سه فرضیه محتمل برای ۹۰میلیونی شدن پراید!
روزنامه هفت صبح| هفته‌ای که گذشت شاید با یک زلزله پایان یافت اما هنوز هم تحت تاثیر پس‌لرزه‌های پراید ۹۰میلیون تومانی روزگار می‌گذراند. عددی که به هیچ‌وجه برای این خودرو قابل تصور نبود و از یک رشد ۵۰درصدی تنها در فاصله دوماه از اسفند ۹۸ حکایت دارد. مردم استدلال می‌کنند که چون خودروسازان کمتر از همیشه عرضه می‌کنند، قیمت بالا رفته است. آنها دو خودروساز کشور را به اعمال فشار علیه دولت برای آزادسازی قیمت متهم می‌کنند.
برخی هم می‌گویند این خود خودروسازان هستند که در بازار محصولات‌شان را با این قیمت‌های عجیب به فروش می‌رسانند. اما برخی اطلاعات و شواهد به‌وضوح از تاثیر عوامل دیگر در رشد قیمت خودرو به‌ویژه محصولات اقتصادی و ارزان نظیر پراید حکایت دارد. ۱۰عضو اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به سوالی مشترک درباره قیمت فعلی خودرو، عوامل زیر را در رشد شدید قیمت خودرو موثر دانستند.
*** وجود تقاضای کاذب و شرایط خاص بازار آزاد
محمدرضا گلیان، سیدآرش علوی، خداشکر کاظمی و حسن ایوبی مهریزی، از جمله افرادی هستند که بر نقش بازار آزاد در تغییر قیمت‌ها تاکید دارند و هریک تحلیل‌های خاصی در این زمینه دارند. برای نمونه خداشکر کاظمی با اشاره به فقدان نظارت درست دولت بر بازار می‌گوید: برخی فعالیت‌های مشکوک در بازار آزاد عامل اصلی گرانی خودرو است؛ از این‌رو مردم با هوشیاری باید مواظب باشند. سیدآرش علوی هم این مسئله را تایید می‌کند: فعالیت بازار آزاد باعث می‌شود، تعادل عرضه و تقاضا به‌هم بریزد و قیمت‌ها در بازار مسیر افزایشی به‌خود بگیرد.
حسن ایوبی مهریزی هم در تحلیل وضعیت فعلی بازار می‌گوید، مردم به خودرو به عنوان کالایی جهت سرمایه‌گذاری مطمئن نگاه می‌کنند و ترجیح می‌دهند با حضور در این بخش مانع از سقوط ارزش پول خود شوند و متاسفانه این روحیه بسیار فراگیر است. برخی از اعضای اتاق هم عقیده دارند، دولت اگر بر رفتار بازار و گالری‌ها تمرکز کند، مسئله حل خواهد شد. مثلا جعفر برکتین، از اعضای اتاق بازرگانی عقیده دارد که تقاضای کاذب عامل اصلی افزایش قیمت نجومی و بدون ضابطه خودرو در بازار است و نبود نظارت هم به این شرایط دامن می‌زند. شعبان فروتن هم راه پایان این وضعیت را حضور مراجع نظارتی در بازار خودرو می‌داند.
*** پراید گران طبیعی است!
حرف جعفر بیشه این است که گرانی‌ها نه گناه خودروسازان که به‌دلیل پول بسیار زیادی است که در بازار وجود دارد. او عقیده دارد افزایش سرسام‌آور قیمت خودرو و پراید در بازار ارتباطی به خودروساز ندارد. فرشته محمودی یکی از دیگر کارشناسانی است که می‌گوید، مردم درحال تبدیل پول به پراید هستند. این عضو اتاق بازرگانی می‌گوید: نگرانی مردم طبیعی است؛ ترس از کاهش ارزش سرمایه و جولان دلالان در بازار خودرو موجب شده تا بازار خودرو با حباب قیمت مواجه شود.
اگر پراید وارد مدار ۸۰ میلیون تومانی می‌شود به‌خاطر آن است که مردم حاضر هستند با قیمت‌های بالا خودرو بخرند. این مورد را حمیدرضا صالحی، دیگر عضو اتاق بازرگانی ایران هم تایید می‌کند. حسین سلیمی هم با تحلیل بازارهای مالی کشور نکته جالبی را در این‌باره یادآور می‌شود. این عضو اتاق بازرگانی عقیده دارد: از آنجا که انتظارات تورمی در کشور بالاتر از نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی است، اقدام‌های هیجانی در بازارهای مختلف رخ می‌دهد به همین جهت قابل پیش‌بینی بود که بازار خودرو روز به روز به‌هم ریخته‌تر شود. باید سعی کرد تا حجم نقدینگی مردم با راهکارهای مناسب کنترل شود.
*** راهکار کاهش قیمت‌ها
یکی از نشانه‌های رد دخالت خودروسازان در قضیه صعود قیمت خودرو بررسی صورت‌های مالی آنها در سامانه کدال سازمان بورس است. در این سامانه از تداوم فروش با قیمت قبلی حکایت دارد. برای نمونه سایپا کماکان پراید را ۳۲میلیون و ۹۸۶هزار تومان می‌فروشد. این یعنی به شکل شفاف و واضح، خودروسازان از بخشی از اتهامات تبرئه می‌شوند.
مورد دیگر توجه به برخی فعالیت‌های مشکوک در فضای شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و اینستاگرام است. در این شبکه‌ها به‌وضوح قیمت محصولات را به‌دلخواه خود تغییر می‌دهند. در عین حال فشار به دولت برای آزادسازی هم که بارها در ادبیات برخی رسانه‌ها شنیده شده، نه تنها اقدام اشتباهی نیست که اتفاقا دقیقا چاره و دوای درد فعلی است. در شرایطی که خرید یک پراید از سایپا بین ۳۰ تا ۵۰ و حتی ۶۰میلیون تومان برای افراد عادی و دلالان آب می‌خورد، عجیب نیست که عرضه دو خودروساز در شرایط فعلی در کسری از ثانیه پایان می‌یابد.
این وضعیت نه دلخواه مردم است و نه به نفع خودروسازان. حتی کارشناسان و فعالان اقتصادی هم آن را قبول ندارند و بر لزوم یکپارچه‌شدن قیمت کارخانه و بازار تاکید دارند. چهار کارشناس مهم حوزه خودرو اعم از امیرحسن کاکایی، فربد زاوه، سعید لیلاز و حسن کریمی سنجری، در هفته گذشته با چهار نشریه و مجله مختلف مصاحبه کرده و با رد شیوه فعلی فروش خودرو، مهمترین کار برای کاهش قیمت خودرو را از افزایش عرضه در کنار آزادسازی قیمت عنوان کردند.
