زن مرموز کاندیدای ریاست جمهوری سوریه
روزنامه هفت صبح | یک: ۱۰سال بعد از آغاز جنگ در سوریه، این کشور در آستانه انتخاباتی دیگر قرار دارد. این دومینباری است که سوریها در شرایطی که هنوز وضعیت ناآرام است پای صندوقهای رای میروند. بار قبل و در سال ۲۰۱۴، در بحبوحه جنگ و حضور گروههای تروریستی، بشار اسد به مدت هفت سال به ریاستجمهوری انتخاب شد. اینبار هم مشخص شده که در اوایل خردادماه احتمالا صندوقهای رای برپا خواهند شد.
* دو: بشار اسد روز چهارشنبه خود را نامزد انتخابات ریاستجمهوری سوریه کرد. بعید به نظر برسد که او آیندهای متفاوت با پدرش را برای خود در سر بپروراند. اما اینبار انتخابات سوریه تفاوتی اساسی با دیگر انتخاباتهای این کشور دارد.
* سه: فاتن علی نهار، اولین زنی است که پا در میدان گذاشته و کاندیدای ریاستجمهوری سوریه شده. از آنجایی که تاکنون در این کشور زنی در رأس دولت قرار نداشته و حتی فکر آن به سرش نزده که کاندیدای ریاستجمهوری شود، فاتن یک تاریخساز است و میتواند حضور زنان در قدرت را در سوریه بیشتر کند.
* چهار: فاتن ۵۰ساله و متولد ۱۹۷۱ در جولان اشغالی سوریه است. فرزند یک ژنرال خوشنام و بازنشسته ارتش که دوران خدمتش به زمان پدر اسد میرسد. از او هیچچیز و حتی یک عکس واقعی هم در شبکههای اجتماعی وجود ندارد. اما رسانههای نزدیک به سوریه عکسی از یک مدل زن روسی که سالها پیش به قتل رسیده را به عنوان تصویر فاتن منتشر میکنند.
* پنج: رسانههای خبری جهان؛ از آسوشیتدپرس تا پیبیاس و… به دنبال فاتن علی نهار هستند که اگر بتواند در انتخابات بشار اسد را شکست دهد، اولین رهبر زن عرب در جهان عرب خواهد شد، اما دستشان در پوست گردو مانده است. هیچکس فاتن علی نهار را در سوریه نمیشناسد. تعداد محدودی از حسابهای توئیتری مدعی شدهاند که او خود از طرفداران بشار اسد است. طبق قانون، کسی که در ۱۰ سال گذشته در خارج از سوریه زندگی کرده، نمیتواند کاندیدا شود و با این حساب میدانیم که فاتن علی نهار همه سالهای گذشته را ساکن سوریه و احتمالا دمشق بوده است.
* شش: ما هنوز نمیدانیم آیا واقعا فاتن علی نهار در سوریه وجود دارد یا رئیس پارلمان این کشور، کاندیداسازی کرده است. اما بههرحال از او به عنوان رقیب بشار اسد نام برده میشود. حسابهای عربی در شبکههای اجتماعی رسیدن زنی به این سطح را در سوریه خوشیمن میدانند و میگویند تغییرات در راه است. حتی اگر بشار برنده انتخابات باشد.
* هت: چه فاتن علی نهار پیدا شود یا نه، به نظر میرسد که آینده سوریه را زنان تعیین کنند. بشار اسد هرچند بر جنگ بزرگی پیروز شده، اما پایههای قدرت او نمیتواند به پیش از ۲۰۱۱ بازگردد.
* هشت: حضور زنان در قدرت در سوریه اتفاق جدیدی نیست. آنها همیشه در پشت صحنه قدرت نقش اساسی داشتهاند. مادر بشار، انیسه مخلوف را یکی از قدرتمندترین زنان عرب میدانند. او سال ۲۰۱۶ از دنیا رفته، اما هنوز خاطرات قدرتی که او چه در دوران همسر و چه در زمان پسرش داشته، مشهور است. او از برادرزاده رامی مخلوف که یک غول مخابراتی بود حمایت تام و تمام میکرد و تا زمان زندهبودنش کسی جرات نداشت از رامی انتقادی کند.
او همان کسی است که در بحران بعد از مرگ همسرش، پسر دندانپزشکش را که کسی آینده سیاسی برایش نمیدید، به قدرت رساند. انیسه مخلوف زن قدرتمندی بود. همسرش را در یک قبیله خودش انتخاب کرد و روبهروی تمام خانوادهاش ایستاد تا با حافظ اسد که در آن زمان آدم خاصی هم نبود، ازدواج کند. میگویند که انیسه عموما در مهمترین جلسات دولت حافظ اسد حضور داشته و در تعیین جانشینی هم نقش مهمی داشته است.
* ۹: مهره قدرتمند فعلی، اسما اسد است. بعد از مرگ مادر اسد او قدرتمندترین زن سوریه است. کسی که در انگلیس به دنیا آمده، زبان عربی را با لکنت حرف میزند، بانکداری باهوش است و با آنجلینا جولی و برد پیت دیدار اختصاصی داشته است. او و خانواده پرقدرتش حلقه وصل دولت بشار اسد با سنیهای سوریه هم هستند. با مرگ انیسه مخلوف، راه اسما برای افزایش قدرتش در سوریه باز شد. خیلی زود اختلافش با رامی مخلوف، عزیزدردانه مادرشوهرش خصمانه شد و دولت اسد را وادار کرد تا رامی را بهخاطر فساد اقتصادی تحت تعقیب قرار دهد.
مشاور سابق دولت اسد مدتها پیش مدعی شده بود که اسما، تنها به شرطی در سوریه ماندگار شده که بخش عمدهای از قدرت را در دست بگیرد. او فعالیتهای اقتصادی خود را گسترش داده و حالا به دنبال این است که شاید بتواند جانشین اسد باشد. پیش از جنگ از او به عنوان زنی یاد میشد که میتواند سوریه را به سمت مدرن شدن، آشتی با غرب و ایجاد اصلاحات سیاسی ببرد. بااینحال حالا کسی در غرب به اسما امیدی ندارد.
آنها که با حکومت بشار اسد زاویه دارند، همسرش را هم همرده با او میدانند. اما در شرق و غرب بسیاری بر این باورند که حکومت سوریه نیاز به خونی تازه در رگهای خود دارد؛ چه این خون تازه قدرتگیری اسما اسد در دمشق باشد، چه گزینهای بسیار کمخطرتر مانند فاتن علی نهار که اصلا هنوز وجودش هم تأیید نشده است.