سرگیجه قیمت یورو، پوند، درهم و لیر
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | دلار ۱۷هزار تومان ترس ندارد؛ بالاخره امروز و فردا و با از سرگیری فعالیت اصناف و فروکش کردن تب کرونا، اقتصاد در کل کره‌خاکی به حال عادی برمی‌گردد تا بازار ارز و سکه و طلای ایران هم به آرامش برسد. وقتی این اتفاق افتاد، توقع نداشته باشیم همه‌چیز را فراموش کنیم یا یادمان برود در این یکی‌دوماه اخیر غیر از دلار، بقیه اسکناس‌های خارجی هم کلی شیطنت کردند. بررسی تغییرات بازار ارز از ابتدای بهمن تا حالا نشان می‌دهد، دلار از ۱۳هزار و ۵۰۰تومان به مرز ۱۷هزار تومان رسیده و حدود ۲۵درصد افزایش قیمت داشته اما دیگر ارزها به‌خصوص لیر ترکیه در این مدت کلی از دلار عقب افتاده‌اند.
توقف سفرها به ترکیه و کاهش تقاضای لیر، این ارز را تا حد زیادی بی‌ارزش کرده است. طوری که در چهارماه اخیر با وجود تلاطم عجیب و غریب در بازار، لیر ترکیه تنها هفت‌درصد گران شده و ارزش خود را در برابر دیگر ارزها از دست داده است. زمانی دلار در بازار ایران به اندازه پنج لیر قیمت داشت و این روزها تناسب این دو ارز به هفت‌لیر رسیده است. بخشی از این تغییرات می‌تواند در تغییرات ارزش واحدهای پول کشورها نسبت به یکدیگر باشد اما می‌توان گفت بخشی از آن به خاطر آشفتگی بازار ارز خودمان است. در این گزارش تغییرات نرخ پنج ارز پرطرفدار در بازار ایران را بررسی کرده‌ایم تا ببینیم از ابتدای بهمن‌ماه تا حالا هرکدام از آنها چه نوساناتی را پشت سر گذاشته‌اند.
*** دلار؛ افزایش ۲۵درصدی
اول بهمن‌ماه پارسال دلار ۱۳هزار و ۵۰۰تومان بود. تقریبا از همان روزها بود که آرامش بازار به‌هم ریخت و دوباره به روزهای پرتلاطم بازگشتیم. حالا که دلار به مرز ۱۷هزار تومان رسیده، می‌توان گفت قیمت این ارز در حدود چهارماه گذشته ۲۵درصد افزایش پیدا کرده است. اولین گام صعودی دلار، در بهمن‌ماه اتفاق افتاد. روندی آرام اما صعودی، دلار را تا پایان بهمن‌ماه از ۱۳هزار و ۵۰۰تومان، به ۱۴هزار و ۵۰۰تومان رساند. اول اسفندماه همزمان با شیوع ویروس کرونا و قرارگرفتن نام ایران در فهرست سیاه FATF دلار جهش کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد و در عرض یک‌روز تا مرز ۱۶هزار تومان پیشروی کرد.
هرچند نهایتا رقم ۱۵هزار و ۵۰۰تومان برای اولین روز اسفند ثبت شد اما بعد از گذشت چندروز دوباره به محدوده ۱۶هزار تومان رسید. ادامه راه کمی برای دلار دشوار بود. تعطیلی نسبی بازار آزاد ارز باعث شد دلار تا یک‌هفته مانده به پایان سال، در محدوده ۱۵هزار و ۵۰۰تومان آرام بگیرد. در این هفته با استراتژی جدید صرافی‌ها و افزایش نرخ دلار در بازار رسمی، بازار آزاد هم دچار تلاطم شد و تا آخر سال ۹۸ قیمت آن به ۱۶هزار و ۱۵۰تومان رسید.
دلار در سال ۹۹ صرفا در هفته اول بعد از تعطیلات نوروز کمی افزایش قیمت داشت اما می‌توان گفت تا نیمه اردیبهشت در محدوده ۱۶هزار تا ۱۶هزار و ۲۰۰تومان باقی مانده بود. در یکیدوهفته گذشته با به‌هم‌ریختن بازار سکه، دلار هم ساز گرانی کوک کرده و از محدوده ۱۶هزار و ۲۰۰ به مرز ۱۷هزار تومان رسیده است. آخر هفته گذشته تا ۱۷هزار و ۲۰۰تومان پیشروی کرد و در تعطیلات آخر هفته با کمی عقب‌نشینی به ۱۶هزار و ۹۲۰تومان بازگشت.
