سوئدی پردردسر به جای روسی بی‌وفا
روزنامه هفت صبح | بعد از چند روز وقفه و تعطیلی مراکز واکسیناسیون، بالاخره واکسن از راه رسید ولی این بار با برخی تغییرات مهم. اول اینکه همچنان خبری از اسپوتنیک نیست و باید به‌جای آن آسترازنکا تزریق کرد. دوم هم اینکه قرار است در بسیاری از مراکز سینوفارم با برند الحیات تزریق شود. حالا که از روز گذشته تزریق واکسیناسیون به متولدین ۵۵ (و در برخی از استان‌ها ۱۳۶۵) رسیده، بیایید یک بار برای همیشه به مسئله دُز دوم خاتمه بدهیم؛ دُز دوم را کی بزنیم؟ چه بزنیم؟ در چه شرایطی نزنیم؟
اسپوتنیکی‌ها، آسترازنکا بزنند
دیروز وزارت بهداشت اطلاعیه داد که مردم به‌جای اسپوتنیک، آسترازنکا بزنند. قبل از این وزارت بهداشت زمزمه کرده بود که مثلا به‌جای سینوفارم در دُز دوم می‌شود برکت زد ولی حالا به‌صورت رسمی بیانیه داده و برای دانشگاه‌های علوم پزشکی هم نامه فرستاده که دیگر کسی منتظر آمدن دُز دوم اسپوتنیک نماند. به گفته معاون بهداشت این وزارتخانه روسیه دست آخر دُز دوم را تامین نکرده و برای اینکه دیگر نمی‌شود بیشتر از این تاخیر کرد باید به‌جای آن آسترازنکا تزریق شود.
پیش از این نیز آرژانتین از تزریق دُز دوم واکسن‌های آسترازنکا یا مدرنا به‌جای دُز دوم واکسن اسپوتنیک‌وی خبر داده بود. در آلمان هم وقتی اضطراب راجع به آسترازنکا شکل گرفته بود، بیانیه داده شد تا به‌جای آن فایزر تزریق شود. پس ما اولین افرادی نیستیم که قرار است یک واکسن را به‌جای دُز دوم یک واکسن دیگر تزریق کنیم. در دنیا مطالعاتی برای ترکیب واکسن آسترازنکا- فایزر شده که می‌گوید پاسخ ایمنی ترکیب کردن واکسن‌ها بهتر است.
رویترز از مسکو هم گزارش داده که محققان این کشور بررسی کردند و متوجه شده‌اند که ترکیب این دو واکسن (اسپوتنیک و آسترازنکا) هیچ عارضه خاصی درست نکرده است. این بررسی روی ۵۰ نفر در کشور آذربایجان شروع شده است. قبل از این‌هم مطالعه اولیه‌ای روی ۷۶ نفر شده بود که به فاصله سه هفته، دو دُز مختلف واکسن را دریافت کردند. نتیجه این بود که بدن این افراد به میزان کافی آنتی‌بادی تولید کرده و عوارض جانبی آن هم چیزی بیشتر از درد خفیف، سردرد، تب و خستگی نبود.
سینوفارمی‌ها چه کنند؟
اگر جزو آن دسته از افرادی بودید که دُز اول سینوفارم زدید، تصمیم‌گیری برای شما آسان‌تر است. فقط ممکن است سینوفارمی که الان می‌زنید یک تفاوت جزئی با دُز اول داشته باشد؛ آن‌هم اینکه به‌جای سینوفارم پکن احتمالا سینوفارم امارات به شما تزریق خواهد شد. این واکسن که اسمش الحیات فاکس است در ابوظبی تولید شده و مجوز سینوفارم پکن را دارد. روز گذشته در برخی از مراکز تزریق واکسن تهران، الحیات تزریق شده است.
در روزهای گذشته نگرانی‌های زیادی هم بر سر واکسن سینوفارم در کشور ما به وجود آمد. گروهی از کاربران سوال کرده بودند این سینوفارم داخل ایران، تولید ووهان است یا پکن؟ اهمیت آن هم در این است که واکسن سینوفارم ووهان هنوز تاییدیه سازمان جهانی بهداشت را ندارد. به‌خاطر همین موضوع هم سخنگوی سازمان غذا و دارو تاکید کرد که تا امروز سینوفارم ووهان وارد کشور ما نشده است.
یک تغییر مهم برای ۱۴ میلیون نفر
تا امروز کمی بیشتر از ۲۲درصد از جمعیت کشور ما حداقل یک دُز واکسن زده‌اند. این عدد در جایی مانند کرمان ۷۰درصد بوده و در تهران ۳۳درصد. حالا این تغییراتی که روز گذشته برای دُز دومی‌ها اعلام شده، شامل چند نفر می‌شود؟ اینطور که دیروز آمار آن منتشر شد ۴۵۱ هزار و ۶۲۳ نفر هستند که نوبت اول اسپوتنیک خود را زده‌اند و منتظر دُز دوم بودند. نوبت اول سینوفارم را هم ۱۳ میلیون و ۳۹۰ هزار و ۹۵۷ نفر زده بودند که ممکن است در دُز دوم واکسن سینوفارم امارات را به‌جای پکن دریافت کنند.
