رمزگشایی از قبرهای میلیاردی میدان تجریش
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| قبرستان امامزاده صالح که روز گذشته خبر شارژ ۵ میلیون تومانی آن تکذیب شد، ۳۰۰ متر بنا دارد و در آن ۱۰۰ فرد دفن شده‌اند. ورود به این قبرستان عمومی نیست و توسط یک نگهبان که همه اقوام متوفیان را می‌شناسد، کنترل می‌شود. اینها آخرین اطلاعاتی است که یک فرد مسئول، درباره طبقه منفی دو رواق معصومیه و قبرستان امامزاده صالح، به روزنامه هفت‌صبح می‌دهد. قبرستانی که روز گذشته گفته شد قیمت هر قبر از آن سه تا چهار میلیارد است و افراد برای آن ماهانه ۵ میلیون تومان شارژ می‌پردازند.
بعد از درز کردن یک ویدئو از این قبرستان، تولیت امامزاده صالح در یک مصاحبه رادیویی هزینه ماهانه این قبرهای میلیاردی را تکذیب کرد، ولی او میلیاردی بودن این قبور را یک‌جورهایی تایید کرد و در حالی‌که همه انتظار همان قیمت سه تا چهار میلیارد تومانی را داشتند، گفت: «برخی از این قبور مجانی هستند ولی برخی هم در قبال دریافت املاکی به قیمت ۱۰ تا ۲۰ میلیارد تومان، به‌عنوان هدیه به افراد مختلف داده شده‌اند.» حجت‌الاسلام احسان بی‌آزار تهرانی درباره این زیرزمین که قرار بوده دارالقرآن باشد، حرف‌های مهم دیگری هم زد که شامل این موارد می‌شد:
شخصیت‌های مهم علمی و فرهنگی مختلفی در این حرم مدفون هستند، ولی اینطور نیست که مطلقا به افراد ویژه‌ای اختصاص داشته باشد. البته که محدودیت دارد و حدود ۱۰۰ قبر آنجا موجود است. ما آن را قبرستان عمومی ندانسته و خودمان را موظف به تجهیز نمی‌دانیم. مسئول آن شهرداری تهران است.
شارژ ماهانه کذب است. ما الزامی نداریم که {پول بگیریم} و کسی ممکن است به دلخواه خود آنجا بیاید. برای مثال افرادی از علمای شهید در آن قطعه مجانی دفن شده‌اند، همچنین دو نفر از پدران و مادران شهدا در همین زیست بوم محله رایگان اینجا دفن شدند. ممکن است کسی بیاید و بگوید من می‌خواهم برای آستان {امامزاده صالح} یک کار بزرگی انجام بدهم. مثلا یکی از املاک معارض منطقه تجریش را خریداری کنم. الان ما برای سه چهار مورد ملک معارض باید بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه کنیم. مثلا یکی از این املاک ۱۰ میلیارد تومان است که فردی خریداری می‌کند یا کسی ممکن است ۲۰ یا ۳۰ میلیارد تومان بدهد، ما هم به‌عنوان هدیه یکی از این قبور را به او می‌دهیم.
من یک سال و نیم است که به اینجا آمده‌ام. اینجا که می‌بینید آینه‌کاری شده، زیر حرم است و قرار بود دارالقرآن باشد، وقتی آمدم با ناهماهنگی‌ها در چینش و تزئین روبه‌رو شدم که برای خودمان هم پسندیده نبود. قبل از حضور من چراغ و بوفه را گذاشته بودند. مجوز این را گرفتیم که به‌زودی به سمت یکسان‌سازی برویم. تا هرکسی که آنجا پا می‌گذارد یاد مرگ در آن حاضر باشد و آنطور مجلل نباشد تا هرکسی در آن مکان شریف قرار گرفت با آن مکان بزرگ و شمعدانی روبه‌رو نشود.
جزئیاتی بیشتر از قبرستان امامزاده صالح
ورودی قبرستانی که امروز از آن حرف زده می‌شود را در ضلع جنوب شرقی حیاط امامزاده صالح می‌توان پیدا کرد. طبقه منفی یک آن دارالقرآن است که سال ۱۳۹۵ افتتاح شده و طبقه منفی دو همان قبرستان است که از قدیم به رواق معصومیه شهرت داشته. یکی از مسئولان این امامزاده که تاکید دارد اسمی از او برده نشود می‌گوید که پس از افتتاح دارالقرآن، تصمیم بر این شد که طبقه منفی دو دیگر به دارالقرآن تبدیل نشود.