*** یورو؛ افزایش ۲۱درصدی
یورو از دلار عقب مانده است. با اینکه دلار از اول بهمن تا حالا ۲۵درصد افزایش داشته اما یورو حدود ۲۱درصد گران شده است. آن زمان که دلار در بازار ۱۳هزار و ۵۰۰تومان بود، یورو با قیمت ۱۵هزار تومان فروخته می‌شد و این دو ارز تقریبا هزار و ۵۰۰تومان باهم اختلاف داشتند. حالا که دلار به ۱۷هزار تومان رسیده، یورو در محدوده ۱۸هزار و ۳۰۰تومان قرار گرفته است و در این مدت اختلاف این دو ارز به هزار و ۳۰۰تومان کاهش پیدا کرده. اول بهمن هر یورو معادل ۱٫۱۱دلار بود و حالا این نسبت به ۱٫۰۷ رسیده است.
یورو در بهمن‌ماه حدود ۶۰۰تومان افزایش قیمت داشت و از ۱۵هزار تومان به ۱۵هزار و ۶۲۰تومان رسید. در صعود ناگهانی بازار ارز ابتدای اسفند، یورو تا نرخ ۱۷هزار و ۳۰۰تومان پیشروی کرد و بعد از چند نوسان قیمت در نیمه دوم اسفند کار خود را در سال ۹۸ با همان نرخ ۱۷هزار و ۳۰۰تومان به پایان برد. عقب‌ماندگی یورو از دلار تقریبا از همینجا شروع شد. زمانی که دلار در هفته پایانی اسفند پیشروی می‌کرد، یورو عقب نشست. بازگشایی بازارها بعد از تعطیلات نوروز قیمت یورو را از محدوده ۱۷هزار و ۳۰۰، به ۱۸هزار و ۳۰۰تومان رساند و در عرض یک‌هفته شاهد افزایش هزار تومانی قیمت یورو در بازار آزاد بودیم.
البته با آرام‌گرفتن بازار ارز در نیمه اول اردیبهشت، یورو هم به محدوده ۱۷هزار و ۶۰۰تومان برگشت. از یکیدوهفته گذشته که بازارهای طلا و ارز دوباره به‌هم ریخته است، یورو سیر صعودی در پیش گرفته و تا ۱۸هزار و ۶۰۰تومان گران شده است. البته تعطیلات آخر هفته کمی قیمت یورو را کاهش داد و به ۱۸هزار و ۳۰۰تومان رساند. بر این اساس نوسانات قیمت یورو از ابتدای بهمن تا حالا قیمت این ارز را ۲۱درصد افزایش داده است.
*** پوند، افزایش ۱۷درصدی
واحد پول انگلستان عملکرد بدتری نسبت به یورو و دلار داشته. از اول بهمن تا حالا با وجود افزایش ۲۵درصدی قیمت دلار، پوند انگلیس در بازار آزاد حدود ۱۷درصد افزایش قیمت پیدا کرده است. این مورد باعث شده حالا اختلاف بین این دو ارز در بازار ایران کمتر شود. آن زمانی که دلار ۱۳هزار و ۵۰۰تومان بود، پوند انگلیس در بازار ۱۷هزار و ۶۰۰تومان قیمت داشت و اختلاف این دو ارز در حد چهارهزار و ۱۰۰تومان بود. این روزها که دلار به مرز ۱۷هزار تومان رسیده، پوند انگلیس در محدوده ۲۰هزار و ۶۰۰تومان قرار دارد که نشان می‌دهد در حال حاضر اختلاف قیمت دلار و پوند به سه‌هزار و ۶۰۰تومان کاهش پیدا کرده است. اول بهمن‌ماه هر پوند در بازار ایران معادل ۱٫۳دلار بود و حالا این نسبت معادل ۱٫۲ محاسبه می‌شود و نشان از کاهش اختلاف قیمت بین دلار و پوند دارد.
