سرنوشت عجیب دکتر سبحانی
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| تصور کنید در آمریکا به دنیا آمده‌اید، آنجا بزرگ شده‌اید، درس خوانده‌اید و بیش از 30سال کار کرده‌اید اما ناگهان به شما می‌گویند دیگر در این کشور جایی ندارید. این ماجرای سیاوش سبحانی، پزشک 61ساله ایرانی-آمریکایی است که مدتی پیش وقتی برای تمدید پاسپورت آمریکایی خود اقدام کرد، متوجه شد نه‌تنها پاسپورتش را تمدید نمی‌کنند بلکه می‌گویند دادن شهروندی به او از بدو تولدش یک اشتباه بوده است. چرا؟ چون پدرش 61 سال پیش و فقط برای دو ماه در سفارت ایران مشغول بوده. روزنامه واشنگتن پست به‌تازگی گزارشی درباره این مورد عجیب نوشته است تا شاید وضعیت سبحانی هرچه سریع‌تر روشن شود و مقامات آمریکایی شهروندی او را بازگردانند.
بیش از 30سال است که سیاوش سبحانی در ویرجینیای شمالی به‌عنوان یک متخصص داخلی فعالیت می‌کند و بیش از سه هزار بیمار دارد. او در واشنگتن دی‌سی به دنیا آمده و در بدو تولد شناسنامه آمریکایی برایش صادر شده است، اما حالا بعد از این‌همه سال به او گفته‌اند که دیگر به این کشور تعلق ندارد و اساسا بی‌وطن است. او به واشنگتن‌پست گفته که در ماه فوریه امسال درخواست تمدید پاسپورت داده و انتظار نداشته هیچ مشکلی پیش بیاید چراکه در طی سال‌ها بارها بدون مشکل پاسپورت خود را تمدید کرده است.
سبحانی بعد از ارسال درخواست، نامه‌ای از طرف وزارت امور خارجه دریافت کرد که می‌گفت نباید در زمان تولد به او شهروندی داده می‌شد چرا که پدرش در سفارت ایران یک دیپلمات بوده است. سبحانی به واشنگتن‌پست در این‌باره می‌گوید: «من تمام زندگی‌ام را اینجا بودم. مالیات‌هایم را پرداخت کردم، برای ریاست‌جمهوری رای دادم، به‌عنوان یک پزشک به جامعه‌ام خدمت کردم. در دوران کرونا جان خودم و خانواده‌ام را به خطر انداختم و حالا بعد از 61سال به من می‌گویند یک اشتباهی پیش آمده و دیگر شهروند آمریکا نیستم.»
او در ابتدا از رسانه‌ای کردن این ماجرا مطمئن نبوده چراکه نمی‌خواسته کاری کند که مسئولان دولتی، کسانی که سرنوشت او را در دست دارند، دلخور شوند. اما از طرفی رسانه‌ای نکردن این ماجرا ممکن بود پیش رفتن پرونده او را تا 10 سال به تاخیر بیاندازد. او تا به این لحظه 40 هزار دلار هزینه مراحل قضایی این پرونده کرده و نمی‌داند تا چه زمانی این ماجرا ادامه دارد.
سبحانی در نظر داشت به‌زودی خود را بازنشسته کند و با همسرش به کشورهای مختلف سفر کند. اما حالا نه می‌تواند به ملاقات دوست خود که به‌تازگی در لندن سکته کرده برود و نه پدر‌زن مریضش را در لبنان برای آخرین‌بار ببیند. حتی اگر این وضعیت درست نشود سبحانی نمی‌تواند برای عروسی پسرش که سال دیگر در پرتغال برگزار می‌شود، حاضر شود.
نامه‌ای که وزارت امور خارجه به سبحانی فرستاده به یک دلیل بروکراتیک اشاره دارد: «کسانی که در ایالات متحده از والدینی که دارای مصونیت دیپلماتیک هستند متولد شده‌اند، در بدو تولد تابعیت ایالات متحده را کسب نمی‌کنند. به‌عنوان یکی از اعضای خانواده والدینتان در زمان تولد، شما از مصونیت دیپلماتیک کامل در حوزه قضایی ایالات متحده برخوردار بودید.
بنابراین، شما در بدو تولد تابعیت ایالات متحده را کسب نکردید.» این در حالی است که مقامات بارها با تمدید کردن پاسپورت او شهروندی سبحانی را تایید کرده‌اند. سبحانی که اصلا از دیپلمات بودن پدرش اطلاعی نداشت شروع کرد به تحقیق درباره گذشته خانواده‌اش. پدرش دیگر زنده نیست و مادرش هم زوال عقل دارد، پس از آن‌ها نمی‌توانست چیزی بپرسد.
او متوجه شد زمانی که پدرش دانشجوی مدرسه نظامی بوده، برادرش در کانزاس به دنیا می‌آید. اما برادرش به‌خاطر یک مشکل مادرزادی احتیاج داشته تا تحت عمل جراحی قرار بگیرد. پدر سبحانی برای اینکه بتوانند برای انجام این عمل زمان بیشتری در آمریکا بمانند، به‌طور موقت در سفارت ایران استخدام شد.
به گفته سیاوش سبحانی، پدر او تنها در مهر و آبان سال 1340 در سفارت ایران مشغول بوده و او همان آبان ماه، در بیمارستان نظامی والتر رید به دنیا آمده است. زمانی که سبحانی بچه بود چند سالی را به همراه خانواده در ترکیه زندگی می‌کردند اما مدتی بعد دوباره به واشنگتن برگشتند. او در بوستون به کالج رفت و در دانشگاه جورج واشنگتن مدرک خود را گرفت. پس از آن هم برای گرفتن تخصص خود در دانشگاه پزشکی جورج‌تاون شروع به تحصیل کرد.
سبحانی می‌گوید اگر شهروندی‌اش به او بازگردانده نشود احتمالا در ایران هم نمی‌تواند زندگی کند چرا که برادرش در سال 2012 نامزد مجلس سنای ایالات متحده بوده است. او امیدوار است تا شش ماه دیگر شهروندی خود را پس بگیرد اما نمی‌داند تا چه اندازه این انتظار به واقعیت می‌پیوندد.
