سهم عجیب برزیل در تامین کالاهای اساسی ایران
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | به تازگی یک گروه از تجار ایرانی به همراه چندنفر نماینده‌های مجلس راهی کشور برزیل شدند تا اتاق بازرگانی مشترک بین ایران و برزیل را رسما افتتاح کنند، در حاشیه این سفر رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و برزیل آمارهایی در مورد روابط مالی این دو کشور ارائه کرد که نه تنها واکنش هایی برانگیخت بلکه نگاه‌ها را متوجه آرژانتین کرد، پیش از این بین کشورهای آمریکای جنوبی این ونزوئلا بود که به نظر می‌رسید بیشترین روابط تجاری را با ایران داشته باشد اما طبق حرف‌های عامریان این عنوان بیشتر شایسته برزیل است .
رئیس اتاق بازرگانی ایران و برزیل گفت: «واردات ایران از برزیل بیش از ۵ میلیارد دلار کالای اساسی با تعرفه گمرکی حداکثر ۴ درصد است؛ اما صادرات ایران به این کشور کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار است. دولت برزیل نیز از آن بیش از ۱۰۰ درصد تعرفه گمرکی می‌گیرد.»
هدف عامریان از زدن این حرف‌ها هموار کردن دریافت مجوز تهاتر در مورد بعضی کالاها بین ایران و برزیل بود چون بلافاصله گفت که می‌توان برای بهتر شدن وضعیت تراز تجاری بین ایران و برزیل کالاهایی مانند محصولات پتروشیمی، گازوئیل، پسته، کشمش و خرما که برزیل هم نیاز زیادی به آنها دارد به صورت تهاتر صادر کرد.»
واقعا ۵ میلیارد دلار؟
با اینکه خیلی‌ها با این ایده عامریان موافق هستند و فکر می‌کنند که در حال حاضر و با وجود انواع موانع سر راه تجارت ایران و کشورهای دیگر شاید تهاتر گزینه خوبی باشد اما آماری که او در حرف‌هایش به آن اشاره کرد جای اما و اگر زیادی داشت و چندان با آمارهای رسمی نمی‌خواند. طبق اعلام گمرک ایران میزان واردات ایران از برزیل طی چندسال گذشته همیشه صعودی بوده هیچ وقت به عدد ۵ میلیارد دلار نرسیده است.
در سال ۲۰۱۸ این عدد چیزی در حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بود، در سال ۲۰۱۹ این عدد به حدود دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار می‌رسد و در سال ۲۰۲۰ میزان واردات ایران از برزیل چیزی در حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است. اصلا وقتی فهرست کشورهایی که ایران بیشترین واردات را از آنها دارد نگاه می‌کنیم می‌بینیم که ترکیه در مقام سوم، بعد از چین و امارات ایستاده با ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار.
با این وجود همین که برزیل در جمع ۶ کشوری است که بیشترین واردات ایران از آن انجام می شود جالب به نظر می‌رسد چون در تمام سال‌های گذشته کمتر پیش آمده که اسم برزیل را کنار کشورهایی که ایران روابط اقتصادی زیادی با آنها دارد بشنویم. جالب‌تر محصولاتی است که ایران از برزیل وارد می‌کند. در واقع برزیل از نظر صادرات کالاهای اساسی به ایران رتبه اول را دارد.
کالاهای عمده صادراتی این کشور به ایران شامل ذرت، سویا، کنجاله سویا، گوشت و شکر است که مجموعا ۹۹٫۸ درصد صادرات برزیل به ایران را تشکیل می‌دهد. صادرات ایران به برزیل که نزدیک به همان رقمی بوده که رئیس اتاق بازرگانی دو کشور اعلام کرده شامل این موارد بوده است: ۱۱۳ میلیون دلار آوره و کمی هم کشمش، لوازم آشپزخانه، آینه، فرش و پسته .
جالب اینکه ۱۳ درصد کل صادرات ذرت برزیل به ایران انجام می‌شود یعنی برزیل سالانه چیزی در حدود ۶ میلیون تن ذرت به ایران صادر می‌کند و این یعنی ایران از کشور دیگری ذرت نمی‌گیرد و تمام نیازش به این ماده را از طریق برزیل برطرف می‌کند. نکته‌ای که در این مورد دیده می‌شود این است که بقیه کشورهایی که کنار ایران به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده‌های ذرت در جهان شناخته می‌شوند یعنی مکزیک، ژاپن، ویتنام.
کره‌جنوبی ذرت مورد نیازشان را از آمریکا می‌گیرند و ایران در لیگ واردکننده‌های بزرگ ذرت در جهان تنها کشوری است که روی برزیل برای واردات ذرت تمرکز کرده است.آمارها همچنین می‌گویند که ایران در سال گذشته نزدیک به ۶۵ هزار تن گوشت گوساله هم از برزیل وارد کرده است. این یعنی وقتی ایرانی‌ها به گوشت‌های یخ زده وارداتی می‌گویند گوشت برزیلی اصلا بیراه نمی‌گویند.
تاریخچه تجارت
اینکه ایران با بعضی از کشورهای دوست مثل چین و ونزوئلا روابط اقتصادی نزدیک داشته باشد دلایل قابل حدسی دارد اما برای خیلی عجیب است که ما چنین روابط تجاری نزدیکی با برزیل داشته باشیم. کشوری که فاصله هوایی‌اش با ما بیشتر از ۱۲ هزار کیلومتر است و اگر مستقیم از تهران به سائوپائولو پرواز کنید بیشتر از ۱۵ ساعت در هواپیما خواهید بود. با این وجود روابط دو کشور قدمتی بیشتر از صد ساله دارد.
قصه به روزهایی از سال ۱۲۸۲ خورشیدی (۱۹۰۳ میلادی) بر می‌گردد که اسحاق خان مفخم‌الدوله وزیر مختار ایران در واشینگتن به چند کشور آمریکای جنوبی سفر کرد و عهدنامه دوستی و بازرگانی با کشورهای این ناحیه از جمله برزیل، آرژانتین، اروگوئه، مکزیک و شیلی به امضا رساند. با وجود این که روابط سیاسی بین دو دولت از همان زمان برقرار شد اما تأسیس سفارت در برزیل حدود سی سال بعد به وقوع پیوست.
سفر حاجی میرزا ابوالحسن‌خان ایلچی
( سفیر ایران در لندن) به ریودوژانیرو، پایتخت پیشین برزیل را می‌توان نخستین دیدار یک مقام ایرانی از برزیل و سرآغاز روابط سیاسی رسمی دو کشور دانست. جالب اینکه وقتی درباره روابط ایران و برزیل می‌خوانیم می‌بینیم که همیشه بیشتر از هر چیز پای مراودات اقتصادی در میان بوده ودر روزهایی که از تحریم فروش نفت ایران کمتر خبری وجود داشت ایران به این کشور نفت صادر می‌کرد و واردکننده محصولات کشاورزی و دامی آن بود.
نکته دیگر اینکه در سال‌های اخیر بیشترین مراوده سیاسی ایران با برزیل در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد برقرار شده تا جایی که در این دوره یک بار او به برزیل سفر کرده و یک بار هم رئیس جمهور برزیل به ایران آمده که این تنها سفر روسای جمهور کشورها به کشور همدیگر بوده است.
برزیل کشوری ۲۱۳ میلیون نفری در غرب آمریکای جنوبی است که بزرگ‌ترین، پیشرفته‌ترین و پر جمعیت‌ترین کشور این قاره محسوب می‌شود.
