهم سه‌هزار و ۲۰۰میلیارد تومانی در رتبه دوم قرار دارد. در طرف مقابل سپرده‌های بلندمدت بیشتر از دیگر انواع سپرده‌ها برای بانک ملت خرج داشته‌اند. این بانک در ۱۰ماه اول سال ۹۸ حدود پنج‌هزار و ۸۰۰میلیارد تومان سود به سپرده‌های بلندمدت یک‌ساله پرداخت کرده که نیمی از کل سود پرداختی این بانک را شامل می‌شود. بانک ملت حدود ۸۶درصد از جمع مبلغ سپرده‌های خود را وام داده است.
*** رتبه دوم؛ بانک سینا با درآمد ۲۰درصدی
بانک سینا در ۱۰ماهه اول امسال ۲۰درصد بیشتر از خرج‌هایش درآمد داشته است. بررسی صورت مالی ۱۰ماهه این بانک نشان می‌دهد، از اول سال تا حالا بانک سینا حدود هزار و ۷۱۴میلیارد تومان به سپرده‌گذارهایش سود پرداخت کرده است. در طرف مقابل درآمد این بانک از وام‌هایی که پرداخت کرده در این دوره به رقمی درحدود دوهزار و ۵۷میلیارد تومان رسیده و نشان می‌دهد دخل بانک سینا حدود ۲۰درصد بالاتر از خرج آن است. با این حساب احتمالا راحت‌تر بتوان با این بانک برای دریافت وام چک و چانه زد. بخش بزرگی از تسهیلات این بانک به مشارکت مدنی اختصاص دارد.
طوری که از مجموع دوهزار میلیارد تومان درآمد بانک سینا از تسهیلاتی که پرداخت کرده، حدود ۷۵۰میلیارد تومان به مشارکت مدنی اختصاص دارد و ۹۴۰میلیارد تومان آن در دسته سایر تسهیلات قرار می‌گیرد. مقایسه آمار سپرده‌ها و تسهیلات بانک سینا نشان می‌دهد، این بانک حدود ۷۸درصد از سپرده‌های خود را وام داده است. طوری که مانده‌سپرده‌های این بانک حدود ۱۹٫۸هزار میلیارد تومان است که از این رقم حدود ۱۵٫۶هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. با این حساب بانک سینا همچنان قدرت پرداخت وام را تا چهارهزار و ۲۰۰میلیارد تومان دارد.
*** رتبه سوم؛ بانک پاسارگاد با درآمد ۹٫۷درصدی
بانک پاسارگاد در ۱۰ماه اول امسال حدود ۱۱هزار و ۳۱۶میلیارد تومان از پرداخت تسهیلات درآمد کسب کرده است. مقایسه این رقم با مخارج بانک پاسارگاد نشان می‌دهد این بانک حدود ۹٫۷درصد بیشتر از مخارجش، درآمد داشته. چراکه در گزارش مالی ۱۰ماه اول سال اعلام شده که بانک پاسارگاد حدود ۱۰هزار و ۳۱۲میلیارد تومان به سپرده‌گذارانش سود پرداخت کرده است. آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد، مشتریان این بانک حدود ۱۰۹هزار میلیارد تومان در حساب‌هایشان سپرده‌گذاری کرده‌اند که بخش عمده آن به سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت اختصاص دارد.
بانک پاسارگاد از این رقم ۱۰۲هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده و ظاهرا تمایل زیادی به بیکار نگه‌داشتن سپرده‌های بانکی ندارد. طوری که ۹۳درصد سپرده‌های بانک پاسارگاد در قالب تسهیلات به مردم برگشته است. بخش عمده این تسهیلات در قالب مشارکت مدنی دسته‌بندی می‌شوند که حدود ۷۰درصد کل سپرده‌های این بانک را تشکیل می‌دهد. با بررسی مبالغ سپرده‌های بانک پاسارگاد به این نکته می‌رسیم که سهم سپرده‌های بلندمدت این بانک حدود ۴۲درصد کل سپرده‌ها است، اما سودی که بانک پاسارگاد به سرمایهگذارهای بلندمدت پرداخت می‌کند، سهم ۵۹درصدی از کل سودهای پرداختی این بانک دارد.
*** رتبه چهارم؛ بانک تجارت با درآمد ۵٫۴درصدی
دخل و خرج بانک تجارت بیشترین همخوانی را در بین بانک‌های مورد بررسی در این گزارش دارد. طوری که درآمد و مخارج این بانک تنها ۵٫۴درصد با یکدیگر اختلاف دارند. بانک تجارت در ۱۰ماه ابتدای سال حدود ۱۴هزار و ۷۷۷میلیارد تومان از تسهیلات درآمد داشته و ۱۴هزار و ۱۳میلیارد تومان به سپرده‌گذارانش سود پرداخت کرده است. بررسی صورت‌های مالی بانک تجارت نشان می‌دهد، مشتریان این بانک تا پایان دی‌ماه رقمی درحدود ۱۸۰هزار میلیارد تومان از سرمایه‌هایشان را در حساب‌های سپرده‌گذاری نگه داشته‌اند که از این رقم حدود ۷۳هزار میلیارد تومان به سپرده‌های بلندمدت، ۴۲هزار میلیارد تومان به سپرده‌های کوتاه‌مدت و مابقی به انواع دیگر سپرده‌ها اختصاص دارد.
بانک تجارت ۸۵درصد سپرده‌های خود را وام داده و مانده تسهیلات آن در آخرین گزارش حدود ۱۵۴هزار میلیارد تومان اعلام شده است. با این حساب این بانک همچنان می‌تواند تا حدود ۲۶هزار میلیارد تومان وام پرداخت کند. نکته عجیب درباره صورت مالی بانک تجارت، مربوط به سپرده‌ها و تسهیلات ارزی این بانک است. طوری که مجموع مانده سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت ارزی این بانک حدود ۱۷هزار میلیارد تومان است، اما مانده تسهیلات به ۱۹هزار میلیارد تومان می‌رسد که این یعنی بانک تجارت از جیب خود تسهیلات ارزی پرداخت می‌کند.