با این حساب تغییراتی قرار است در برنامه دُز دوم نزدیک به ۱۴ میلیون نفر ایجاد شود. با اینکه روز گذشته خبری درباره این منتشر شد که روش ترکیبی برای اولین بار قرار است در ایران اجرا شود، اما کشورهای مختلفی بوده‌اند که از این روش برای واکسیناسیون خود استفاده کرده‌اند. در برخی از کشورها حتی مردم را تشویق کرده و گفته‌اند که تزریق ترکیبی، بهتر هم جواب می‌دهد. نیویورک‌تایمز هم کمی قبل در این‌باره گزارش مفصلی تهیه کرده و به برخی از سوال‌های آن جواب داده بود.
یک ایمونولوژیست (متخصص ایمنی‌شناسی) در دانشگاه مک‌مستر کانادا معتقد است که تزریق ترکیبی، مزایای بالقوه‌ای برای افزایش ایمنی دارد. امروزه در دانشگاه آکسفورد تحقیقی در حال انجام است که ببیند اگر کسی آسترازنکا و بعد آکسفورد تزریق کند، مشکلی برای او به‌وجود خواهد آمد یا نه. البته در کشوری مانند اتریش هنوز مقامات مجوزی برای ترکیب آنها نداده‌اند و اجازه آن صادر نشده است. حالا با این اوصاف واکسن تزریق کنیم یا نه؟ محققان و پزشکان می‌گویند به هوای دُز دوم واکسن خودتان، واکسیناسیون را عقب نیندازید.
همین دیروز رئیس بیمارستان سینای تهران می‌گفت: «حتی یک فوتی مبتلا به کرونا از بین کسانی که کاملا واکسینه شده‌اند، در بیمارستان ما گزارش نشده است. البته افرادی را داشتیم واکسن زده و به کرونا نیز مبتلا شده بودند. حدود هشت درصد از بیماران عمدتا سرپایی از جمله این افراد بودند که یک دُز واکسن را دریافت کرده بودند ولی همگی درمان شدند.» در ایلام هم نتایج همین را نشان داده. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام، بیش از ۹۲درصد جان‌باختگان کرونا هیچ واکسنی دریافت نکرده بودند، ۶درصدشان یک دُز و ۲درصد هر دو دُز واکسن را دریافت کرده بودند.
جهان در هراس
نقشه our world in data نشان می‌دهد که از بین کشورهایی که حداقل ۲۰۰ هزار نفر جمعیت داشتند، امارات، اروگوئه و قطر در تزریق واکسن گسترده‌تر عمل کرده‌اند و به دُز تقویتی یا همان سوم هم رسیده‌اند. در آمریکا و انگلیس اوضاع چطور بوده؟ در روزهای گذشته میزان ابتلا به کرونا در آمریکا کاهش پیدا کرده ولی موج دلتا به کشور آنها هم رسیده بود و باعث شد دوباره نمودارهای مرگ و میر و ابتلا کمی اوج بگیرد. دو روز پیش میزان مرگ و میر بر اثر کرونا در این کشور به ۲۳۶ نفر رسیده بود.
در روزهای همه‌گیری دلتا این عدد به هزار و ۷۰۰ نفر هم رسید. میزان تست‌های مثبت در این کشور همان دو روز پیش حدود ۳۹ هزار نفر بود ولی باز هم در اوج همه‌گیری کرونا آنها ابتلای ۱۹۰ هزار نفر را هم تجربه کرده بودند. در این کشور عمدتا واکسن فایزر تزریق شده است ولی البته هنوز جمعیت واکسن‌زده‌ها به هفتاد درصد نرسیده. بررسی‌های آنها نشان داده که ۹۹.۵درصد آمار مرگ‌و‌میر کرونا در آمریکا از میان واکسن‌نزده‌ها بوده است.
میزان مرگ و میر در انگلیس دو روز پیش به ۴۵ نفر در روز رسید. در اوج دلتا این عدد برابر با حدودا ۲۰۰ نفر بود. حدودا از هر ۱۰ نفر، ۹ انگلیسی (برابر با بیشتر از ۴۸ میلیون نفر در این کشور) تا امروز حداقل یک دُز واکسنشان را زده‌اند. این تعداد برابر با ۸۹درصد از جمعیت بالای ۱۶ سال انگلیس است. در این کشور عمدتا مردم از چهار واکسن تزریق کرده‌اند: فایزر، آسترازنکا، مدرنا و جانسون اند جانسون. الان کمپین‌های بهداشتی تشکیل شده تا واکسن را به دست آنهایی که سخت‌تر به واکسن دسترسی دارند برسانند. بررسی‌های پژوهشگران نشان داده که سیاهپوستان، فقرا و از لحاظ سنی هم افراد ۲۵ تا ۲۹ ساله کمتر از دیگران در این کشور واکسن تزریق کرده‌اند.