به همین دلیل از همان موقع بود تعداد افراد بیشتری در آن دفن شد. البته فراموش نشود که از حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال پیش هم افرادی اینجا دفن شده‌اند اما مقبره‌های آنها دیگر تخریب شده است. برای مثال محمد ولی‌خان تنکابنی ملقب به سپهدار اعظم فرمانده مشروطه‌خواه آنجا دفن شده و روی آن یک مناره قرار دارد. به گفته این فرد یکی از افرادی که جدیدا در این طبقه منفی دو دفن شده هم طاهره صفارزاده است. او اولین فردی بود که ترجمه‌ای دوزبانه از قرآن به انگلیسی و فارسی را انجام داد و عنوان «خادم‌القرآن» را کسب کرد. به گفته این مقام مسئول فرد دیگر محسن دعاگو، امام جمعه شمیرانات است که سال ۱۳۹۳ فوت کرده و اینجا دفن شده است.
این رواق با دیوارهای آینه‌کاری شده، لوسترهای تجملی و کف سرامیک یک فرقی با بقیه قبرستان‌ها که تا امروز دیده بودیم دارد. یکی از افرادی که در این قبرستان تجملاتی رفت و آمد دارد، به روزنامه هفت صبح اطلاعات دیگری از این منطقه می‌دهد و می‌گوید همه افراد اجازه ورود به این قبرستان را ندارند. او توضیح می‌دهد: «در واقع یک نگهبان دم در نشسته که اقوام اهالی قبور از خواهر، مادر، پدر، برادر و حتی پسرخاله و دخترخاله افراد را می‌شناسد.
اگر فردی بخواهد وارد شود و نگهبان او را نشناسد با خانواده متوفی تماس و اجازه آنها را می‌گیرد.» این مسئول آگاه می‌گوید این قبرستان حدودا ۳۰۰ متر زیربنا دارد و ممنوعیت ورود افراد به آن بنا به درخواست خانواده متوفیان صادر شده است. به گفته او «پیش از این فردی به علت کینه شخصی وارد قبرستان مرموز تهران شده و یکی از گلدان‌های گران‌قیمت بالای سر قبری را شکسته است. این ماجرا باعث شد که خانواده‌ها درخواست کنند امامزاده از ورود همه افراد به این قبرستان جلوگیری کند.»
این فرد توضیح می‌دهد که آنها مجوز دفن را از شهرداری دریافت می‌کنند و با پر کردن اطلاعات در سامانه اوقاف، یک فیش به خانواده متوفی که مایل هستند عزیزشان اینجا خاک شود، می‌دهند. ولی از افرادی که قبور مجانی دارند، پولی دریافت نشده است. او مثال می‌زند که ۹ نفر از کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی هم در این منطقه مدفون هستند. البته بررسی‌های هفت‌صبح نشان می‌دهد که بر اساس اخبار قبلی تعداد این افراد، ۳ نفر است که نه در زیرزمین بلکه در حیاط امامزاده دفن شده‌اند. این مقام مسئول همچنین تاکید دارد که به نگهبان یا فرد دیگری ماهانه شارژ یا اجاره داده نمی‌شود و حتی آب و برق این قبرستان هم مجانی است.
سازمان اوقاف: ما فقط ناظر مالی هستیم
روابط عمومی سازمان اوقاف هم تایید می‌کند که پول قبور این منطقه برای این سازمان واریز شده است اما تاکید دارد که این هزینه‌ها بعد از واریز در یک سامانه، برای خود همان امامزاده صرف می‌شود. به گفته خواجه‌زاده «خود هیات امنای امامزاده، پول را جمع و هزینه می‌کنند. ما فقط در این سامانه می‌توانیم فرآیند هزینه و دریافت آن را مشاهده و روی آن نظارت کنیم.
دلیل آن هم این بود که در زمان حاج‌آقا محمدی (رئیس سابق سازمان اوقاف) فرمولی تعیین کردیم که از بودجه هر امامزاده چند درصد خرج مصارف عمرانی، فرهنگی، چند‌درصد خدام و دیگر مصارف شود. به‌خاطر همین ما فقط ناظر پولی هستیم که برای امامزاده‌ها واریز می‌شود.» او ولی اطلاعاتی از میزان وجوه واریز شده در سامانه اوقاف به‌نام امامزاده صالح نمی‌دهد.