*** رتبه پنجم؛ بانک صادرات با درآمد منفی ۱۴٫۴درصدی
بانک صادرات وضعیت قابل تعریفی ندارد. این بانک بیشتر از اینکه درآمد داشته باشد، درحال پرداخت سود به مشتریانش است. طوری که بررسی صورت‌های مالی منتهی به آخر دی‌ماه این بانک نشان می‌دهد، این بانک در مجموع ۱۳هزار و ۸۲میلیارد تومان به مشتریانش سود پرداخت کرده و در طرف مقابل تنها ۱۱هزار و ۱۹۸میلیارد تومان از بهره تسهیلات درآمد داشته است. با این حساب درآمدهای بانک صادرات ۱۴٫۴درصد کمتر از مخارج این بانک است.
با توجه به این مورد نباید زیاد از این بانک برای دست و دل‌بازی در پرداخت تسهیلات انتظار داشته باشیم. مقایسه مانده سپرده‌ها و تسهیلات پرداخت‌شده توسط این بانک هم مهر تایید دیگری بر این موضوع است. مشتریان بانک صادرات تا پایان دی‌ماه رقمی درحدود ۲۰۵هزار میلیارد تومان از سرمایه‌هایشان را در حساب‌هایشان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما این بانک تنها ۶۲درصد از این سپرده‌ها را در قالب تسهیلات به مردم برگردانده است. به عبارت دقیق‌تر از از مجموع ۲۰۵هزار میلیارد تومان مبالغ سپرده‌گذاری‌شده در بانک صادرات، حدود ۱۲۷میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است.
فاصله زیاد بین سپرده‌ها و تسهیلات بانک صادرات نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از سرمایه‌های مردم در این بانک بیکار مانده است. بررسی وضعیت سپرده‌ها نشان می‌دهد، اغلب مشتریان علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری بلندمدت یک‌ساله در بانک صادرات ندارند. طوری که مانده سپرده‌های کوتاه‌مدت بسیار بیشتر از مانده سپرده‌های بلندمدت است. اتفاقی که در دیگر بانک‌های مورد بررسی، کمتر شاهد آن هستیم.
*** رتبه ششم؛ بانک اقتصاد نوین با درآمد منفی ۱۵٫۵درصدی
بانک اقتصاد نوین تمام تلاش خود را برای پرداخت تسهیلات به کار گرفته، اما با این حال دست این بانک حسابی بسته است. بررسی صورت مالی بانک اقتصاد نوین نشان می‌دهد از مجموع ۴۶هزار میلیارد تومانی که مشتریان این بانک در حساب‌های سپرده‌شان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، حدود ۴۱هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات به مردم برگشته است. این یعنی نسبت تسهیلات به سپرده‌های بانکی به حدود ۹۰درصد می‌رسد که رقم قابل قبولی است.
اما با این حال درآمدی که بانک اقتصاد نوین از تسهیلات کسب می‌کند، با سود پرداختی به مشتریان همخوانی ندارند. این بانک در ۱۰ماه ابتدای سال ۹۸، حدود سه‌هزار و ۴۵۲میلیارد تومان از تسهیلات بهره گرفته اما در طرف مقابل مجبور به پرداخت چهارهزار و ۸۴میلیارد تومان سود به مشتریانش بوده است. مقایسه دخل و خرج این بانک نشان از ضرر ۱۵٫۵درصدی در ۱۰ماه ابتدای امسال دارد. یکی از دلایل چنین اتفاقی این است که اغلب مشتریان این بانک سپرده‌های خود را در قبال حساب‌های بلندمدت سرمایه‌گذاری کرده‌اند که نرخ سود بالاتری نسبت به حساب‌های کوتاه‌مدت دارد.
*** رتبه هفتم؛ بانک پارسیان با درآمد منفی ۲۶٫۵درصدی
انتظار دریافت وام را از شعبه‌های بانک پارسیان نداشته باشید. وضع مالی این بانک چندان مساعد نیست. بررسی گزارش‌های ماهانه بانک پارسیان نشان می‌دهد، عملکرد این بانک در ۱۰ماه اول امسال زیان ۲۶٫۵درصدی را در پی داشته است. چراکه صورت‌های مالی نشان از این دارد که بانک پارسیان در این مدت هشت‌هزار و ۵۶۵میلیارد تومان از بهره تسهیلات درآمد داشته و در طرف مقابل حدود ۱۱هزار و ۶۶۰میلیارد تومان به مشتریانش سود پرداخت کرده است.
این یعنی مخارج این بانک در ۱۰ماه ابتدای سال حدود ۲۶٫۵درصد بیشتر از درآمدهایش بوده است. باید توجه داشته باشید که بانک پارسیان خساست چندانی در ارائه وام به خرج نمی‌دهد، چراکه از مجموع ۱۰۵هزار میلیارد تومان سپرده‌هایی که نزد این بانک سرمایه‌گذاری شده، حدود ۸۳درصد، معادل ۸۸هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که چندان رقم دور از انتظاری برای بانک‌ها نیست. یکی از عوامل زیان‌ده بودن این بانک را می‌توان در بین انواع سپرده‌های این بانک جست‌وجو کرد. بررسی صورت مالی نشان می‌دهد، بخش عمده مشتریان بانک پارسیان سرمایه‌هایشان را در حساب سپرده بلندمدت با نرخ سود بالا سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