پوند و دلار از ابتدای بهمن تا نیمه اسفندماه شرایط مشابهی داشتند. پوند انگلیس در بهمن‌ماه ۹۸ از محدوده ۱۷هزار و ۶۰۰تومان، به ۱۸هزار و ۶۰۰تومان رسید و درست مثل دلار و یورو هزار تومان گران شد. اتفاقات ابتدای اسفند یورو را به مرز ۲۰هزار و ۵۰۰تومان رساند و تقریبا از اینجا بود که راه پوند از راه بقیه ارزها جدا شد. نیمه دوم اسفندماه که دلار و یورو افزایش قیمت پیدا کردند، پوند سیر نزولی در پیش گرفت و نهایتا کار خود را در سال ۹۸ با نرخ ۱۸هزار و ۷۰۰تومان به پایان رساند. نیمه فروردین‌ماه پوند انگلیس جان دوباره گرفت و تا ۲۰هزار و ۷۰۰تومان پیشروی کرد ولی بازگشت نرخ‌ها در بازار ارز، پوند را هم به محدوده ۲۰هزار و ۲۰۰تومان کشاند. از زمانی که بازار طلا و ارز در یکی‌دو هفته گذشته به‌هم ریخته، قیمت هر پوند انگلیس به ۲۰هزار و ۶۶۰تومان رسیده است.
*** درهم؛ افزایش ۲۵درصدی
تغییرات قیمت درهم و دلار تا حد زیادی باهم یکسان است. شاید بتوان دلیل این موضوع را در مرجع قیمت‌گذاری دلار دانست. چراکه خیلی‌ها معتقد هستند، قیمت دلار در بازار ایران براساس نرخ این ارز در دوبی تعیین می‌شود. برای همین زمانی که دلار گران شود، درهم هم به همان میزان افزایش قیمت پیدا می‌کند. اول بهمن که دلار ۱۳هزار و ۵۰۰تومان بود، درهم در محدوده سه‌هزار و ۷۰۰تومان قرار داشت و حالا که دلار به ۱۷هزار تومان رسیده، درهم چهارهزار و ۶۰۰تومان قیمت‌گذاری می‌شود. این یعنی درهم و دلار هر دو دقیقا ۲۵درصد نسبت به ابتدای بهمن‌ماه افزایش قیمت داشته‌اند.
نوسانات قیمت ارز در بهمن‌ماه باعث شد درهم امارات از محدوده سه‌هزار و ۶۶۰ به سه‌هزار و ۹۳۰تومان برسد. هفته اول اسفند درهم امارات تحت تاثیر کرونا و لیست سیاه FATF تا چهارهزار و ۳۰۰تومان پیشروی کرد و بعد از یک عقب‌نشینی کوتاه‌مدت، دوباره در هفته پایانی اسفندماه، کارنامه خود را در سال ۹۸ با نرخ چهارهزار و ۳۸۰تومانی بست. درهم تا نیمه اردیبهشت بعد از نوساناتی که پشت سر گذاشت، تقریبا در همان محدوده باقی ماند و در یکی‌دو هفته اخیر دوباره ساز گرانی کوک کرده و از محدود چهارهزار و ۴۰۰تومان به چهارهزار و ۶۰۰تومان رسیده است.
*** لیر؛ افزایش هفت‌درصدی
متوقف شدن تورهای مسافرتی به مقصد ترکیه، حسابی بازار لیر را کساد کرده است. بررسی تغییرات قیمت لیر ترکیه از ابتدای بهمن تا حالا نشان می‌دهد، با وجود افزایش ۲۵درصدی قیمت دلار، لیر تنها هفت‌درصد افزایش قیمت داشته که بخش عمده آن به‌خاطر تلاطم‌های بهمن‌ماه است. نمودار تغییرات قیمت این ارز به کلی با ارزهای دیگر فرق دارد. لیر ترکیه در نوسانات بهمن‌ماه از محدوده دوهزار و ۲۹۰تومان به دوهزار و ۳۶۰تومان رسید. اتفاقات هفته اول اسفند لیر را تا دوهزار و ۶۰۰تومان گران کرد اما از زمانی که سفرهای ترکیه لغو شد، این ارز پشت سر هم کاهش قیمت پیدا کرد.
طوری که تا پایان سال ۹۸ برخلاف دیگر ارزها که در حال پیشروی بودند، لیر تا نرخ دوهزار و ۲۶۰تومان عقب‌نشینی کرد. تا همین یکیدوهفته پیش لیر در همین محدوده باقی مانده بود و از زمان تلاطم بازار طلا و ارز در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه، قیمت این ارز پرطرفدار توریست‌های ایرانی به حدود دوهزار و ۴۳۰تومان رسیده است. ابتدای بهمن‌ماه هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران معادل ۵٫۸۹لیر بود و حالا این نسبت به هفت‌لیر رسیده است و نشان می‌دهد برابری این دو ارز در چهارماه گذشته به کلی به‌هم ریخته است و تغییرات آنها هیچ تناسبی با هم ندارد.
